Roman Grodecki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dodanie przypisu doktor honoris causa UW
Linia 2:
 
== Życiorys ==
Był synem Jana (urzędnika podatkowego) i Karoliny z Gorylskich, uczęszczał do szkoły powszechnej w [[Kołomyja|Kołomyi]] i gimnazjum w [[Bochnia|Bochni]]; w latach 1907–1912 studiował historię, filozofię, geografię, historię prawa, filologię i archeologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wśród jego wykładowców uniwersyteckich byli m.in. [[Franciszek Bujak (historyk)|Franciszek Bujak]], [[Ignacy Chrzanowski]], [[Wiktor Czermak]], [[Włodzimierz Demetrykiewicz]], [[Wacław Tokarz]]; pod opieką [[Stanisław Krzyżanowski (1865-1917)|Stanisława Krzyżanowskiego]] obronił w 1918 doktorat na podstawie pracy ''Książęca włość trzebnicka na tle organizacji majątków książęcych w Polsce w XII wieku''; jeszcze w czasie studiów pracował jako aplikant w Archiwum Akt Dawnych w Krakowie (1909–1912). W latach 1913–1914 był asystentem w Seminarium Historycznym UJ, następnie (1914–1917) służył w [[Legiony Polskie 1914-1918|Legionach]].
 
Po obronie pracy doktorskiej został adiunktem w Archiwum Akt Dawnych (do 1921) oraz powrócił na stanowisko asystenta w Seminarium Historycznym. W 1920 habilitował się i został docentem w Katedrze Historii Gospodarczej Powszechnej i Polski, dwa lata później otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego i kierownika Katedry Historii Gospodarczej Średniowiecznej. W 1929 został profesorem zwyczajnym. W czasie wojny uczestniczył w [[Tajne komplety|tajnym nauczaniu]] we [[Lwów|Lwowie]]. W 1945 powrócił do pracy na UJ, kierował kolejno katedrami Historii Gospodarczej i Społecznej (1945–1952), Historii Polski Feudalnej (1952–1957), Historii Polski do XV Wieku (1957–1960). Wykładał również historię średniowieczną Polski w [[AkademiaUniwersytet PedagogicznaPedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie|Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie]] (1949–1957). Z powodu ciężkiej choroby, a także załamania psychicznego po śmierci żony, w 1957 (na trzy lata przed formalną emeryturą) zaprzestał prowadzenia wykładów.
 
W 1928 został powołany na członka-korespondenta PAU, w 1946 na członka czynnego [[Polska Akademia Umiejętności|PAU]]; pełnił funkcję sekretarza Wydziału II PAU (1952) oraz przewodniczącego Komisji Historycznej PAU (1949–1952). Był również prezesem honorowym Oddziału Krakowskiego [[Polskie Towarzystwo Historyczne|Polskiego Towarzystwa Historycznego]]. W 1953 otrzymał nagrodę państwową II stopnia za prace dotyczące historii [[Śląsk]]a, szczególnie za przekład i wydanie ''[[Księga henrykowska|Księgi Henrykowskiej]]''. [[Uniwersytet Warszawski]] nadał Grodeckiemu w 1960 doktorat ''[[Doctor honoris causa|honoris causa]]''<ref>{{cytuj stronę|url= http://www.uw.edu.pl/o_uw/historia/dhcuw.html|tytuł= Doktoraty HC''|opublikowany=uw.edu.pl|data=|data dostępu=21 lutego 2011}}</ref>. Ponadto historyk został odznaczony [[Krzyż i Medal Niepodległości|Krzyżem Niepodległości]], [[Krzyż Walecznych|Krzyżem Walecznych]] (trzykrotnie), Krzyżem Oficerskim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]]. W 1960 środowisko historyczne dedykowało mu publikację ''Prace z dziejów Polski feudalnej ofiarowane Romanowi Grodeckiemu w 70. rocznicę urodzin''.
 
W pracy naukowej zajmował się historią gospodarczą [[średniowiecze|średniowieczną]], naukami pomocniczymi historii, edytorstwem. Był inicjatorem szerokich badań nad polską średniowieczną polityką menniczą, zajmował się zagadnieniami metrologii i technologii pieniądza. Badał obyczaj dyplomatyczny w Polsce średniowiecznej. Prowadził badania nad mało znanymi faktami z życia [[Zbigniew (książępolski Polskiksiążę)|Zbigniewa]], syna [[Władysław I Herman|Władysława Hermana]] i brata [[Bolesław III Krzywousty|Bolesława Krzywoustego]]. Przygotował do wydania ''Księgę Henrykowską'' (1949), ''[[Kronika polska (Galla Anonima)|Anonyma tzw. Galla Kronikę Polską]]'' (1923), ''Rachunki wielkorządowe krakowskie z roku 1471'' (1953); przełożył i przygotował do publikacji (''By czas nie zaćmił i niepamięć'', 1975) fragmenty kilku polskich kronik, m.in. [[Wincenty Kadłubek|Wincentego Kadłubka]], [[JankoJan z Czarnkowa|Janka z Czarnkowa]], [[Jan Długosz (historyk)|Jana Długosza]], [[Filip Kallimach|Filipa Kallimacha]] oraz Kronik [[Kronika wielkopolska|Wielkopolskiej]], Oliwskiej, Krakowskiej i Książąt Polskich. Brał udział w pracach przygotowawczych nad wydaniem ''[[Słownik starożytności słowiańskich|Słownika starożytności słowiańskich]]'', a także współpracował z pismami "Wiadomości Numizmatyczne i Archeologiczne" (1922-1926) i "Kwartalnik Historyczny" (1946–1948). Z prac Grodeckiego korzystali polscy autorzy książek historycznych – [[Antoni Gołubiew]] i [[Paweł Jasienica]]. Miał opinię wymagającego profesora; jednym z jego uczniów był [[Marian Friedberg]]. Przez wiele lat Grodecki przyjaźnił się z historykiem [[Jan Dąbrowski (historyk)|Janem Dąbrowskim]].
 
Ogłosił ponad 170 prac, m.in.: