Gospodarstwo rolne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
błędna informacja, bez źródła, nie ma takiego przepisu w ksh |
drobne techniczne, WP:SK |
||
Linia 1:
'''Gospodarstwo rolne'''
== Ekonomiczne pojęcie gospodarstwa rolnego ==
W literaturze pojawia się kilka definicji gospodarstwa rolnego:
* ''celowo zorganizowany zespół ludzi, ziemi i innych środków produkcji, którego zadaniem jest wytwarzanie produktów rolniczych przez uprawę roślin i chów zwierząt''<ref>''Encyklopedia ekonomiczno-rolnicza'', Warszawa 1964, s. 301.</ref>,
* ''rolniczo-wytwórcza jednostka gospodarcza, obejmująca obszar gruntu umożliwiający produkcję rolniczą i opierający swą działalność na zespole sił wytwórczych zorganizowanych w jedną organiczną całość na zasadzie wzajemnego zharmonizowania''<ref>W. Pytkowski, ''Organizacja i ekonomika gospodarstw'', Warszawa 1976, s. 122.</ref>,
* ''celowo zorganizowany, mający własne kierownictwo, zespół ludzi, ziemi i pozostałych środków produkcji, który zajmuje się produkcją roślinną i zwierzęcą, a niekiedy roślinną, zwierzęcą i przetwórstwem rolnym''<ref>T. Rychlik, (w:) T. Rychlik, W. Kosiaradzki, ''Podstawowe pojęcia w ekomice rolnictwa'', Warszawa 1981, s. 55.</ref>.
Powyższe definicje są oparte na podstawie kategorii czynników produkcji rolnej jak ziemia, praca, kapitał i organizacja.
Linia 11:
W nowszej literaturze rozróżnia się gospodarstwo rolne jako najmniejszą jednostkę produkcyjną rolnictwa w sferze produkcyjnej, zaś przedsiębiorstwo rolne traktuje się jako jednostką w sferze ekonomicznej, istniejącej dzięki powiązaniu warsztatu rolnego ze światem zewnętrznym<ref>R. Budzinowski, ''Gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo rolne'', (w:) A. Stelmachowski (red.), ''Prawo rolne'', Warszawa 2005.</ref>.
== Gospodarstwo rolne jako konstrukcja prawna ==
Definicje legalne gospodarstwa opierają się albo na ujęciu przedmiotowym (gospodarstwo jako zespół składników) albo funkcjonalnym (gospodarstwo jako określona działalność).
Linia 17:
Sama konstrukcja prawna gospodarstwa rolnego ewoluowała od ujęcia przedmiotowego w stronę funkcjonalnego. W literaturze<ref>R. Budzinowski, ''Gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo rolne'', (w:) A. Stelmachowski (red.), Prawo rolne, Warszawa 2005, s. 58.</ref> wskazuje się na trzy podstawowe tendencje rozwoju ujęcia podstawowego:
* rozszerzenie zakresu składników gospodarstwa rolnego,
* przechodzenie od gospodarstwa rolnego jako jednostki własnościowej do zorganizowanej całości gospodarczej,
* zmiana traktowania materialnych składników gospodarstwa rolnego (od przedmiotu określonych praw do instrumentów działalności rolnej).
=== W Kodeksie cywilnym z 1964 roku ===
[[Kodeks cywilny]] z [[1964]] roku definiuje uważa za gospodarstwo rolne ''grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego''<ref>Definicja ta została wprowadzona ustawą z 14 lutego 2003 roku.</ref>. Za składnik rolniczej jednostki wytwórczej uważa się także wytworzone produkty rolne oraz zapasy<ref>R. Budzinowski, ''Gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo rolne'', (w:) A. Stelmachowski (red.), Prawo rolne, Warszawa 2005, s. 59.</ref>.
Linia 28:
Z prowadzeniem gospodarstwa rolnego w świetle polskiego prawa wiąże się też wynajmowanie przez rolników pokoi i pól namiotowych, sprzedaż posiłków domowych oraz świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług turystycznych.
Artykuł 1058 k.c. wprowadza dodatkowo kryterium definiowana gospodarstwa rolnego
=== W Kodeksie spółek handlowych z 2000 roku ===
Część autorów uważa gospodarstwo za przedmiot obrotu (M. Bednarek, J. Strzępka, E. Skowrońska), inni nie (S. Rudnicki, K. Stefańska). Ten ostatni pogląd przeważa w piśmiennictwie.
=== W ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego z 2003 roku ===
[[Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego]] z [[11 kwietnia]] [[2003]] roku zawęża definicję gospodarstwa rolnego zawartą w [[Kodeks cywilny|k.c.]] poprzez zastosowanie kryterium obszarowego (minimum 1 hektar użytków rolnych). Wprowadza też kategorię [[gospodarstwo rodzinne|gospodarstwa rodzinnego]].
=== W ustawodawstwie europejskim ===
W [[Traktaty rzymskie|Traktacie Rzymskim]] oraz w ustawodawstwie wtórnym [[Wspólnoty Europejskie|Wspólnot Europejskich]] brak ogólnej i jednolitej definicji gospodarstwa rolnego. Według [[Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich|Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich]] definicja gospodarstwa rolnego "ulega zmianom w zależności od przeznaczenia konkretnych aktów prawnych"<ref>A. Jurcewicz, (w:) A. Stelmachowski (red.), ''Prawo rolne'', Warszawa 2005, s. 72.</ref>.
== Formy przekazywania gospodarstw rolnych ==
=== Formy przekazywania gospodarstw rolnych inter vivos ===
Gospodarstwo rolne w obrocie między żywymi (''inter vivos'') może zostać przekazane w drodze umowy prawa cywilnego
Wyróżnia się dodatkowe trzy formy przekazywania gospodarstw specyficzne dla [[prawo rolne|prawa rolnego]]:
* dożywocie
* umowę z następcą,
* przekazanie gospodarstw rolnych za rentę strukturalną.
=== Formy przekazania gospodarstwa rolnego mortis causa ===
Linia 53:
W Europie przyjmowane są dwa modele dziedziczenia gospodarstw rolnych. System germański przewiduje ingerencję na etapie otwarcia spadku i jest stosowany m.in. w [[Niemcy|Niemczech]] i [[Austria|Austrii]]. System romański przewiduje ingerencję na etapie działu spadku i jest stosowany m.in. we [[Francja|Francji]], [[Hiszpania|Hiszpanii]], [[Belgia|Belgii]] i [[Szwajcaria|Szwajcarii]].
== Bibliografia ==
* ''Prawo rolne'' pod red. A. Stelmachowskiego, wyd. 2, Warszawa 2005.
* ''Prawo rolne'' pod red. M. Jarosiewicza i K. Kozikowskiej, Kraków 2007.
{{Przypisy}}
| |||