Lunatyczka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
radyklana (roz/prze)budowa art
m →‎Historia utworu: drobne redakcyjne
Linia 49:
 
== Historia utworu ==
Bellini rozpoczął w 1830 roku prace nad operą ''Ernani'' według tragedii [[Wiktor Hugo|Wiktora Hugo]], jednak zarzucił je, obawiając się ingerencji cenzury. Libretto ''Lunatyczki'' jest adaptacją libretta baletowego [[Eugène Scribe|Eugène'a Scribe'a]], napisanego na podstawie wcześniejszego wodewilu stworzonego wspólnie z [[Casimir Delavigne|Casimirem Delavignem]]<ref>[[Casimir Delavigne]] znany jest Polakom jako autor tekstu ''[[Warszawianka 1831 roku|Warszawianki]]''; jego dramat ''La Paria'' stał się podstawą libretta opery [[Stanisław Moniuszko|Moniuszki]] ''[[Paria (opera)|Paria]]''.</ref>. Pierwszymi wykonawcami głównych partii byli najwięksi śpiewacy epoki: [[Giuditta Pasta]] jako Amina i [[Giovanni Battista Rubini]] jako Elwin. ''Lunatyczka'' odniosła wielki sukces i błyskawicznie obiegła najważniejsze sceny świata; pozostała też w repertuarze operowym nawet w okresie odwrotu od [[bel canto|belkanta]]. Partię Aminy śpiewały m.in. [[Maria Malibran]], [[Fanny Persiani]], [[Adelina Patti]], [[Emma Albani]], [[Marcelina Sembrich-Kochańska]], [[Luisa Tetrazzini]], [[Toti dal Monte]], [[Amelita Galli-Curci]], [[Lily Pons]], [[Lina Pagliughi]], [[Maria Callas]], [[Joan Sutherland]], [[Renata Scotto]], [[Luba Orgonasowa]], [[Mariella Devia]], [[Nathalie Dessay]] i [[Edita Gruberová]]. Wśród wykonawców partii Elwina byli Alessandro Bonci, [[Enrico Caruso]], [[Beniamino Gigli]], [[Tito Schipa]], [[Ferruccio Tagliavini]], [[Cesare Valetti]] i [[Nicola Monti]]. Od czasów wykonania z udziałem legendarnej Marii Malibran krążyły legendy o rzekomo stworzonej przez Belliniego dla niej tzw. "wersji Malibran" ''Lunatyczki'', jednak poszukiwania jej spełzły na niczym – prawdopodobnie na użytek tej śpiewaczki, będącej [[mezzosopran]]em, jedynie [[transpozycja (muzyka)|transponowano]] w dół niektóre fragmenty utworu<ref>Nota do nagrania ''Lunatyczki'' z udziałem [[Cecilia Bartoli|Cecylii Bartoli]] firmy Decca (L'Oiseau-Lyre) z 2007/8 r., nr kat. 478 1087</ref>.
 
== ''Lunatyczka'' Belliniego w utworach innych kompozytorów ==