Oceanografia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
TXiKiBoT (dyskusja | edycje)
redakcyjne, poprawa linków, linki zewnętrzne
Linia 1:
[[Plik:Atlantic bathymetry.jpg|thumb|300px250px|[[Batymetria]] Oceanu Atlantyckiego. Widoczny [[Grzbiet Śródatlantycki]] (od Islandii na południe)]]
'''Oceanografia''' (od [[język grecki|greckiego]] ''Ωκεανός'' 'ocean' + ''γράφειν'' 'pisać'), także ''oceanologia'') – interdyscyplinarna nauka z pogranicza [[biologia|biologii]], [[meteorologia|meteorologii]], [[fizyka|fizyki]], [[geofizyka|geofizyki]], zajmująca się badaniem zjawisk i procesów zachodzących w [[ocean]]ach.
 
== Działy oceanografii ==
Linia 6 ⟶ 7:
*[[geologia morza]] – zajmuje się badaniem tektoniki i geologii dna oceanów
*[[oceanografia fizyczna]] – zastosowanie fizyki do opisu zjawisk oceanograficznych takich jak ogólna cyrkulacja oceanu, prądy oceaniczne, pływy, struktura pionowa oceanu, fale
 
[[Plik:Atlantic bathymetry.jpg|thumb|300px|[[Batymetria]] Oceanu Atlantyckiego. Widoczny [[Grzbiet Śródatlantycki]] (od Islandii na południe)]]
{{wikisłownik|oceanografia}}
 
== Historia oceanografii ==
* 1577 – [[Francis Drake]] opływa Ziemię;
* 1683 – [[Isaac Newton]] opisuje pływy;
* 1766 – [[Louis de Bougainville]] – trzyletnia wyprawa na Południowy Pacyfik;
* 1818 – Savannah – pierwszy parowiec przepływa Atlantyk;
* 1831 – [[Charles Darwin]] – wyprawa na Beagle;
* 1840 – Sir [[James Clark Ross]] – pierwszy sondaż oceanu;
* 1842 – [[Charles Darwin]] opisuje strukturę [[rafa koralowa|rafy koralowej]] i powstawanie [[atol]]i;
* 1849 – Odkrycie [[szelf kontynentalny|szelfu kontynentalnego]];
* 1850 – [[Matthew Fontaine Maury]] – opisuje pierwsze grzbiety oceaniczne;
* 1857 – [[James Alden]] odkrywa pierwszy kanion w oceanie (Monterey Canyon);
* 1872 – [[William Thomson]] przyczynia się do poprawienia sondaży oceanicznych;
* 1873 – Pierwsza światowa wyprawa oceanograficzna (Sir [[Wyville Thomson]] na statku "Challenger");
* 1913 – [[Albert Abraham Michelson|Albert Michelson]] – pomiary pływów;
* 1914 – Pierwsze akustyczne pomiary głębokości morza;
* 1921 – Międzynarodowe Biuro Hydrografii (ang. International Hydrographic Bureau) założone w Monaco;
* 1925 – Niemiecki statek "[[Meteor (statek)|Meteor]]" rozpoznaje [[Grzbiet Śródatlantycki]] (ang. Mid-Atlantic Ridge) używając [[sonar]]u;
* 1937 – Spilhaus – [[termometr głębokowodny]] (ang. bathythermograph);
* 1951 – Odkrycie najgłębszego punktu na ziemi (Głębia Challengera, ang. Challenger Deep), w [[Rów Mariański|Rowie Mariańskim]];
* 1953 – [[Maurice Ewing]] and [[Bruce Heezen]] odkrywają głęboki kanion (ang. Great Global Rift) koło [[Grzbiet Śródatlantycki|Grzbietu Śródatlantyckiego]];
* 1960 – [[Jacques Piccard]] i [[Don Walsh]] opuszczają się na dno Rowu Mariańskiego obok "Głebi Challengera" w [[natuskaf Trieste|batyskafie Trieste]];
* 1982 – [[prawo morza|Konwencja Prawa Morza ONZ]], która częściowo kodyfikuje wcześniejsze normy zwyczajowe, a częściowo wprowadza nowe rozwiązania zwłaszcza dotyczące zanieczyszczania oceanów;
* 1982 – Boje pomiarowe (tzw. siatka TOGA-TAO) zainstalowane w równikowym [[Ocean Spokojny|Oceanie Spokojnym]], co umożliwiło lepsze zrozumienie zjawiska [[El Niño]].
 
== Studia ==
Jedynymi uczelniami w Polsce, na których można studiować oceanografię jest [[Uniwersytet Gdański]] (''[[Wydział Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego|Wydział Oceanografii i Geografii]]'') oraz [[Uniwersytet Szczeciński]] (''[[Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego|Wydział Nauk o Ziemi]]''). Ponadto [[Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie]] (''[[Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie|Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa]]'') prowadzi kierunek Rybactwo, na którym jedną ze ścieżek kształcenia jest Biologia Morza i Oceanografia. Także na [[Politechnika Gdańska|Politechnice Gdańskiej]] (''[[Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej|Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa]]'') oraz na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie (''[[Wydział Techniki Morskiej]]'') jest kierunek [[oceanotechnika]], lecz nie jest on pokrewny z oceanografią (zajmuje się budową i konstrukcją urządzeń technicznych służących eksploatacji zasobów morskich: platform wiertniczych i wydobywczych, statków, pojazdów podwodnych itp.).
 
== Zobacz też ==
{{Portal|Geografia}}
* [[Ocean]]
* [[Morze]]
* [[Instytut Oceanologii PAN]]
 
== Linki zewnętrzne ==
{{Siostrzane projekty |słownik=oceanografia|books=|cytaty=|źródła=|commons=Category:Oceanography|news=}}
* [http://oceanworld.tamu.edu/index.html Strona edukacyjna - wirtualny podręcznik do oceanografii. Źródło informacji o środowisku mórz i oceanów] {{lang|en}} [dostęp 2010-05-24]
 
{{Działy hydrologii}}
 
==Studia==
Jedynymi uczelniami w Polsce, na których można studiować oceanografię jest [[Uniwersytet Gdański]] oraz [[Uniwersytet Szczeciński]]. Uwaga: na Politechnice Gdańskiej oraz na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie jest kierunek [[oceanotechnika]], lecz nie jest on pokrewny z oceanografią (zajmuje się budową i konstrukcją urządzeń technicznych służących eksploatacji zasobów morskich: platform wiertniczych i wydobywczych, statków, pojazdów podwodnych itp.). Ponadto [[Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie]](wydział Nauk o Żywności i Rybactwa) prowadzi kierunek Rybactwo, na którym jedną ze ścieżek kształcenia jest Biologia Morza i Oceanografia
[[Kategoria:Oceanografia|*]]