Podskarbi nadworny litewski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m HotCat: Usunięto kategorię "I Rzeczpospolita" |
m r2.5.2) (robot poprawia: be-x-old:Падскарбі дворны літоўскі; zmiany kosmetyczne |
||
Linia 1:
'''Podskarbi nadworny litewski''' ([[Łacina|łac.]] ''vicethesaurarius'') – [[urzędy centralne|urząd centralny]] [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]].
=== Historia urzędu ===
Formalnie jego kompetencje określił dopiero statut króla [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]] z [[1504]]. Według tych postanowień urząd podskarbiego nadwornego był równoważny [[podskarbi wielki litewski|podskarbiemu wielkiemu litewskiemu]] i obaj podskarbiowie mieli przebywać przy królu. W rzeczywistości był uważany za zastępcę wielkiego. W [[1590]], gdy [[sejm walny|sejm]] oddzielił skarb państwowy od królewskiego podskarbi nadworny objął pieczę nad skarbem monarchy. W [[czasy saskie|czasach saskich]] stanął na czele kamery, będącej izbą skarbową, która przejęła jego obowiązki. Dopiero w [[1775]] wszedł w skład [[senat (I Rzeczpospolita)|senatu]].
=== Zakres kompetencji ===
* Zarządzał [[dobra stołowe|dobrami stołowymi]] i dochodami króla, od połowy XVI w. dysponował także przychodami państwa.
* Miał pieczę nad prywatną szkatułą królewską. Kontrolował wydatki i przychody dworu królewskiego, wystawiając asygnaty.
* Dbał o inwentarz dworu. W jego rękach były m. in. serwisy stołowe i przedmioty, będące ozdobą komnat.
* Był obecny w czasie zdawania przez podskarbiego wielkiego sprawozdania ze swojej działalności przed [[sejm walny|sejmem]].
* Przechowywał rejestry rachunków podskarbiego wielkiego.
* wypłacał pensje dworzanom na podstawie list przekazywanych podskarbiemu wielkiemu.
W celu sprostania tak wielu zadaniom miał własną kancelarię z notariuszami.
Linia 21:
[[Kategoria:Podskarbiowie nadworni litewscy| ]]
[[be-x-old:Падскарбі дворны літоўскі]]
[[lt:Lietuvos dvaro paiždininkis]]
| |||