Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Czerwony64 (dyskusja | edycje) redakcyjne, ilustr |
Czerwony64 (dyskusja | edycje) poprawa linków, drobne redakcyjne |
||
Linia 7:
W dniach 31 stycznia - 2 lutego 1892 we [[Lwów|Lwowie]] odbył się pierwszy zjazd galicyjskich socjalnych demokratów z udziałem 48 delegatów. Partii nadano nazwę "Socjalno-Demokratyczna Partia w Galicji", tym samym była to wówczas partia krajowa a nie narodowa. Jednak na III Kongresie [[Socjaldemokratyczna Partia Austrii|austriackiej socjaldemokracji]] w czerwcu 1892, [[Ignacy Daszyński]] z delegacji galicyjskiej złożył oświadczenie:{{cytat|Delegaci polscy uznają potrzebę organizacji austriackiej socjalnej demokracji w myśl towarzyszy wiedeńskich i uważają ją za niezbędną do dalszego rozwoju partii, wobec jednak szczególnego położenia naszego kraju, którego granice polityczne nie odpowiadają stosunkom faktycznym i językowym, dalej ze względu na rodaków żyjących poza granicami państwa, a oczekujących naszej pomocy, oświadczają, iż pomimo obustronnych życzeń, nie mogą tak ściśle związać się z organizacją austriacką,jak to czynić mogą i powinny inne narodowości. O ile jednak stosunki nasze na to pozwalają, walczyć będziemy w ramach programu i organizacji austriackiej socjalnej demokracji w interesie międzynarodowej demokracji socjalnej<ref>W.Najdus,Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Sląska 1890-1919, Warszawa 1983, s. 153</ref>}}Oznaczało to, że pomimo uchwał zjazdowych deklarowano funkcjonowanie partii jako narodowej.
Na II Zjeździe w marcu 1893, zgodnie z zaleceniami zjazdu austriackiej socjaldemokracji zaczęła się kształtować struktura partyjna. Powołano Komitety Agitacyjne dla [[Galicja Zachodnia|Galicji Zachodniej]] (przewodniczący [[Leon Misiołek]], zecer), oraz dla [[Galicja Wschodnia|Galicji Wschodniej]] (przewodniczący [[Kornel Żelaszkiewicz]], kamieniarz). Powołano również
[[Plik:Daszyński ulotka wyborcza.jpg|150px|thumb|rght|Ulotka wyborcza Ignacego Daszyńskiego]]
Po raz pierwszy socjaliści galicyjscy przystąpili do wyborów parlamentarnych w [[1891]] r. agitując za demokratą Karolem Lewakowskim. Samodzielnie przystąpili do wyborów w 1897, po reformie wyborczej umożliwiającej częściowo powszechne głosowanie. Wystawiono wówczas siedmiu kandydatów w [[Galicja|Galicji]] oraz wsparli dwóch kandydatów na Śląsku. Ostatecznie do [[Rada Państwa (Austria)|austriackiej Rady Państwa]] weszli:
Na V Zjeździe Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska postanowiono przyjąć wniosek, iż po wyodrębnieniu się partii ukraińskiej organizacja utworzy polską partię. W 1899, zaczęto stosować w pismach partyjnych nazwę "Polska Partia Socyalno-Demokratyczna".
W wyborach do [[Rada Państwa (Austria)|austriackiej Rady Państwa]] w 1900, PPSD wystąpiła wspólnie z Ukraińską Partią Socjalno-Demokratyczną wystawiając kandydatów w siedmiu okręgach (na piętnaście) w kurii V, czterech kandydatów w kurii III(miejskiej) oraz dwóch kandydatów w kurii III (wiejskiej). Mandaty uzyskali jedynie
W maju 1907, po kolejnej reformie prawa wyborczego [[Rada Państwa (Austria)|Rady Państwa]] weszło sześciu przedstawicieli PPSD: [[Herman Diamand]] i [[Józef Hudec]] ze [[Lwów|Lwowa]], [[Herman Lieberman]] z [[Przemyśl]]a, [[Jędrzej Moraczewski (polityk)|Jędrzej Moraczewski]] ze [[Stryj (miasto)|Stryja]], [[Tadeusz Reger]] z okręgu [[Frysztat|frysztacko]] - [[Bogumin|bogumińskiego]] oraz [[Ryszard Kunicki]] z okręgu [[Cieszyn|cieszyńsko]] - jabłonkowskiego. Mandatu nie otrzymał natomiast
W wyborach w 1911, PPSD wprowadziła [[Rada Państwa (Austria)|Rady Państwa]]:
Ostatni sukces PPSD uzyskała w niepodległej Polsce. W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1919 roku|wyborach parlamentarnych w 1919 roku do Sejmu Ustawodawczego]]. W zachodnie części [[Galicja|Galicji]] PPSD uzyskała 174.417 głosów (18% głosów ogółem i 39% głosów w miastach), wprowadzając do [[Sejm Ustawodawczy (1919-1922)|Sejmu Ustawodawczego]] 14 posłów (na ogólną liczbę 69 wybranych). Ponadto na mocy Dekretu Tymczasowego Naczelnika Państwa z 29 listopada 1918 do Sejmu weszli z [[Galicja Wschodnia|Galicji wschodniej]] byli członkowie [[Rada Państwa (Austria)|Rady Państwa]], w tym 3 członków PPSD, oraz zgodnie z dekretem z 14 marca 1919,
== Cele działania ==
Linia 30:
Patronowała działalności wielu organizacji społecznych, kulturalno-oświatowych i zawodowych (Siła, Bruderlichkeit). W kwietniu [[1919]], wraz z [[Polska Partia Socjalistyczna - Frakcja Rewolucyjna|PPS - Frakcją Rewolucyjną]] i [[Polska Partia Socjalistyczna Zaboru Pruskiego|PPS zaboru pruskiego]], połączyła się w [[Polska Partia Socjalistyczna|Polską Partię Socjalistyczną]].
{{przypisy}}
| |||