Wersja z 19:33, 11 maj 2011 edytuj ArthurBot (dyskusja \| edycje) 200 812 edycji m r2.6.3) (robot dodaje: cs:Eskortní letadlová loď ← poprzednia edycja		Wersja z 00:42, 13 maj 2011 edytuj anuluj edycję AldraW (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 11 661 edycji poprawa linków do ujedn. i przek. następna edycja →
Linia 1: [[Plik:HMS Audacity (D10).jpg\|thumb\|600px\|Lotniskowiec eskortowy [[HMS Audacity\|HMS "Audacity"]] ]] '''Lotniskowiec eskortowy''' – stosunkowo niewielki [[lotniskowiec]] z okresu [[II wojna światowa\|II wojny światowej]]. Okręty tego typu używane były przez [[~~Marynarka~~United ~~Wojenna~~States ~~Stanów Zjednoczonych~~Navy\|Marynarkę Wojenną Stanów Zjednoczonych]] i [[Royal Navy\|Królewską Marynarkę Wojenną]]. Na teatrze działań na [[Ocean Atlantycki\|Atlantyku]] były zazwyczaj używane do eskortowania konwojów i walki z okrętami podwodnymi, na [[Ocean Spokojny\|Pacyfiku]] służyły zazwyczaj w czasie operacji desantowych, zapewniając wsparcie lotnicze jednostkom lądowym, a także do transportu samolotów ze Stanów Zjednoczonych na lotniska położone bliżej linii frontu. === II wojna światowa === Linia 37: ==== Użycie bojowe ==== Pierwsze lotniskowce eskortowe powstały na zamówienie Royal Navy i stanowiły część floty przeznaczonej do eskortowania konwojów na trasach północnego Atlantyku. Część została zakupiona przez rząd brytyjski, część została wypożyczona flocie angielskiej na podstawie umowy [[Lend-Lease Act\|Lend-Lease]]. W roli eskortowej samoloty z tych okrętów używane były do patrolowania przestrzeni powietrznej wokół konwoju, odstraszania czy zestrzeliwania niemieckich samolotów zwiadowczych oraz do patroli przeciwko okrętom podwodnym. Służyły także jako transportowce lotnicze, przewożąc samoloty ze Stanów Zjednoczonych do Anglii, w tej roli mogły przewozić dwukrotnie więcej samolotów niż zazwyczaj, gdyż samoloty były także ustawiane na pokładzie lotniczym. Po Brytyjczykach także Amerykanie przekonali się do wysokiej użyteczności tego typu okrętów: startujące z nich samoloty współpracujące z płynącymi w osłonie konwoju niszczycielami znakomicie się uzupełniały, "polując" na niemieckie okręty podwodne. Jeden z amerykańskich lotniskowców eskortowych [[USS Guadalcanal\|USS "Guadalcanal"]] dowodzony przez kapitana [[Daniel Gallery\|Daniela Gallery'ego]] odegrał zasadniczą rolę w zdobyciu niemieckiego [[U-Boot]]a [[U-505]] u wybrzeży Afryki Północnej w 1944. Linia 43: Na teatrze działań na Pacyfiku, gdzie zagrożenie atakami okrętów podwodnych nieprzyjaciela było znacznie mniejsze, lotniskowce eskortowe były używane zazwyczaj do zadań taktycznych, takich jak osłona powietrzna desantów czy konwojów. Czasami służyły także jako "zapasowe" lotniskowce eskortujące większe lotniskowce floty - w czasie, gdy ich "większy brat" był zajęty przygotowywaniem samolotów do ataku, mniejszy lotniskowiec eskortowy zapewniał jego osłonę powietrzną i służył jako zapasowy pas startowy dla znajdujących się jeszcze w powietrzu samolotów z większego lotniskowca. Używano ich także jako okrętów transportowych przewożących samoloty lub części zamienne ze Stanów Zjednoczonych na odległe wyspy. Najwspanialszą kartą w historii działań lotniskowców eskortowych była niewątpliwie [[Bitwa wmorska ~~zatoce~~o Leyte#Bitwa koło wyspy Samar\|bitwa koło wyspy Samar]], kiedy to trzy grupy lotniskowców eskortowych znakomicie dowodzone przez [[Clifton Sprague\|Cliftona Sprague'a]] skutecznie nawiązały walkę ze znacznie potężniejszą flotą japońską i zmusiły ją do odwrotu. Łącznie w okresie II wojny światowej zbudowano 130 lotniskowców eskortowych, sześć z nich to przebudowane w stoczniach brytyjskich statki handlowe ([[HMS Nairana (1944)\|HMS "Nairana"]], [[HMS Campania\|HMS "Campania"]], [[HMS Activity\|HMS "Activity"]], [[HMS Pretoria Castle\|HMS "Pretoria Castle"]], [[HMS Vindex\|HMS "Vindex"]] i [[HMS Audacity\|HMS "Audacity"]]), pozostałe 124 lotniskowce zostały zbudowane w stoczniach amerykańskich. Pierwsze z nich powstały podobnie jak lotniskowce brytyjskie po przebudowaniu frachtowców (czy w przypadku [[Lotniskowce eskortowe typu Sangmom\|typu ''Sangmom'']] po modernizacji zbiornikowców), późniejsze konstrukcje powstały w oparciu o kadłuby nieskończonych jeszcze statków typu [[Statki transportowe typu Liberty\|Liberty]]. == Okres powojenny == Linia 58: Innym nowatorskim pomysłem było przebudowanie [[USS Gilbert Island (CVE-107)\|USS "Gilbert Island"]] (CVE-107) - pod zmienioną nazwą [[USS Anapolis (AGMR-1)\|USS "Anapolis"]] na pokładzie tego okrętu wzniesiono 24 maszty radiowe i w czasie wojny wietnamskiej służył on jako "pływająca stacja przekaźnikowa" przekazująca sygnały radiowe pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Wietnamem. Okręt został wycofany ze służby w 1976, ale na jego podstawie powstała amerykańska klasa okrętów "okręty dowodzenia desantem" (''amphibious command ship'') - [[okręty dowodzenia typu Blue Ridge]]. Do czasów dzisiejszych nie przetrwał żaden lotniskowiec eskortowy ani [[Lotniskowiec lekki\|lekki lotniskowiec]]. Ostatni lotniskowiec eskortowy [[USS Gilbert Islands (CVE-107)\|USS "Gilbert Islands" (CVE-107)]] został sprzedany na złom w 1976, a ostatni lekki lotniskowiec [[USS Cabot (CVL-28)\|USS "Cabot"]] został zezłomowany w 2002 po trwającym przez dekadę boju o zachowaniu go jako okręt muzealny. == Zobacz też ==

Lotniskowiec eskortowy: Różnice pomiędzy wersjami