Rokosz Zebrzydowskiego: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje) ilustracja |
|||
Linia 2:
[[Plik:Rokosz Sandomierski.jpg|166px|thumb|right|Rokosz sandomierski]]
'''Rokosz Zebrzydowskiego''' – [[rokosz]] trwający w latach [[1606]]-[[1609]], który wynikł z konfliktu króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]] ze [[szlachta|szlachtą]] wokół jego polityki zagranicznej ([[Wojna polsko-szwedzka 1600-1611|wojna ze Szwecją]]) i wewnętrznej. Polityka ta zmierzała do wzmocnienia władzy królewskiej, opierając się na wąskiej grupie [[Magnateria polska|magnatów]] i [[biskup
Królowi zarzucano faworyzowanie [[jezuici|jezuitów]] oraz cudzoziemców i przypisywano zamiar wprowadzenia władzy absolutnej. Z pewnością zaś wiadomo, że dążył on do ustanowienia [[monarchia|dziedziczności tronu]], pozbawienia szlachty większości przywilejów i pozostawienia [[izba poselska|izbie poselskiej]] jedynie głosu doradczego, a nie stanowiącego.
Linia 10:
W latach 1606-1609 doszło do rokoszu Zebrzydowskiego, zwanego również [[Sandomierz|sandomierskim]], w którym [[Katolicyzm|katolicy]], jak i [[Protestantyzm|protestanci]], [[magnateria polska|magnateria]], jak i [[Szlachta w Polsce|szlachta]] walczyli o zabranie monarsze prawa rozdawnictwa zwolnionych urzędów i zmuszenia go do wygnania [[Jezuici|jezuitów]] i cudzoziemców.
Przywódcami buntu zostali: [[marszałek wielki koronny]] [[Mikołaj Zebrzydowski (marszałek wielki koronny)|Mikołaj Zebrzydowski]], [[Jan Szczęsny Herburt]], [[Stanisław Stadnicki]] i [[podczaszy|podczaszy litewski]] [[Janusz Radziwiłł (kasztelan wileński)|Janusz Radziwiłł]]. Pragnęli też wprowadzić obieralność [[urzędy ziemskie|urzędników ziemskich]] na [[
Rokosz zakończył się zwycięstwem króla w [[bitwa pod Guzowem|bitwie pod Guzowem w 1607]], lecz wzmocnienie władzy królewskiej zostało udaremnione. Aby się przed nim ustrzec, sprecyzowano dawniejszy przepis o prawie do wypowiedzenia królowi posłuszeństwa oraz nakazano senatorom-rezydentom zdawać sprawę sejmowi z urzędowania przy boku monarchy. Król zgodnie z wolą magnatów (niechcących wzmocnienia jego władzy) odstąpił od wymierzenia kar buntownikom.
| |||