Porozumienie Organizacji Współdziałających w Zwalczaniu Komunizmu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, int.
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne, int.
Linia 1:
'''Porozumienie Organizacji Współdziałających w Zwalczaniu Komunizmu''', znane także jako ''Porozumienie Antykomunistyczne'' – organizacja społeczna w międzywojennej Polsce, w której celem działania było zwalczanie komunistycznej agitacji.
 
== Historia ==
Po [[Rewolucja październikowa|rewolucji bolszewickiej]] wśród [[Instruktor harcerski|instruktorów]] [[Związek Harcerstwa Polskiego|harcerskich]] działających na [[Województwowschodnich ruskie|Rusi]]kresach państwa polskiego powstała koncepcja podjęcia działań mających na celu przeciwdziałanie wpływom [[komunizm]]u. Świadkowie działalności [[Bolszewicy|bolszewików]] postanowili przeciwdziałać [[agitacja|agitacji]] i otoczyć opieką powracających do ojczyzny z [[Rosja#Historia|Rosji]] harcerzy. W tym celu w 1921 roku [[Henryk Glass]] założył działający w ramach [[Główna Kwatera Związku Harcerstwa Polskiego|Głównej Kwatery ZHP]] Wydział Wschodni. Następnym etapem było założenie w 1925 roku w Warszawie organizacji, która przez pięć kolejnych lat borykała się z problemem znalezienia chętnych do bezinteresownej pracy i nie mogła podjąć pełnego spektrum planowanych działań.
 
Statut zarejestrowanego w grudniu 1930 Porozumienia Organizacji Współdziałających w Zwalczaniu Komunizmu określał jako cel działania zrzeszanie istniejących polskich stowarzyszeń oświatowych, społecznych, gospodarczych, sportowych, zawodowych i wydawniczych: {{Cytat|dla uzgodnienia i ożywienia działalności w zakresie zabezpieczenia narodu polskiego i Państwa Polskiego przed szerzoną w kraju propagandą rewolucji społecznej.}}
Zaprzestanie działalności nastąpiło krótko przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] i wtedy, w obawie przed dostaniem się w ręce wroga zniszczono wtedy archiwa i dokumentację organizacji.
 
== Struktura organizacji ==
Na czele Porozumienia Organizacji Współdziałających w Zwalczaniu Komunizmu stało warszawskie 9 -osobowe Centralne Biuro kierujące bieżącymi pracami. Biuro współpracowało z ośrodkami w [[Lublin]]ie, [[Lwów|Lwowie]], [[Poznań|Poznaniu]] i [[Wilno|Wilnie]]. Z biurem stale współpracowało około 60 [[wolontariat|wolontariuszy]].
; Przewodniczącymi Centralnego Biura byli:
* 1926–1933 [[Roman Bniński (instruktor harcerski)|Roman Bniński]]
Linia 16:
[[Baltazar Podhorski]], [[Stanisław Sedlaczek]], [[Tadeusz Sopoćko]], [[Stanisław Małachowski (PA)|Stanisław Małachowski]], [[Władysław Nekrasz]], [[Olgierd Grzymałowski]], [[Witold Sawicki]], [[Mirosław Sawicki (PA)|Mirosław Sawicki]], [[Ewelina Strzyżewska]], [[Zofia Żychlińska]], [[Józef Nagórski]], [[Józef Janta Brzozowski]], [[Jan Bach]], [[Zofia Ciechocka]], [[Janusz Wierusz-Kowalski]], [[Stefan Łoś]], [[Tadeusz Uhma]], [[Klemens Jędrzejewski]], [[Mieczysław Chmielewski]].
 
Henryk Glass pełniący funkcję jednego z wiceprezesów przez cały okres działalności porozumienia, którego był twórcą, koordynował działania organizacji, redagował wydawnictwa, organizował prace badawcze i kursy antykomunistyczne.
 
W ramach porozumienia działały grupy realizujące cząstkowe cele działalności organizacji np. :
* Biuro Studiów – zajmowało się przygotowywaniem wydawnictw będących najważniejszą formą pracy Porozumienia Organizacji Współdziałających w Zwalczaniu Komunizmu.
* Biuro Prawne – delegowało na wniosek sądów rzeczoznawców w sprawach dotyczących przestępstw komunistycznych.
 
== Członkowie porozumienia i powiązania międzynarodowe ==
Zrzeszone w Porozumieniu Organizacji Współdziałających w Zwalczaniu Komunizmu organizacje przystępowały do współpracy na zasadach partnerstwa<ref group="uwaga">Do porozumienia należało kilkadziesiąt organizacji.</ref>. W określonych ramach przyłączały się też niepaństwowe organizacje antykomunistyczne z [[Francja|Francji]], [[Belgia|Belgii]], [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]], [[Bułgaria|Bułgarii]] i [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] (The Massachusetts Public Interest League). Głównym partnerem była jednak [[Szwajcaria|szwajcarska]] ''Entente internationale contre la IIIe Internationale''.
 
== Realizacja celów działania ==
W praktyce bezpartyjna, niezależna organizacja miała charakter elitarny. Mimo, iż statut przewidywał przyjmowanie subsydiów rządowych, to utrzymywanyutrzymywała byłsię głównie dzięki wsparciu przemysłu ze Śląska, górnictwa, Banku Cukrownictwa i Związku Ziemian (szczególnie duży udział miały Wielkopolskiewielkopolskie cukrownie i organizacje ziemiańskie), a także osób prywatnych<ref group="uwaga">Blisko pięcioletni okres tymczasowy działalności spowodowany był między innymi trudnościami w pozyskiwaniu środków do jej prowadzenia.</ref>. Publikowanie wyników prowadzonych studiów nad metodami agitacji komunistycznej w ramach własnych publikacji, a także organizowanych odczytów, zjazdów, konferencji, kursów<ref group="uwaga">W latach 1928-1939 odbyło się kilkadziesiąt kursów antykomunistycznych.</ref> itp. we współpracy z innymi organizacjami o podobnym charakterze realizowało statutowe cele.
 
Współpracując ze zrzeszonymi organizacjami, placówkami dyplomatycznymi i konsularnymi [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich]], policją i wojskiem<ref group="uwaga">Pozyskiwanie materiałów od policji i wojska odbywało się w drodze wymiany.</ref>, a także dzięki stałym kontaktom z ośrodkami [[Sowietologia|sowietologicznymi]] (Instytutem Naukowych Badań Komunizmu ks. A. Kwiatkowskiego w Warszawie, Instytutem Naukowo- Badawczym Europy Wschodniej [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytetu Stefana Batorego]] i Krakowskim), pozyskiwano materiały propagandowe i trudno dostępne wydawnictwa komunistyczne, wykorzystywanektóre dowykorzystywano w bieżącej pracy.
 
Z Centralnego Biura wyszły opracowania instruktażowe dla prelegentów:
* „Komunizm a rodzina.”rodzina”
* „Komunizm a religia.”religia”
* „Komunizm wobec inteligencji.”inteligencji”
* „Komunizm - robotnik - praca.”praca”
* „Jak walczyć z agentami bolszewizmu.”bolszewizmu”
Sekcja Prawna Centralnego Biura opracowała przekazany w styczniu 1929 władzom państwowym „Memoriał w sprawie konieczności wprowadzenia ustawy antykomunistycznej”, będący efektem prowadzonych w ramach sekcji prac nad polską ustawą.
 
== Publikacje ==
Od maja 1927 przez pięć lat wydawany był miesięcznik „Walka z bolszewizmem. Wszechstronny informator antykomunistyczny.”antykomunistyczny”, a po przerwie wznowiony w 1937 roku pod tytułem „Prawda o komunizmie. Biuletyn informacyjny.”informacyjny” (ukazywał się do sierpnia 1939). Miesięcznik uświadamiał metody działania komunistycznych ośrodków dywersji ideologicznej, a przez publikowanie dokumentów opatrzonymi komentarzami ułatwiał zrozumienie istoty zamierzeń realizowanych przy użyciu agitacji.
 
Dzięki staraniom Biura Studiów ukazały się też:
* H. Glass ''Zamach bolszewizmu na młodzież.'', Płock, 1926
* S. Grabski ''Rzym czy Moskwa.'', Poznań, 1927
* H. Glass ''Komunizm a dziecko.'', Płock, 1928
* H. Glass ''Obrona Polski przed bolszewikami.'', Płock, 1928
* H. Glass ''Uwagi o rewolucji komunistycznej.'', Warszawa, 1931
* H. Glass ''Międzynarodówki socjalistyczno- komunistyczne eksploatujące sprawę robotniczą.'', Katowice, 1938
* H. Glass ''Ofensywa komunizmu i drogi przeciwdziałania.'', Katowice, 1938
* H. Glass ''Wpływ komunizmu wśród nauczycieli.'', Warszawa, 1937 i 1938
* ks. [[Stefan Wyszyński|S. Wyszyński]] ''Inteligencja na straży przedniej komunizmu.'', Katowice, 1939
 
Dzięki wsparciu [[płock]]iego wydawnictwa „Dobra Prasa” (K. Jędrzejewskiego) ukazały się przygotowane przez Centralne Biuro<ref group="uwaga">Łączny nakład poniższych pozycji wyniósł 3 miliony egzemplarzy.</ref>:
* seria wydawnicza „Wydawnictwa antybolszewickie.”antybolszewickie”
* „Czytanki świąteczne.”świąteczne”
 
== Zobacz też ==