Hans Scharoun: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
LucienBOT (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: nl:Hans Scharoun
Kleib (dyskusja | edycje)
m WP:SK, dr.red, + szablon zrodla
Linia 1:
{{Źródła|data=2005-06}}
{{Artysta infobox
| Imię i nazwisko = Hans Scharoun
| Grafika = Bundesarchiv Bild 183-E0324-0047-004, Berlin, Otto Nagel-Ausstellung, Scharoun.jpg
| Podpis = <!--Hans PodpisScharoun grafiki(z -->prawej strony) i Otto Nagel, 1966
| Pełne imię i nazwisko = Bernhard Hans Henry Scharoun
| Data i miejsce urodzenia = 20 września 1893, [[Brema]]
| Data i miejsce śmierci = 25 listopada 1972, [[Berlin]]
| Narodowość = Niemiec
| Dziedzina sztuki = Architektura
| Styl = Modernizm
| Ważne dzieła = Filharmonia w Berlinie, Dom Schminkego w Löbau i Sachsen, Internat dla młodych par i osób samotnych na wystawie [[WUWA]]
| Muzeum artysty =
| commons = <!--Hans Strona w Wikimedia Commons -->Scharoun
| source = <!-- Strona w Wikiźródłach -->
| quote = <!-- Strona w Wikicyctatach -->
}}
[[Plik:Wroclaw ul.Dembowskiego-PIP.jpg|thumb|180px175px|H. Scharoun: Dom dla osób samotnych na wystawie [[WUWA]] we [[Wrocław]]iu - elewacja północna]]
{{commons|Category:Hans Scharoun}}
[[Plik:Wroclaw ul.KopernikaParkHotel-PIP.jpg|thumb|180px175px|H. Scharoun: Dom dla osób samotnych na wystawie WUWA - elewacja południowa]]
'''Bernhard Hans Henry Scharoun''' (ur. [[20 września]] [[1893]] w [[Brema|Bremen]], zm. [[25 listopada]] [[1972]] w [[Berlin]]ie) - niemiecki [[architekt]] [[modernizm (architektura)|modernistyczny]], jeden z głównych przedstawicieli [[architektura organiczna|architektury organicznej]].
[[Plik:Weissenhof photo house Hans Scharoun east side Stuttgart Germany 2005-10-08.jpg|thumb|180px175px|H. Scharoun: Dom jednorodzinny na [[wystawa mieszkaniowa w Weißenhof|wystawie w Stuttgarcie-Weißenhof]]]]
[[Plik:Scharoun, Hans - Theater (Wolfsburg) 1600px.jpg|thumb|480px175px|H. Scharoun, E. Wisniewski: Teatr Miejski w [[Wolfsburg]]u]]
'''Bernhard Hans Henry Scharoun''' (ur. [[20 września]] [[1893]] w [[Brema|Bremen]], zm. [[25 listopada]] [[1972]] w [[Berlin]]ie) - [[Niemcy|niemiecki]] [[architekt]] [[modernizm (architektura)|modernistyczny]], jeden z głównych przedstawicieli [[architektura organiczna|architektury organicznej]].
 
== Biografia ==
[[Plik:Wroclaw ul.Dembowskiego-PIP.jpg|thumb|180px|H. Scharoun: Dom dla osób samotnych na wystawie [[WUWA]] we [[Wrocław]]iu - elewacja północna]]
Scharoun studiował w latach [[1912]]-[[1914]]1912–1914 na Wyższej Szkole Technicznej w [[Charlottenburg]]u (ob. dzielnica Berlina). Od [[1915]] pracował przy programie odbudowy [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]] pod kierunkiem architekta okręgowego Paula Kruchena (m.in. tymczasowy kościół w Walterkehmen). Od [[1919]] działał w [[InsterburgCzerniachowsk|Insterburgu]]u (pol. Wystruć, ros. Czeniachowsk), gdzie zaprojektował m.in. domy przy Parkring i osiedle Bunte Reihe przy Kamswykerweg (dziś Elewatornaja). Od [[1925]] we [[Wrocław]]iu, gdzie do [[1932]] był profesorem [[Państwowa Akademia Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu|Państwowej Akademii Sztuki i Rzemiosła Artystycznego]]. Od [[1926]] prowadził równolegle w Berlinie wspólne biuro z [[Adolf Rading|Adolfem Radingiem]]. W latach 20. był związany z kręgiem korespondecyjnym ekspresjonistów ''[[Gläserne Kette]]'' (''Szklany Łańcuch''), a później ze stowarzyszeniem nowoczesnych architektów ''Der Ring'', stając się jednym z głównych działaczy [[Deutscher Werkbund|Werkbundu]], wziął udział w [[Wystawa mieszkaniowa w Weißenhof|wystawie mieszkaniowej w Weißenhof]]. Budynki Scharouna z przełomu lat 20. i 30. nosiły wiele cech rygorystycznego [[styl międzynarodowy|stylu międzynarodowego]], mimo pewnych elementów wskazujących na zainteresowanie plastycznym kształtowaniem bryły.
[[Plik:Wroclaw ul.KopernikaParkHotel-PIP.jpg|thumb|180px|H. Scharoun: Dom dla osób samotnych na wystawie WUWA - elewacja południowa]]
[[Plik:Weissenhof photo house Hans Scharoun east side Stuttgart Germany 2005-10-08.jpg|thumb|180px|H. Scharoun: Dom jednorodzinny na [[wystawa mieszkaniowa w Weißenhof|wystawie w Stuttgarcie-Weißenhof]]]]
Scharoun studiował w latach [[1912]]-[[1914]] na Wyższej Szkole Technicznej w [[Charlottenburg]]u (ob. dzielnica Berlina). Od [[1915]] pracował przy programie odbudowy [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]] pod kierunkiem architekta okręgowego Paula Kruchena (m.in. tymczasowy kościół w Walterkehmen). Od [[1919]] działał w [[Insterburg]]u (pol. Wystruć, ros. Czeniachowsk), gdzie zaprojektował m.in. domy przy Parkring i osiedle Bunte Reihe przy Kamswykerweg (dziś Elewatornaja). Od [[1925]] we [[Wrocław]]iu, gdzie do [[1932]] był profesorem [[Państwowa Akademia Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu|Państwowej Akademii Sztuki i Rzemiosła Artystycznego]]. Od [[1926]] prowadził równolegle w Berlinie wspólne biuro z [[Adolf Rading|Adolfem Radingiem]]. W latach 20. był związany z kręgiem korespondecyjnym ekspresjonistów ''[[Gläserne Kette]]'' (''Szklany Łańcuch''), a później ze stowarzyszeniem nowoczesnych architektów ''Der Ring'', stając się jednym z głównych działaczy [[Deutscher Werkbund|Werkbundu]], wziął udział w [[Wystawa mieszkaniowa w Weißenhof|wystawie mieszkaniowej w Weißenhof]]. Budynki Scharouna z przełomu lat 20. i 30. nosiły wiele cech rygorystycznego [[styl międzynarodowy|stylu międzynarodowego]], mimo pewnych elementów wskazujących na zainteresowanie plastycznym kształtowaniem bryły.
 
W [[1932]] Scharoun przeniósł się do Berlina, gdzie głównie pod wpływem [[Hugo Häring|Hugona Häringa]] skierował się w stronę architektury organicznej. W Niemczech pod rządami [[Narodowy socjalizm|nazistów]] budował jedynie dość liczne domy jednorodzinne. Po wojnie Scharoun uznany został za najwybitniejszego architekta ''[[Modernizm w Niemczech|neues Bauen]]'', który nie współpracował z hitlerowcami i został mianowany kierownikiem zespołu planującego odbudowę Berlina. Od [[1946]] do [[1958]] był profesorem na katedrze [[urbanistyka|urbanistyki]] Uniwesytetu Technicznego w Berlinie (Zachodnim), a od [[1947]] do [[1950]] również szefem instytutu architektury Akademii Nauk w Berlinie (Wschodnim). Brał udział w licznych konkursach na budynki teatrów w całych [[Niemcy|Niemczech]], realizował gmach Filharmonii w Berlinie o dynamicznej formie opracowanej wedle wymogów akustyki, z wnętrzem ukształtowanym jako ''krajobraz architektoniczny''.
 
[[Plik:Scharoun, Hans - Theater (Wolfsburg) 1600px.jpg|thumb|480px|H. Scharoun, E. Wisniewski: Teatr Miejski w [[Wolfsburg]]u]]
Pod koniec życia Scharoun we współpracy z partnerem Edgarem Wisniewskim budował wiele obiektów użyteczności publicznej, częściowo ukończonych już po jego śmierci.
 
=== GłówneWybrane dzieła ===
* Projekt1920 – projekt konkursowy wieżowca na FriedrichstraßeFriedrichstrasse w Berlinie, [[1920]]
* Drewniany1926 – drewniany dom wzorcowy w [[Legnica|Legnicy]], [[1926]]
* Projekty1926–1930 – projekty sanacji dzielnicy ministerstw przy WilhelmstraßeWilhelmstrasse w Berlinie i rozbudowy [[gmach parlamentu Rzeszy w Berlinie|gmachu Reichstagu]], [[1926]]-[[1930]]
* Dom1927 – dom jednorodzinny na [[Wystawa mieszkaniowa w Weißenhof|wystawie w Weißenhof]] w [[Stuttgart|Stuttgarcie]], [[1927]]
* Dom1928–1929 – dom dla osób samotnych przy Kaiserdamm w Berlinie, [[1928]]-[[1929]]
* Internat1929 – internat dla młodych par i osób samotnych na wystawie [[WUWA]] we Wrocławiu, [[1929]]
* Domy1929–1930 – domy na [[Wielki zespół mieszkaniowy Siemensstadt|osiedlu Siemensstadt]] w Berlinie, [[1929]]-[[1930]]
* Dom1933 – dom Schminkego w Löbau i. Sachsen, [[1933]]
* Dom1934 – dom Matterna w Bornim [[1934]]
* Dom1935 – dom Baenscha w Berlinie-[[Spandau]] [[1935(dzielnica Berlina)|Berlinie-Spandau]]
* Dom1937 – dom Molla w Berlinie [[1937]]
* 1946 – ''Plan kolektywny'' odbudowy Berlina, [[1946]]
* Wieżowce1955–1959 – wieżowce ''Romeo i Julia'' w&nbsp;Stuttgarcie, [[1955]]-[[1959]]Stuttgarcie
* Szkoła1955–1962 – szkoła imienia [[rodzeństwo Scholl|rodzeństwa Scholl]] w&nbsp; Lünen, [[1955]]-[[1962]]
* Filharmonia1956–1963 – filharmonia w Berlinie, [[1956]]-[[1963]]
* Ambasada1963–1971 – ambasada niemiecka w [[Brasília|Brasilii]], [[1963]]-[[1971]] (z&nbsp; E.&nbsp; Wisniewskim)
* 1964–1978 – Biblioteka Państwowa w Berlinie, [[1964]]-[[1978]] (z&nbsp; E.&nbsp; Wisniewskim)
* Teatr1965–1973 – teatr w [[Wolfsburg]]u, [[1965]]-[[1973]] (z&nbsp; E.&nbsp; Wisniewskim)
* Sala1984–1988 – sala muzyki kameralnej i muzeum instrumentów muzycznych w Berlinie [[1984]]-[[1988]] (z&nbsp; E.&nbsp; Wisniewskim)
 
=== Linki zewnętrzne ===
* {{archINFORM|arch|271}}
* [{{cytuj stronę| url = http://www.hausschminke.de| tytuł = Strona Domu Schminkego autorstwa Scharouna| {{langdata dostępu = 2010-11-13|de}} {{langautor = |en}} {{langopublikowany = | praca = | data = | język = de| język 2=en|| język3 =cs}}]
 
{{DEFAULTSORT:Scharoun, Hans}}
 
[[Kategoria:Architekci modernizmu]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Wrocławiem]]