Wierzenia Azteków: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Źródła}}
[[Image:Chalchiutlicue rios.jpg|right|250px|thumb|'''Chalchiutlicue''' z [[Codex Ríos]].]]
 
Wierzenia plemion [[Mezoameryka|Mezoameryki]] nie są dokładnie znane. Brak przekazów pisemnych, nie odczytane wszystkie rodzaje zachowanych pism, wielowątkowość przekazów ustnych, nakładanie się kultur plemion wędrujących przez [[Wyżyna Meksykańska|Wyżynę Meksykańską]] i inne, podobne zjawiska, stworzyły barwną mozaikę podań, często sprzecznych ze sobą, opowiadających różne historie o tych samych zjawiskach. Po podboju [[Ameryka|Ameryki]] przez hiszpańskich [[konkwista]]dorów, wiele śladów dawnej kultury zostało zniszczonych przez najeźdźcę. Miejscowej ludności została siłą narzucona religia chrześcijańska. Część mitów przetrwała w opowieściach do dnia dzisiejszego, ulegając różnym modyfikacjom. Jednym z pierwszych, którzy zaczęli spisywać dawne mity, był franciszkański zakonnik, kronikarz Bernardo de Sahagún, autor dzieła ''Historia General de las Cosas de Nueva España''. Jest to mitologia dotycząca przede wszystkim Azteków. Jednak, zdaniem wielu badaczy, [[Aztekowie]] przejęli wierzenia wcześniejszych cywilizacji, uzupełniając je wiarą w swojego plemiennego bożka [[Huitzilopochtli]] (Uitsilopocztli, Vitzilopochtli, Huitzipustli). Wyznania Azteków też nie były jednorodne. Rozwarstwienie spowodowane było z jednej strony zróżnicowanymi normami i obrzędami dotyczącymi warstw społecznych, z drugiej wieloetniczną strukturą społeczeństwa podporządkowaną wojownikom przybyłym na tereny wcześniej zamieszkane przez inne plemiona. Na tę mozaikę nakłada się dążenie nielicznych jednostek do uporządkowania systemu religijnego. Jedną z głównych postaci tego nurtu był [[Nezalhualcoyotl]], władca [[Texcoco]], uczestnik trójprzymierza. Zmierzał on do zastąpienia powszechnego [[politeizm]]u religią [[Henoteizm|henoteistyczną]], czyli uznającą [[panteon]] bóstw, na którego czele stoi bóstwo najwyższe. Dążenia kapłanów do ujednolicenia religii zostały przerwane najazdem konkwistadorów.
 
Linia 10:
: Słońce Wody – Nahui Atl
: Słońce Ruchu – Nahui Ollin
[[Image:Quetzalcoatl Ehecatl.jpg|thumb|250px|right| '''Quetzalcoatl''' z [[Codex Borgia]].]]
 
[[Image:Lombards Museum 163.jpg|thumb|right|Xochipilli, ]]
== Ofiary z ludzi ==
Zgodnie z wierzeniami Azteków, byli oni [[Naród wybrany|narodem wybranym]]. Ciążył na nich obowiązek pełnienia odpowiedzialnej misji związanej z karmieniem słońca, by miało siły wędrować po niebie. Słońce karmione musiało być ludzką krwią i bijącymi jeszcze sercami. Był to zaszczytny i ciężki obowiązek, związany z wcześniejszym poświęceniem się bogów. Azteccy wojownicy, którzy napoili słońce krwią, w nagrodę mieli prawo przyłączyć się do orszaku swojego boga. Po kilku latach wracali na ziemię w postaci [[Motyle|motyli]] lub [[Kolibry|kolibrów]]. Ofiarowywani byli zazwyczaj jeńcy wojenni. Aby ich ilość była wystarczająca, organizowane były tzw. [[wojny kwietne]]. Ci, którzy zmarli w inny sposób, trafiali do podziemnego świata, gdzie ulegali unicestwieniu. Wyjątek stanowili zmarli, których śmierć miała związek z wodą, ich dusze trafiały do raju Tlaloca, [[Tlalocan]]u. Dusze niemowląt trafiały do nieba. Słońce nie było jedynym bogiem oczekującym na ofiarę z życia człowieka. Bóg deszczu [[Tlaloc]] oczekiwał ofiar z życia dzieci. Łzy niemowląt miały sprowadzać deszcz. Obrzędy religijne Azteków związane były z wieloma rytuałami, poprzedzane tańcami, procesjami. Miały też odpowiednią oprawę w postaci wielobarwnych strojów, masek rytualnych. Aztekowie wierzyli, że wszystko co istnieje, swoje życie, jedzenie i picie, słońce i deszcz, zawdzięczają łaskawości bogów, ich poświęceniu. Bogowie przez swoją łaskę i ofiarę dali życie. Dlatego powinnością Azteków było oddawać im cześć i składać ofiary. Różni kronikarze rozmaicie szacują ilość ofiar. Biskup Zumarraga, jeden z pierwszych dostojników kościelnych w Meksyku, podaje, że przed wizerunkami azteckich bóstw ginęło rocznie około 20 000 ludzi, jednak skala zjawiska jest trudna do oszacowania, gdyż źródła hiszpańskie mogą być bardzo przesadzone.
 
== Najważniejsi bogowie Azteków ==
[[Image:Aztec statue of Coatlicue, the earth goddess.jpg|thumbnail|150px|'''Coatlicue''', bogini ziemi]]
* [[Quetzalcoatl]] – wąż o piórach ptaka, który stworzył ludzi. Utożsamiał ziemię, dzienne niebo i wiatr.
* [[Huitzilopochtli]] – koliber, bóg wojny i słońca w [[Zenit (astronomia)|zenicie]], [[Naród|narodowy]] bóg Azteków.