Wikipedia

Józef Święcicki (budowniczy): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Wikizacja
Poszerzenie treści, infoboks, szablon, grafika
Linia 1:
{{Biogram infobox
'''Józef Święcicki''' ([[1859]] - [[1913]]) – budowniczy, przez całe życie związany z [[Bydgoszcz]]ą.▼
|imię i nazwisko = Józef Święcicki
|imię i nazwisko org =
|pseudonim =
|grafika =
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[9 marca]] [[1859]]
|miejsce urodzenia = [[Bydgoszcz]]<br/>[[Plik:Flag of Prussia 1892-1918.svg|20px]] [[Królestwo Prus]]
|imię przy narodzeniu =
|data śmierci = [[3 listopada]] [[1913]]
|miejsce śmierci = [[Berlin]]<br/>[[Plik:Flag of the German Empire.svg|20px]] [[Cesarstwo Niemieckie]]
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku = [[Cmentarz Nowofarny w Bydgoszczy]]
|zawód = [[inżynier budownictwa|budowniczy]]
|odznaczenia =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|www =
}}
[[Plik:Gdańska 63 panorama.JPG|thumb|240px|[[Kamienica Józefa Święcickiego w Bydgoszczy|Kamienica Gdańska 63]] (1895)]]
[[Plik:Hotel Pod Orłem pionowe.jpg|thumb|240px|[[Hotel Pod Orłem w Bydgoszczy|Hotel "Pod Orłem"]] (1896)]]
[[Plik:Plac Wolności 1 pionowe 6.jpg|thumb|240px|[[Kamienica Plac Wolności 1 w Bydgoszczy|Kamienica Plac Wolności 1]] (1898)]]
[[Plik:Gdańska 92-94 Święcicki wieża.jpg|thumb|240px|Wieża [[Kamienice Hugona Hechta w Bydgoszczy|kamienicy Gdańska 92-94]] (1892)]]
▲'''Józef Święcicki''' (ur. [[1859]] -w [[Bydgoszcz]]y, zm. [[1913]] w [[Berlin]]ie) – budowniczy, przez całe życie związany z [[Bydgoszcz]]ą.
 
== DziałalnośćŻycie i działalność ==
UrodzonyUrodził się 9 marca [[1859]] r. w [[Bydgoszcz]]y<ref>Bręczewska-Kulesza Daria, Derkowska-Kostkowska Bogna, Wysocka A., [i inni]: Ulica Gdańska. Przewodnik historyczny. Bydgoszcz 2003</ref>. SynBył synem Franciszka (1810-1863) i Michaliny. W [[1866]] r. jego ojczymem został bydgoski mistrz murarski Anton Hoffmann. Ukończył średnią szkołę budowlaną i zdał egzamin państwowy uprawniający do posługiwania się tytułem budowniczego (Baugewerksmeister1827-1912). PraktykęMiał zawodowączworo odbywałbraci ui ojczyma.troje Odsióstr, połowywszyscy laturodzeni 80.i XIXochrzczeni wiekuw do śmierci prowadził dużą pracownię projektową[[Bydgoszcz]]y.
W [[1866]] r. jego ojczymem został bydgoski mistrz murarski Anton Hoffmann (1824-1904), który uczył go profesji budowlanej.
 
Ok. [[1881]] r. ukończył średnią szkołę budowlaną i zdał egzamin państwowy uprawniający do posługiwania się tytułem budowniczego (niem. ''Baugewerksmeister''). Praktykę zawodową odbywał u ojczyma. Od połowy lat [[Lata 80. XIX wieku|80. XIX wieku]] do ok. [[1903]] r. prowadził dużą pracownię projektową. Początkowo razem z ojczymem prowadził spółkę projektowo-wykonawczą sygnowaną wspólnym podpisem Święcicki-Hoffmann, zaś od [[1887]] r. występował samodzielnie. Wczesne projekty Święcickiego wykazywały podobieństwo do prac A. Hofmanna. Etap uniezależniania się od ojczyma wyznacza [[1888]] r., kiedy ożenił się i opuścił dom rodzinny, zamieszkując w wynajętym mieszkaniu w przy ul. Warmińskiego 8.
Najbardziej płodny okres w życiu zawodowym Święcickiego to lata 90. [[XIX wiek]]u. Zaprojektował ponad 60 kamienic w [[Śródmieście (Bydgoszcz)|Śródmieściu Bydgoszczy]]. Z tego aż 21 realizacji wykonał na ulicy Gdańskiej.
 
Najbardziej płodny okres w życiu zawodowym Święcickiego to lata 90. [[XIX wiek]]u. Zaprojektował ponad 60 kamienic w [[Śródmieście (Bydgoszcz)|Śródmieściu Bydgoszczy]]. Z tego aż 21 realizacji wykonał na ulicy [[Ulica Gdańska w Bydgoszczy|Gdańskiej]]. Był też projektantem i wykonawcą szeregu innych budynków w różnych miejscach miasta, a także poza Bydgoszczą. Prowadził Fabrykę Ornamentów Sztukatorskich, której produkty ozdabiały elewacje bydgoskich kamienic. W [[1898]] r. wykonał na zlecenie proboszcza [[Parafia farna w Bydgoszczy|bydgoskiej parafii farnej]] [[Józef Choraszewski|Józefa Choraszewskiego]] projekt [[Kościół św. Trójcy w Bydgoszczy|kościoła św. Trójcy]], zaś w [[1900]] r. [[magistrat]] [[Bydgoszcz]]y zlecił mu wykonanie projektu wschodniej pierzei [[Ulica Mostowa w Bydgoszczy|ul. Mostowej]] w związku z planowanym jej poszerzeniem.
Był zwolennkiem historyzmu w architekturze, śmiało czerpał z form renesansowych, manierystycznych, barokowych. Architekturę Święcickiego charakteryzuje zamiłowanie do symetrii, rytmicznych pionowych podziałów, zaakcentowanych układem okien, pilastrów i elementów sztukatorskich.
 
Święcicki był twórcą raczej konserwatywnym. Większość jego projektów to [[Eklektyzm (architektura)|eklektyczne]] [[Kamienica (architektura)|kamienice]], łączące płynnie wzornikowe układy detalu z dominantą form i elementów [[Historyzm (architektura)|historyzujących]]. Śmiało czerpał z form [[Architektura renesansu|renesansowych]], [[Manieryzm (sztuka)|manierystycznych]], [[Architektura barokowa|barokowych]]. Architekturę Święcickiego charakteryzuje zamiłowanie do symetrii, rytmicznych pionowych podziałów, zaakcentowanych układem okien, pilastrów i elementów sztukatorskich.
Pozostawił wiele podziwianych dzieł wyróżniających się w architekturze Bydgoszczy. Wyróżnia się zwłaszcza trzy realizacje, uznawane za ikony architektury [[Architektura neobarokowa|neobarokowej]]:▼
 
▲Pozostawił wiele podziwianych dzieł wyróżniających się w architekturze Bydgoszczy[[Bydgoszcz]]y. Wyróżnia się zwłaszcza trzy realizacje, uznawane za ikony architektury [[Architektura neobarokowa|neobarokowej]]:
* [[Kamienica Józefa Święcickiego w Bydgoszczy|kamienicę przy ul. Gdańskiej 63]] (w której mieszkał w latach [[1896]]-[[1905]]),
* [[Hotel Pod Orłem w Bydgoszczy|hotel "Pod Orłem"]],
* [[Kamienica Plac Wolności 1 w Bydgoszczy|kamienicakamienicę narożnanarożną przy pl. Wolności 1]]
 
Cechą charakterystyczną jego działalności budowlanej na przełomie [[XIX wiek|XIX]] i [[XX wiek]]u było wznoszenie kamienic według własnych projektów, na parcelach będących jego własnością, a następnie ich zyskowna sprzedaż. Można sądzić, że nieobcy był mu intratny handel nieruchomościami. Oprócz architektury zajmował się też dramatopisarstwem, był m.in. autorem dwóch utworów scenicznych wystawianych w [[Teatr Miejski w Bydgoszczy|Teatrze Miejskim]] i teatrze "Elysium" oraz "Ilustrowanego Przewodnika po Bydgoszczy" ([[1910]]). W tym samym roku w [[Berlin]]ie wydał książkę o tematyce konserwatorskiej. Był także współzałożycielem w [[1886]] r. Bydgoskiego Towarzystwa Szachowego, a od [[1910]] r. jego honorowym członkiem. W [[1893]] r. został członkiem Bydgoskiego Banku Przemysłowego, a od [[1909]] r. do śmierci zastępcą przewodniczącego rady nadzorczej banku.
 
W [[1905]] r. zamieszkał w nowo wzniesionym domu własnym przy [[Aleja Mickiewicza w Bydgoszczy|al. Mickiewicza]] 17. W głębi posesji wybudował garaż, gdzie przechowywał własny samochód firmy Hameln – wówczas jeden z nielicznych pojazdów prywatnych w Bydgoszczy. O jego silnych związkach z miastem nad [[Brda|Brdą]] świadczy fundacja oświatowa jego imienia. W zapisie testamentowym sporządzonym 10 czerwca [[1911]] r. przekazał miastu [[Bydgoszcz]]y 5 tysięcy [[marka niemiecka|marek]], a odsetki od tej sumy deputacja szkolna miała przeznaczać w każdym roku szkolnym dla biednych i utalentowanych uczniów bydgoskich szkół ludowych. Dzięki temu legatowi ze [[stypendium]] jego imienia skorzystało w latach [[1915]]-[[1920]] kilkunastu bydgoskich uczniów. Byli wśród nich także uczniowie polscy.
 
Jesienią [[1913]] r. wybrał się w podróż koleją na wypoczynek do zachodnich [[Cesarstwo Niemieckie|Niemiec]]. W drodze powrotnej, wsiadając w [[Berlin]]ie do pociągu kolei podziemnej, poślizgnął się i upadł doznając [[Wstrząs mózgu|wstrząsu mózgu]], który stał się bezpośrednią przyczyną jego zgonu. Zmarł wieczorem 2 listopada [[1913]] r. w szpitalu św. Jadwigi w [[Berlin]]ie. Jego zwłoki przewieziono do [[Bydgoszcz]]y i pochowano na [[Cmentarz Nowofarny w Bydgoszczy|cmentarzu Nowofarnym]].
 
=== Rodzina ===
Oprócz achitektury zajmował się też dramatopisarstwem, był m.in. autorem przewodnika po [[Bydgoszcz]]y.
Józef Święcicki od [[1888]] r. był żonaty z Marią z d. Ehrlich (ur. [[1865]] r. w [[Chełmno|Chełmnie]]). 30 kwietnia [[1895]] r. [[adopcja|adoptował]] wspólnie z żoną przebywającego w sierocińcu Hugo Rudolfa Fiedlera (ur. [[1892]] r. w [[Berlin]]ie) i nadał mu swoje nazwisko. Syn ukończył studia na Akademii Rolniczej w [[Bonn]] i pozostał w zachodnich Niemczech, natomiast jego żona mieszkała w [[Bydgoszcz]]y do śmierci (po 1942 r.), do końca starając się aby zapisy testamentowe Święcickiego, zwłaszcza dotyczące stypendium oraz darowizny były przestrzegane.
Zmarł 2 listopada [[1913]] r. w [[Berlin]]ie. Jest pochowany w [[Bydgoszcz]]y na [[Cmentarz Nowofarny w Bydgoszczy|cmentarzu Nowofarnym]].
 
== Realizacje w Bydgoszczy ==
Linia 76 ⟶ 110:
*Mostowa 12 - kamienica narożna o 4 skrzydłach i wewn. dziedzińcem 3p, [[1901]]
*Al Mickiewicza 17 – willa 1p, [[1905]]
 
 
'''Niektóre realizacje Józefa Święcickiego w Bydgoszczy'''
Linia 103 ⟶ 136:
* [[Ulica Gdańska w Bydgoszczy]]
* [[Plac Wolności w Bydgoszczy]]
 
== Bibliografia ==
{{Bibliografia start}}
* Błażejewski Stanisław, Kutta Janusz, Romaniuk Marek: Bydgoski Słownik Biograficzny. Tom VI. Bydgoszcz 2000. ISBN 83-85327-58-4, str. 109-110
* Derkowska-Kostkowska Bogna: Józef Święcicki – szkic biografii bydgoskiego budowniczego. [w:] Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu. zeszyt 6. Pracownia Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy 2001. ISSN 1427-5465
{{Bibliografia stop}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.swiecicki.bydgoszcz.pl/ Strona o Józefie Święcickim]
 
{{Architekci Bydgoszczy}}
 
{{DEFAULTSORT:Święcicki, Józef}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Józef_Święcicki_(budowniczy)”