Przysięga strasburska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Wspomagane przez bota ujednoznacznienie (tyle do zrobienia): Verdun |
drobne techniczne, WP:SK |
||
Linia 1:
{{Dopracować}}
'''Przysięga strasburska''' (fr. ''Serments de Strasbourg'', łac. ''Sacramenta Argentariae'') - złożona w [[Strasburg]]u, [[14 lutego]] [[842]] r. przez [[Ludwik II Niemiecki|Ludwika Niemieckiego]] i [[Karol II Łysy|Karola Łysego]] przeciw ich starszemu bratu, cesarzowi [[Lotar I|Lotarowi]].
Tekst przysięgi strasburskiej jest najstarszym zachowanym świadectwem języków francuskiego i niemieckiego.
Ostatecznie pokój z Lotarem zawarto w [[Traktat w Verdun|Verdun]] w [[843]] roku, a dziedzictwo [[Karol Wielki|Karola Wielkiego]] zostało podzielone na trzy części.
== Geneza ==
W [[817]] r. [[Ludwik Pobożny]] wydał ''ordinatio imperii'', w której dał wyraz koncepcji jednolitego państwa Franków. Za jedynego następcę uznał Lotara I (od 817 r. będącego współcesarzem), a pozostałym synom, Pepinowi i Ludwikowi Niemieckiemu, dał godność wicekrólów Akwitanii i Bawarii. Sytuacja skomplikowała się rok później: cesarzowa [[Ermengarda z Hesbaye|Irmingarda]] zmarła, Ludwik Pobożny ożenił się ze szwabką [[Judyta Bawarska|Judytą]] z rodu [[Welfowie|Welfów]], która urodziła mu Karola Łysego, któremu ojciec przyrzekł [[Alemania|Alemanię]], [[Recja|Recję]], [[Alzacja|Alzację]] i część [[Burgundia|Burgundii]] jako jego królestwo.
Linia 13 ⟶ 12:
== Znaczenie historyczne ==
{{sekcja stub}}<br />▼
[[Nithard]] (ok. 790-845) wnuk Karola Wielkiego z nieprawego łoża (matka - Berta, ojciec - Angilbert opat St. Riquer), autor dzieła ''Historiarum libri quattuor'' opisującego historię państwa Franków lat 814-843, był świadkiem tego wydarzenia i zaznaczył, że przysięgę złożono w dwóch językach które historycy określili jako starofrancuski i starogórnoniemiecki.
Znaczenie historyczne przysięgi strasburskiej jest mniejsze niż [[Traktat w Verdun|traktatu z Verdun]] (843), który kończy wrogość trzech braci i zakreśla kształt Europy na następne wieki.
== Znaczenie dla lingwistyki ==
{{sekcja stub}}▼
Przysięgi zostały spisane przez Nitharda w łacińskim manuskrypcie ''Historia synów Ludwika Pobożnego'' (''Histoire des fils de Louis le Pieux''), którego kopia z XI wieku znajduje się w Bibliotece Narodowej Francji (Cod. Lat. 9768- przysięgi znajdują się na kartach 12b2-13b1). Istotą przysięgi, poza zobowiązaniem się obu braci do walki do końca, był fakt, że Ludwik wypowiedział tekst przysięgi w języku [[roman (język)|romańskim]] (''romana lingua''), a Karol – w [[Język staro-wysoko-niemiecki|staro-wysoko-niemieckim]] (''teudisca lingua''), aby wojska obu braci mogły go nawzajem zrozumieć<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Praca zbiorowa|imię= |autor link= |inni= |tytuł= Historia powszechna Tom 7 Od upadku cesarstwa rzymskiego do ekspansji islamu. Karol Wielki|wydanie= |tom= 7|wydawca= Mediaset Group SA|miejsce= |rok= 2007|strony= 535|isbn= 978-84-9819-814-0}}</ref>.
Teksty przysięgi są jednocześnie najstarszymi zachowanymi dokumentami w tych językach.
▲{{sekcja stub}}
{{przypisy}}
Linia 32 ⟶ 26:
== Linki zewnętrzne ==
* [http://fr.wikisource.org/wiki/Les_Serments_de_Strasbourg Tekst przysięgi na francukim wikisource]
* [http://expositions.bnf.fr/carolingiens/antho/05.htm Przysięga strasburska na stronie Bibliothèque nationale de France]
| |||