Ludwig Windthorst: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m WP:SK, dr.red, dr. uzupeln, + przypisy, + infobox, + linki zewn. |
|||
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Ludwig Windthorst
'''Ludwig Windthorst''' - (ur. 17 stycznia [[1812]] w posiadłości Caldenhof, gmina [[Ostercappeln]] koło [[Osnabrück]], zm. 14 marca [[1891]] w [[Berlin]]ie) – niemiecki [[polityk]], współzałożyciel i nieformalny przywódca partii [[Niemiecka Partia Centrum|Niemieckiej Partii Centrum]] w latach 1870-1891. ▼
|imię i nazwisko org =
|pseudonim =
|grafika = Ludwig Windthorst JS.jpg
|opis grafiki = Ludwig Windthorst (1889)
|podpis =
|data urodzenia = 17 stycznia [[1812]]
|miejsce urodzenia = Caldenhof, koło [[Osnabrück]]
|imię przy narodzeniu =
|data śmierci = 14 marca [[1891]]
|miejsce śmierci = [[Berlin]]
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku =
|zawód = prawnik, polityk [[Niemiecka Partia Centrum|Niemieckiej Partii Centrum]]
|odznaczenia =
|commons = Ludwig Windthorst
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|www =
}}
▲'''Ludwig Windthorst''' - (ur. 17 stycznia [[1812]] w posiadłości Caldenhof, gmina [[Ostercappeln]] koło [[Osnabrück]], zm. 14 marca [[1891]] w [[Berlin]]ie) – [[Niemcy|niemiecki]] prawnik, [[polityk]], współzałożyciel i nieformalny przywódca partii [[Niemiecka Partia Centrum|Niemieckiej Partii Centrum]] w latach
== Biografia ==
=== Młodość ===
Urodził się w nieszlacheckiej rodzinie katolickiej w protestanckim [[Królestwo Hanoweru|Królestwie Hanoweru]]. Po początkowych trudnościach ukończył gimnazjum w Osnabrück jako jeden z najlepszych uczniów. Studia prawnicze odbył na uniwersytecie w [[Getynga|Getyndze]] i [[Heidelberg|Heildelbergu]]<ref name=ADB>{{cytuj książkę|tytuł=Allgemeine Deutsche Biographie (ADB)|data=1910|strony=97–104|tom=55|rozdział=Windthorst, Ludwig|imię r=Felix|nazwisko r=Rachfahl|data dostępu=2011-05-22|adres rozdziału =http://www.deutsche-biographie.de/pnd118633678.html | język=de}}</ref>. Po stażu jako [[asesor]], otworzył własną kancelarię
=== Działalność polityczna w Hanowerze ===
Wybrany w roku 1849 na posła parlamentu w [[Hanower
=== Działalność polityczna w Berlinie ===
Powiązania z katolicką hierarchią kościelną zapewniły mu od roku 1867 mandat poselski w okręgu wyborczym [[Meppen]] na deputowanego do sejmu pruskiego, a także [[Związek Północnoniemiecki|Związku Niemieckiego]] względnie Rzeszy Niemieckiej<ref name=Bundesarchiv/>. Był współzałożycielem partii Centrum, mającej na celu obronę praw Kościoła katolickiego oraz zwiększenie kontroli parlamentu nad władzą wykonawczą. Ze względu na swoje drobnomieszczańskie pochodzenie i stanowisko wpływowej grupy arystokratów katolickich kierował partią Centrum nie będąc nigdy jej formalnym przywódcą. Składającej się w większości z polityków katolickich partii Centrum nadał charakter frakcji ponadwyznaniowej starając się włączyć w jej szeregi posłów innych wyznań, orientacji politycznych czy grup narodowych, w tym Polaków. W okresie działalności parlamentarnej Winthorsta miały miejsce najgorętsze konflikty polityczne zjednoczonych Niemiec w tym [[Kulturkampf]]. W obronie praw Kościoła katolickiego współpracował z kołami polskimi, przede wszystkim z jej liderem [[Ferdynand Radziwiłł|Ferdynandem Radziwiłłem]]. Mimo nieustających prób rządu [[Otto von Bismarck|Bismarcka]] osłabienia wpływów partii Centrum i szczególnie jej
== Polacy z punktu widzenia Windthorsta ==
Windthorst o Polakach: "Całkowicie rozumię, że Polacy zachowali w sercu przeszłość, miłość do ojczyzny, do rodziców, do historii. Byliby według mojej opinii ludźmi bez charakteru, gdyby tego nie czynili"<ref>"Stenographische Berichte über die Verhandlungen des Preußischen Hauses der Abgeordneten XVI, 28 stycznia 1886, s.
== Windthorst z polskiego punktu widzenia ==
Arcybiskup poznański i gnieźnieński [[Florian Stablewski]]: "Cześć Windthorstowi za to, że to [przyjwiązanie do języka ojczystego Polaków] czcił i rozumiał z nami! Cześć wielkiemu przyjacielowi, który nas nie opuszczał, gdy nas wszyscy opuszczali dla tego, że nasza sprawa jest sprawą sprawiedliwości, sprawą wiary"<ref>Roman Komierowski, "Koła polskie w Berlinie
Poseł sejmu pruskiego Roman Komierowski: "My Polacy śmiało twierdzić możemy, że nie było człowieka, któryby tak szczeremi sympatyami otaczał nasz naród, jak on właśnie"<ref>Roman Komierowski, "Koła polskie w Berlinie
== Windthorst z niemieckiego punktu widzenia ==
Kanclerz Bismarck: "Nienawiść jest równie wielkim bodźcem do życia jak do miłość. Moje życie utrzymują i upiększają dwie rzeczy: moja żona i – Windthorst. Ta pierwsza jest do miłości, ten drugi do nienawiści"<ref>Emil Ludwig, "Bismarck Geschichte eines Kämpfers. Geschichte eines Kämpfers", Berlin 1929, s. 450</ref>.
Pisarz i historyk Golo Mann: "Najgenialniejszy parlamentarzysta, jakiego kiedykolwiek posiadały Niemcy"<ref>Golo Mann, "Deutsche Geschichte des 19. und 20. Jahrhunderts". Frankfurt a.M. 1958, s. 423.</ref>.
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
{{Bibliografia start}}
* Lech Trzeciakowski: Posłowie polscy w Berlinie
* Maria Małgorzata z Radziwiłłów Franciszkowa Potocka: Z moim wspomnień (Pamiętnik). Bearb. Eligiusz Kozłowski. London 1983. (Biblioteka polska / Seria czerwona ; 97)
* {{cytuj książkę |nazwisko= Anderson|imię= Margaret Lavinia| tytuł= Windthorst : a political biography |miejsce= Oxford|rok= 1981|strony= 522| język=en|isbn= 0-19-822578-4}}
* ''S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna z ilustracjami i mapami'', t. 15 (''od litery U do Yvon''), Warszawa 1903, s. 353-354; ([http://ebipol.p.lodz.pl/dlibra/docmetadata?id=1203&from=&dirids=1 361) T. 15 encyklopedii] na stronie [[Biblioteka Cyfrowa Politechniki Łódzkiej eBiPoL|Biblioteki Cyfrowej Politechniki Łódzkiej eBiPoL]]).
{{Bibliografia stop}}
== Linki zewnętrzne ==
* {{cytuj książkę|tytuł=Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL)|miejsce=Herzberg |data=1998|isbn=978-3-88309-072-6|tom=XIII|rozdział=WINDTHORST, Ludwig|imię r=Bernd|nazwisko r=Kettern|data dostępu=2011-05-22|url=http://www.bbkl.de/w/windthorst.shtml|język=de}}
{{DEFAULTSORT:Windthorst, Ludwig}}
[[Kategoria:Niemieccy prawnicy]]
[[Kategoria:Politycy Niemieckiej Partii Centrum]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1812]]
|