Immanuel Kant: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Streszczenie filozofii Kanta: zamiana transcendentalnymi na transcendentymi (błędny termin użyty)
m Wycofano edycje użytkownika 87.205.242.2 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to WikitanvirBot.
Linia 55:
Każdy niemal filozof czy szkoła filozoficzna wprowadzają nowe pojęcia. Immanuel Kant był pod tym względem twórczy. Miało to jednak uzasadnienie: musiał od podstaw wypracować nowy język filozoficzny, aby móc wyrazić swą koncepcję. Powoduje to, że jego idee wydają się trudne w odbiorze. Zamieszczone tu streszczenie daje ogólny pogląd na wątki omówione w dalszych partiach niniejszego artykułu.
 
Przyjął za podstawę brak jakichkolwiek wstępnych założeń z wyjątkiem uznania zasad elementarnej logiki. Badania takie nazywał ''[[Transcendencja (filozofia)|transcendentnymitranscendentalnymi]]'', ponieważ dokonuje się w nich wykroczenie poza zastaną wiedzę. Poszukując [[sąd (logika)|sądów]], które byłyby bezwyjątkowo prawdziwe, a zarazem niosły wiedzę o świecie, stworzył teorię bazującą na tak zwanych ''sądach syntetycznych a priori''. Zdaniem Kanta występują one w [[arytmetyka|arytmetyce]] oraz [[geometria|geometrii]] i traktują o dwóch nieredukowalnych składnikach naszych wrażeń: [[czas]]ie oraz [[przestrzeń (filozofia)|przestrzeni]]. Istotą jego koncepcji było jednak to, iż uznał, że sądy takie pojawiają się też w [[Metafizyka klasyczna|metafizyce]].
 
Czas i przestrzeń są formami, w które zostają wtłoczone nasze wrażenia zmysłowe. Innym rodzajem form są kategorie, pozwalające na pojęciowe ujmowanie przedmiotów. Dwie główne to przyczyna i substancja. Tym, co możemy poznawać, czyli ''[[zjawisko|fenomenami]]'', są zjawiska zapośredniczone przez zmysły i ujęte w czasowe, przestrzenne, przyczynowe oraz substancjalne formy. O tym, co się za nimi kryje – ''rzeczach samych w sobie'', czyli ''[[rzecz sama w sobie|noumenach]]'' – nie wiemy nic.