Bitwy pod Barfleur i La Hougue: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
początek sprzątania |
...to nie przylądek La Hague! |
||
Linia 1:
{{Wojna infobox
|epoka = nowożytność
|nazwa = Bitwy pod Barfleur i La
|konflikt = [[Wojna Francji z Ligą Augsburską|wojna palatynacka]]
|grafika = Bataille-hougue.jpg|left|thumb|400px
Linia 20:
}}
{{Wojna palatynacka}}
'''Bitwy morskie pod Barfleur i La
W maju
Tourville śmiało stawił czoła liczącej 98 jednostek (8980 dział) flocie angielsko-holenderskiej koło Barfleur. Pomimo znacznej przewagi floty sojuszniczej, bitwa została taktycznie nierozstrzygnięta, a Francuzi zdołali się wycofać. Okręt flagowy Tourville'a został ciężko uszkodzony i pod osłoną mgły przez kilka dni starał się wymknąć przeważającym siłom angielsko-holenderskim. Francuzi stracili jednak następnie 15 okrętów, które szukając schronienia, w większości zostały spalone przy La Hougue.
== Bitwa pod Barfleur ==
Król Francji [[Ludwik XIV]] oraz jego minister do spraw morskich Pontchartrain zaplanowali lądowanie 30-tysięcznej armii marszałka de Bellefondsa w [[Anglia|Anglii]] w celu odzyskania tronu dla [[Jakub II (król Anglii i Szkocji)|Jakuba II]]. Początkowo inwazję zamierzano przeprowadzić bezpośrednio po zimowej przerwie, w kwietniu [[1692]], zanim Anglicy i [[Holandia|Holendrzy]] wyjdą w morze i połączą się<ref name=olender>Piotr Olender, ''Bitwy pod Barfleur i pod La Hogue, czyli koniec francuskiego snu o panowaniu na morzach'' w: Morze, Statki i Okręty nr 12/2008, s.64-71</ref>. Piechota zbierała się w [[Saint-Vaast-la-Hougue]], natomiast jazdę i działa ładowano na transportowce w [[Hawr]]ze. Tourville miał przyprowadzić główne siły floty z [[Brest]]u, eskortować transporty wojska do Anglii, następnie odeprzeć angielską flotę. Wyprawa opóźniła się o miesiąc, gdyż transporty nie były jeszcze gotowe, ponadto z opóźnieniem 12 maja przybyła eskadra okrętów z [[Rochefort]], którą dowodził Villette-Mursay<ref name=olender/>. Wciąż nie było jednak eskadry 13 okrętów liniowych z [[Tulon]]u dowodzonej przez D'Estréesa. Francuskie okręty w Breście ponadto cierpiały na brak wystarczającej ilości wyposażenia oraz załóg. Z tego powodu gotowość osiągnęły tylko 44 okręty liniowe, a dalsze 20 musiało pozostać w bazie. Wobec jednak stanowczych rozkazów Pontchartraina, zaaprobowanych osobiście przez króla, Tourville nie mógł już dłużej czekać i 26 maja wyszedł z Brestu w morze<ref name=olender/>.
Dnia [[29 maja]] w pobliżu przylądka [[Barfleur]] Tourville napotkał potężną sprzymierzoną flotę angielsko-holenderską
O 5 rano w dzienniku pokładowym okrętu ''Monmouth'' zapisano, że francuska flota została dostrzeżona od strony zawietrznej. Tourville zauważył, że przeciwnik znacznie przewyższa go liczebnie, jednak posłuszny wyraźnym rozkazom Ludwika XIV, które zmuszały go do walki z nieprzyjacielem, przystąpił do bitwy. Przy południowo-zachodnim wietrze Francuzi żeglowali z wiatrem naprzeciw 11 okrętom eskadry "Czerwonej" (''Red squadron'') i ok. godziny 10 weszli z nią w kontakt bojowy, a po pewnym czasie cała flota francuska zaangażowała się w walkę.
Ogień dział największych okrętów francuskich, ich zdolności manewrowe oraz talent Tourville'a pozwoliły Francuzom ostrzelać zmasowaną kanonadą okręty sprzymierzonych. Po kilkanaście okrętów obu stron odniosło poważne uszkodzenia (według niektórych źródeł, jeden angielski i jeden holenderski okręt zostały zatopione, lecz nie potwierdzają tego listy flot)<ref name=olender/>. Część okrętów floty sprzymierzonych miała problemy z przeciwnym wiatrem i aż do godziny 14 nie były w stanie wejść do walki. Sytuacja uległa zmianie, gdy wiatr zmienił swój kierunek na północno-zachodni, znacznie mniej pomyślny dla Francuzów. W końcu okrętom skrzydła po stronie sterburty floty sprzymierzonych, którym dowodził Ashby, udało się zajść Francuzów od ich zawietrznej i okrążyć centrum francuskiej linii. Zażarta walka trwała wiele godzin. Tourville, którego okręt flagowy został ciężko uszkodzony, tak samo jak kilka sąsiednich okrętów, zdał sobie sprawę, że dalsza walka jest już daremna i wydał swej flocie rozkaz do rozproszenia się.
Pomimo tego, że Francuzi walczyli nadzwyczaj dzielnie a ich najpotężniejsze okręty zadały straty sprzymierzonym, liczebna przewaga floty angielsko-holenderskiej okazała się decydująca. Taktycznie walki pod Barfleur mogły być efektownym zwycięstwem Francuzów zrodzonym w nierównej walce, lecz Tourville nie potrafił oderwać od nieprzyjaciela swej mocno zniszczonej floty i wrócić bezpiecznie do portu. Skutkiem tego była katastrofa przy La Hougue.
[[File:Barfleur.png|thumb|240px|Mapka rejonu działań]]
== Masakra w La Hougue ==
[[
[[Edward Russell]] wyprawił Ashby'ego i Holendrów za tymi, którzy uszli do [[Saint-Malo]]. On i deLaval zwrócili się przeciwko pozostałym okrętom, które poszukały sobie schronienia w La Hougue, gdzie znalazły się pod ochroną zebranych wojsk lądowych i ich baterii. Dnia [[2 czerwca]] Russell i deLaval zaatakowali, używając długich łodzi. Francuskie załogi były wyczerpane i zniechęcone. Sprzymierzeni z powodzeniem użyli branderów, przy pomocy których spalili wszystkie okręty francuskie, które szukały schronienia w La Hougue (czyli spłonęło 12 [[Okręt liniowy|okrętów liniowych]]). Ta właśnie akcja słynie w Anglii pod nazwą ''Bitwy pod La Hougue''.
|