Kałamarnica olbrzymia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mjbmrbot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (robot poprawia: sk:Architeuthidae
uzupełnienie
Linia 3:
| łacińska =''Architeuthis dux''
| TSN = 556512
| zoolog = Steenstrup in Harting, 18601857
| synonimy =
| okres istnienia =
| grafika = Giant squid melb aquarium03.jpg
| opis = Siedmiometrowy okaz zatopiony w lodzie, w akwarium w Melbourne
w akwarium w Melbourne.
| typ = [[mięczaki]]
| gromada = [[głowonogi]]
Linia 16 ⟶ 14:
| podrząd = [[Oegopsina]]
| rodzina = [[Architeuthidae]]
| rodzaj = ''[[Architeuthis]]''
| autor rodzina =
| rodzajgatunek = ''Architeuthis'kałamarnica olbrzymia'''
| autor rodzaj =
| gatunek ='''kałamarnica olbrzymia'''
| mapa = Architeuthis distribution.gif
| wikispecies = Architeuthis dux
| commons = Category:Architeuthis dux
| wikisłownik =
}}
}}'''Kałamarnica olbrzymia''', '''kalmarzec''' (''Architeuthis dux'') należy do[[gatunek (biologia)|gatunek]] [[głowonogikałamarnice|głowonogówkałamarnicy]] iz rodziny [[Architeuthidae]] jestJest drugim po ''[[kałamarnica kolosalna|Mesonychoteuthis hamiltoni]]'' największympod względem wielkości znanym [[mięczaki]]em na świecie. PosiadaMa dziesięć ramion (w tym dwa dłuższe z haczykowatymi przyssawkami). Średnica jej oczu tej [[Kałamarnice|kałamarnicy]] dochodzi nawet do 3037 [[Centymetrcm{{r|cm]]oko}}, a długość jej ciała nawet do 18 m (maksymalnie 24 [[metr]]ów – tyle mierzył, wraz z ramionami,czego najdłuższyok. znaleziony12 m wprzypada [[1887]]na [[rok]]u okazmacki){{faktr|data=2010-04rspb05}}).
 
== Historia odkrycia ==
[[Plik:Giant Squid NASA.jpg|thumb|left|200px|Okaz o długości 4 m, pozbawiony dwóch najdłuższych ramion]]
Ciała tych głowonogów wyrzucane na brzeg od stuleci (być może nawet od [[XVI wiek]]u) były znajdowane przez ludzi, a na podstawie fragmentów dwóch ciał znalezionych w [[1853]] i [[1855]] r. [[Duńczycy|Duńczyk]], [[Profesor|prof]]. Johannes Steenstrup, w [[1857]] r. opisał rodzajgatunek ''Architeuthis dux''<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_giant_squid_specimens_and_sightings</ref>. Pierwszy żywy okaz zaobserwowano jednak dopiero [[30 września]] [[2004]] roku niedaleko wysp Ogasawara{{r|rspb05}}.
 
== Tryb życia ==
O stworzeniach tych wiadomo bardzo niewiele, gdyż niemal cała dostępna wiedza pochodzi od martwych okazów wyrzuconych na brzeg lub szczątków znajdowanych w żołądkach kaszalotów. Kałamarnica olbrzymia prawdopodobnie, tak jak inne głowonogi, rośnie bardzo szybko i żyje stosunkowo krótko, około trzy do pięciu lat. Prawdopodobnie, tak jak inne głowonogi, ginie po kopulacji. Jest aktywnie polującym drapieżnikiem.
 
Nie jest jasne jak szybko rosną kałamarnice olbrzymi i jak długo mogą żyć – niektórzy autorzy sugerowali, że długość życia nie przekracza dwóch lat, podczas gdy według innych mogą one żyć znacznie dłużej i znacznie wolniej rosną{{r|GJ07}}. ''Architeuthis dux'' jest aktywnym [[drapieżnictwo|drapieżnikiem]] wykorzystującym długie macki do chwytania zdobyczy{{r|rspb05}}. Dorosłe osobniki prawdopodobnie zasiedlają niewielkie obszary o stałym składzie fauny, podczas gdy młode mogą wędrować lub żywić się bardziej zmiennym pokarmem{{r|ices}}.
 
=== Biotop ===
''Architeuthis dux'' żyją na dużych głębokościach – przypuszcza się, że w strefie od około 200-300 do poniżej 1000 metrów, prawdopodobnie głównie w kanionach wcinających się w szelf kontynentalny.
 
=== WrógWrogowie ===
Jedynym znanym drapieżnikiem mogącym zagrozić dorosłym ''Architeuthis'' jest [[kaszalot]] – wieloryby te nurkują na głębokość około kilometra, by polować na kałamarnice i zjadają ich bardzo duże ilości, o czym świadczą niestrawione chitynowe dzioby kałamarnic znajdowane w żołądkach złowionych kaszalotów. Rekordzista miał ich ponad osiemnaście tysięcy{{r|rstb93}}. Udział ''Architeuthis'' w diecie kaszalotów jest jednak zmienny – u niektórych populacji liczba tych kałamarnic stanowi ponad 42% spośród wszystkich głowonogów i ponad 82% ich masy{{r|CP97}}, a u innych wynosi około 12%{{r|rstb93}}.
 
== Systematyka ==
Nie wiadomo, ile gatunków naprawdę liczy rodzaj ''Architeuthis''. Opisanych naukowo jest co najmniej siedem. Istnieją przypuszczenia, że okazy wyrzucane na brzeg Atlantyku mogą należeć do innego rodzaju niż te znajdowane na Oceanie Indyjskim lub Pacyfiku.
 
{{Przypisy}}
 
== Zobacz też ==
* [[Kraken]]
 
* ''[[Mesonychoteuthis hamiltoni]]''
{{Przypisy}}|przypisy=
<ref name=oko>{{Cytuj książkę |autor r=I. A. Meinertzhagen |rozdział=Development of the squid's visual system |autor=Daniel L. Gilbert, William J. Adelman, John M. Arnold (red.) |tytuł=Squid as experimental animals |wydawca=Plenum Press |rok=1990 |strony=399–416 |isbn=0306435136}}</ref>
<ref name=GJ07>{{Cytuj pismo |autor=Eric P. M. Grist, George D. Jackson |tytuł=How long would it take to become a giant squid? |czasopismo=Reviews in Fish Biology and Fisheries |wolumin=17 |wydanie=2-3 |strony=385–399 |rok=2007 |doi=10.1007/s11160-007-9046-x |język=en}}</ref>
<ref name=rspb05>{{Cytuj pismo |autor=Tsunemi Kubodera, Kyoichi Mori |tytuł=First-ever observations of a live giant squid in the wild |czasopismo=Proceedings of the Royal Society B |wolumin=272 |wydanie=1581 |strony=2583–2586 |rok=2005 |doi=10.1098/rspb.2005.3158 |język=en}}</ref>
<ref name=ices>{{Cytuj pismo |autor=Ángel Guerra, Alejandro B. Rodríguez-Navarro, Ángel F. González, Chris S. Romanek, Pedro Álvarez-Lloret, Graham J. Pierce |tytuł=Life-history traits of the giant squid </em>Architeuthis dux<em> revealed from stable isotope signatures recorded in beaks |czasopismo=ICES Journal of Marine Science |wolumin=67 |wydanie=7 |strony=1425–1431 |rok=2010 |doi=10.1093/icesjms/fsq091 |język=en}}</ref>
<ref name=rstb93>{{Cytuj pismo |autor=M. R. Clarke, H. R. Martins, P. Pascoe |tytuł=The diet of sperm whales (</em>Physeter macrocephalus<em> Linnaeus 1758) off the Azores |czasopismo=Philosophical Transactions of the Royal Society B |wolumin=339 |wydanie=1287 |strony=67–82 |rok=1993 |doi=10.1098/rstb.1993.0005 |język=en}}</ref>
<ref name=CP97>{{Cytuj pismo |autor=M. R. Clarke, P. Pascoe |tytuł=Cephalopod species in the diet of a sperm whale </em>(Physeter catodon)<em> stranded at Penzance, Cornwall |czasopismo=Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom |wolumin=77 |wydanie=4 |strony=1255–1258 |rok=1997 |doi=10.1017/S0025315400038819 |język=en}}</ref>
}}
 
[[Kategoria:Kałamarnice]]