Zasieki (województwo lubuskie): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m ? |
zbędne "ozdobniki" w tekście, WP:SK |
||
Linia 1:
{{Wieś infobox
|nazwa = Zasieki
|herb wsi =
|flaga wsi =
|herb artykuł =
|dopełniacz wsi = Zasiek
|zdjęcie =
|opis zdjęcia =
|województwo = [[Województwo lubuskie|lubuskie]]
|powiat = [[Powiat żarski|żarski]]
|gmina = [[Gmina Brody (powiat żarski)|Brody]]
|sołectwo =
|wysokość =
|liczba ludności = 359
|rok = 2010
Linia 17:
|kod pocztowy = 68-343
|tablice rejestracyjne = FZA
|SIMC =
|mapa wsi =
|stopniN = 51 |minutN = 45 |sekundN =
|stopniE = 14 |minutE = 40 |sekundE =
|commons =
|wikisłownik =
|www =
}}
'''Zasieki''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Forst-Berge'') – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]], w [[województwo lubuskie|województwie lubuskim]], w [[powiat żarski|powiecie żarskim]], w [[gmina Brody (powiat żarski)|gminie Brody]]. Położona w [[Kotlina Zasiecka|Kotlinie Zasieckiej]] (Niecka Lubszy), na prawym brzegu Nysy Łużyckiej, przy granicy z [[Niemcy|Republiką Federalną Niemiec]]. Do [[1945]] miejscowość Zasieki nie istniała. Od [[XIII wiek]]u na jej gruntach zlokalizowana była łużycka osada Berge, która wchodziła w skład [[latyfundium]] ''Herrschaft Pförten'' z siedzibą [[klucz (majątek ziemski)|klucza]] w [[Brody (powiat żarski)|Brodach]], a później od [[XIX wiek]]u stanowiła prawobrzeżną część miasta [[Forst (Lausitz)|Forst]] (Barść).
Linia 33:
Na terenie obecnej wsi Zasieki (''Herrschaft Forst'') powstała ok. [[XIII wiek]]u wielka własność ziemska, jej pierwszymi posiadaczami była rodzina von Ilenburg. Pomiędzy [[1380]] a [[1385]] majątek nabyła rodzina von Biberstein, która od połowy [[XV wiek]]u posiadała również wielką własność ziemską w [[Brody (powiat żarski)|Brodach]] (''Herrschaft Pförten''). Ród ten wymarł w [[1667]], a ich stan posiadania rozpadł się na dwie części: własność w Zasiekach przeszła w ręce Saksonii-Merseburga, w Brodach zaś majątek przejęła początkowo rodzina von Promnitz, a od [[1726]] rodzina von Watzdorf. W [[1740]] została sprzedana [[Henryk von Brühl|Henrykowi Brühl]], który był polskim ministrem za panowania króla [[August III Sas|Augusta III]]. Około [[1746]] ponownie połączył on oba majątki, ponieważ odkupił posiadłość w Zasiekach.
Wielka własność ziemska w Brodach i Zasiekach była jedną z największych posiadłości ziemskich na terenie [[Łużyce Dolne|Dolnych Łużyc]]. Obok dobrze rozwiniętej kancelarii i sądu dworskiego w latach [[1586]]-[[1740]] posiadała własny [[konsystorz]].
Wielka własność ziemska w Brodach i Zasiekach pozostawała w rękach rodziny von Brühl do [[1945]]
Po raz pierwszy [[Forst (Lausitz)|Forst]] wymieniane jest w dokumencie z [[1346]]. Było to niewielkie prywatne miasteczko założone ok. [[1352]], położone pomiędzy odnogami [[Nysa Łużycka|Nysy Łużyckiej]]. Nie posiadało murów obronnych, było chronione tylko przez fosę. Do końca [[XIX wiek]]u miało charakter słowiański i było zamieszkane w znaczącym odsetku przez [[Serbołużyczanie|Serbołużyczan]], którzy mieli tutaj własny kościół - odbywały się w nim nabożeństwa w języku łużyckim.
Forst było ośrodkiem [[rzemiosło|rzemieślniczym]], w którym rozwijało się m.in. płóciennictwo, sukiennictwo, [[szewstwo]] i [[garncarstwo]]. W drugiej połowie XIX wieku to niewielkie miasteczko leżące po drugiej stronie Nysy Łużyckiej przeżywało dynamiczny wzrost gospodarczy związany z panującym okresem [[industrializacja|industrializacji]]. Na początku [[XX wiek]]u Forst stało się znaczącym ośrodkiem przemysłu tekstylnego. Liczba mieszkańców z 2400 w [[1826]] wzrosła do 32.060 osób w [[1900]], aby w [[1939]] liczyć 44.000 osób. W [[1921]] wybudowany został wedle projektu [[Rudolf Kühn|Rudolfa Kühna]] tzw. ''Lange Brücke'' (Długi Most) na [[Nysa Łużycka|Nysie]], co bezpośrednio otworzyło możliwość rozwoju miasta na prawym brzegu rzeki. Nowa dzielnica przejęła nazwę od istniejącej tu dotychczas wsi. Berge miało gwiaździsty układ ulic, które rozchodziły się od mostu. W północnej części dzielnicy ulokowano park.<ref name=autonazwa1>[http://www.puls.ctinet.pl/index.php?bmF2PTImZGJpX3Jvaz0yMDA2JmRiaV9taWVzaWFjPTMmZGJpX2lkPTcz Puls nr 3 (91) marzec 2006 r.]</ref>
Pod koniec lat 30. władze III Rzeszy podjęły decyzję o ulokowaniu w południowo-wschodniej części [[Brożek (województwo lubuskie)|Forst - Berge]] dużych zakładów chemicznych, których produkcja miała być przeznaczona do celów militarnych. Fabryka w Brożku, a dokładnie w Forst Scheuno była własnością ''Deutsche Sprengchemie GmbH''. Prace projektowe w Zasiekach rozpoczęto w [[1938]], a prace ziemno-betoniarskie rozpoczęły się jesienią [[1939]], zakończono je w [[1941]]
=== Po 1945 roku ===
Linia 52:
W [[1950]] roku, w wyniku [[Podział administracyjny Polski 1950-1957|reformy administracyjnej]], utworzone zostało [[województwo zielonogórskie]]. W [[1951]] Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w [[Zielona Góra|Zielonej Górze]] został zobowiązany do wdrożenia uchwały Prezydium Rządu z dnia 3 stycznia 1951 w sprawie akcji robót rozbiórkowych, w celu pozyskania cegły rozbiórkowej na pokrycie potrzeb Państwowego Planu Inwestycyjnego. Prace te spowodowały rozebranie zabudowy niezasiedlonego miasta. Paranoją był fakt, że do wykonania tak wysokich planów nie wystarczała cegła z wojennych gruzowisk i zniszczonych budynków. Konieczne okazało się rozbieranie budynków w dobrym stanie technicznym. Dawny Barść stał się małą wsią o szerokich ulicach z chodnikami. W północnej części wsi powstał [[Państwowe Gospodarstwo Rolne|PGR]], po zmianie ustrojowej przejęty przez kombinat Igloopol z [[Dębica|Dębicy]]. Po jego upadku teren przeszedł w ręce Agencji Nieruchomości Rolnej Skarbu Państwa<ref>[http://tajemnice.org/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=168 Niezależny serwis internetowy „Tajemnice”]</ref>.
W ostatnich latach w Zasiekach została zlikwidowana szkoła podstawowa, a po zniesieniu odpraw celnych zlikwidowano Strażnicę Straży Granicznej. Od [[2002]] w Zasiekach działało polsko-niemieckie [[Przejście graniczne Zasieki-Forst (drogowe)|drogowe przejście graniczne Forst-Zasieki]] w ciągu [[Droga wojewódzka nr 289|drogi wojewódzkiej nr
=== Plany na przyszłość ===
Studium Uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Brody zakłada odbudowę miasta Zasieki. Uchwała Rady Gminy Brody Nr XIII/116/95 z dnia 28 grudnia 1995 stanowi o budowie miasta, które docelowo będzie liczyło ok. 5000 mieszkańców. W przyszłych Zasiekach przewidziano miejsce dla zlokalizowania władz gminnych, administracji oraz obiektów gospodarczych i handlowych. Założono stopniowe odtworzenie dawnego układu zabudowy, a w szczególności układu komunikacyjnego oraz wykorzystanie istniejących odcinków kanalizacji sprzed 1945. Planowana jest budowa nowego mostu na [[Nysa Łużycka|Nysie Łużyckiej]] (na 360 km) (Most Długi - Lange Brucke) i odbudowa kładki dla pieszych, co umożliwi bezpośrednie kontakty handlowe, turystyczne i mały ruch przygraniczny ludności po obu stronach Nysy Łużyckiej. Plan zakłada podzielenie Zasiek na cztery jednostki strukturalno-przestrzenne, które obejmą śródmieście, tereny mieszkalno-usługowe, zabudowy zagrodowej i częściowo jednorodzinnej oraz pozostałe tereny. W Zasiekach założono funkcjonowanie nieuciążliwego dla środowiska naturalnego rzemiosła i drobnej wytwórczości oraz niewielką strefę magazynowo-składową (zlokalizowaną przy [[Zasieki (przystanek kolejowy)|stacji kolejowej]]). Planowana jest przebudowa [[Droga wojewódzka nr 289|drogi wojewódzkiej nr
Niemcy planują zrekonstruować most Lange Brucke w Zasiekach. Na razie ten plan jest na etapie projektu, ale przeprowadzono ekspertyzy i budowa mostu, który połączy obie miejscowości po obu stronach Nysy ma się zakończyć do [[2013]]
=== Stan obecny ===
Aktualnie Gmina Brody rozpoczęła prace przy budowie wodociągu i przebudowy linii energetycznych. Regularnie przeprowadzane są przetargi dotyczące sprzedaży nieruchomości w Zasiekach. W najbliższym czasie Gmina Brody deklaruje rozpoczęcie przebudowy linii energetycznej oraz prace wstępne przygotowywacze terenu pod budowę oczyszczalni ścieków.
Obecnie w Zasiekach znajduje się apteka, dwie staje paliw, placówki drobnego handlu ogólnospożywczego i przemysłowego oraz zakład produkujący wyroby wełniane. Na terenie po dawnym gospodarstwie PGR funkcjonuje stadnina prowadząca szkółkę jeździecką
== Ciekawe miejsca ==
* pozostałości i ruiny Berge - przedwojennej dzielnicy miasta Forst.
* ruiny fabryki materiałów wybuchowych Deutsche Sprengchemie GmbH zbudowanej w latach 30. XX wieku.
* elektrownia wodna i jaz zasuwowo-zastawkowy wybudowane w 1905 r
* ruiny mostu o unikalnej architekturze wybudowanego w 1921 r.<ref>[http://www.mostypolskie.pl/aktualnosci/co-w-zasiekach-piszczy,0,366,.html Mosty Polskie Zasieki]</ref>
Linia 84:
* [http://www.lkspn.de/forst_p/105450.html Miasto Forst na stronach powiatu Sprewy-Nysy]
{{Linki do map Polski
| stopniN=51
| minutN=45
| sekundN=00
| stopniE=14
| minutE=40
| sekundE=00
▲|}}
| |||