Ruch Młodej Polski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dodanie lit |
rozbudowa |
||
Linia 1:
'''Ruch Młodej Polski''' - ugrupowanie polskiej opozycji antykomunistycznej, skupione wokół [[Aleksander Hall|Aleksandra Halla]] i pisma "[[Bratniak]]", powstałe w 1979, nawiązujące do prawicowej myśli politycznej, podkreślające jako swój pierwszoplanowy cel kwestię odzyskania niepodległości przez Polskę.
==Początki==
RMP utworzony został w lipcu 1979 przez środowisko niektórych młodszych uczestników [[Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela|Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela]], częściowo w reakcji na kryzys organizacyjny i personalny w ROPCiO. Planowane na 25-26 lipca w Hucie Kalnej spotkanie założycielskie zostało uniemożliwione przez Służbę Bezpieczeństwa, która zatrzymała większość uczestników. O powołaniu Ruchu poinformowano pod koniec lipca 1979, antydatując komunikat z tym związany na 19 lipca 1979.
Deklarację założycielską RMP ogłoszono 18 sierpnia 1979. Podpisało ja 25 osób: [[Aleksander Hall]], [[Arkadiusz Rybicki]], [[Mirosław Rybicki]], [[Bożena Rybicka]], [[Magdalena Modzelewska]], [[Jan Samsonowicz]], [[Dariusz Kobzdej]], [[Piotr Dyk]], [[Andrzej Słomiński]], [[Grzegorz Grzelak]], [[Danuta Grzelak]], [[Ireneusz Gust]], [[Zofia Kruszyńska-Gust]], [[Gabriela Turzyńska]], [[Andrzej Jarmakowski]], [[Zbigniew Dulkiewicz]], [[Izabella Dulkiewicz]], [[Piotr Bystrzanowski]], [[Leszek Jankowski]] (wszyscy Trójmiasto), [[Maciej Grzywaczewski]] (Warszawa, ale pochodzący z Gdańska), [[Jacek Bartyzel]] (Łódź), [[Marek Jurek]], [[Piotr Mierecki]], [[Krzysztof Nowak (ur. 1959)|Krzysztof Nowak]] i [[Edward Maliszewski (działacz RMP|Edward Maliszewski]] (wszyscy Poznań).
W deklaracji podkreślono jako główne cele: kwestię obrony praw człowieka oraz odzyskanie przez Polskę pełnej suwerenności. Jej twórcy odwoływali się przy tym do inspiracji narodowo-katolickiej oraz personalizmu chrześcijańskiego. Zagadnienia ustrojowe i gospodarcze zostały w zasadzie pominięte. Podkreślono jedynie konieczność doboru realistycznych środków w dążeniu do postawionych celów.
==Działalność==
Ugrupowanie nie miało sformalizowanej struktury, w tym organów kierowniczych, ani formalnego członkostwa. Wyznaczyło sześciu rzeczników, którzy mieli występować w imieniu Ruchu, bez określonych bliżej kompetencji. Byli to Aleksander Hall, Arkadiusz Rybicki, Jan Samsonowicz, Marek Jurek, Maciej Grzywaczewski i Jacek Bartyzel. Nieformalnym liderem był Aleksander Hall. Ruch pozostawał najbardziej aktywny w Trójmieście, w mniejszym zakresie w Poznaniu, Łodzi i Lublinie.
Wśród uczestników RMP poza sygnatariuszami deklaracji założycielskiej byli m.in. [[Marian Piłka]], [[Wiesław Parchimowicz]], [[Sławomir Czarlewski]], [[Lech Jeziorny]], [[Wiesław Urbański]], [[Bogusław Kiernicki]], [[Tomasz Wołek]], [[Zdzisław Bradel]], [[Zbigniew Trafalski]], [[Zenon Kwoka]], [[Piotr Ogiński]], [[Janusz Pierzchała]], [[Janusz Majewski (działacz RMP|Janusz Majewski]], [[Antoni Wręga]], [[Konrad Turzyński]]. Wśród licealistów zaangażowanych w grupy samokształceniowe Ruchu byli m.in. [[Adam Pawłowicz]], [[Wiesław Walendziak]], [[Jarosław Kurski]], [[Wojciech Turek]], [[Piotr Semka]], [[Piotr Adamowicz]].
Swoim autorytetem i radą wspierał działaczy RMP [[Wiesław Chrzanowski]].
Ruch organizował razem z innymi środowiskami niezależnymi Trójmiasta, przed wszystkim z [Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża|Wolnymi Związkami Zawodowymi] manifestacje z okazji rocznic: odzyskania niepodległości 11 listopada 1918, Konstytucji 3 Maja, wydarzeń grudnia 1970. Inne ważne inicjatywy to tworzenie grup samokształceniowych dla młodzieży licealnej (Gdańsk), prowadzenie klubu dyskusyjnego (Łódź). Sekcję techniczną, która zajmowała się drukiem i kolportażem ulotek związanych z działa stworzył Mirosław Rybicki, kierował nią następnie [[Sławomir Soból]]. Z ugrupowaniem związane było pismo "Bratniak" oraz wydawnictwo "Młoda Polska".
Po wybuchu strajków w sierpniu 1980 członkowie RMP włączyli się aktywnie w działalność [[NSZZ Solidarność]]. Arkadiusz Rybicki, Grzegorz Grzelak, Maciej Grzywaczewski, Sławomir Czarlewski, Andrzej Jarmakowski i Bożena Rybicka pracowali np. w strukturach Komisji Krajowej NSZZ Solidarność".
W grudniu 1980 w miejsce M. Grzywaczewskiego i J. Samsonowicza rzecznikami RMP zostali Marian Piłka, Lech Jeziorny i Piotr Ogiński. W lipcu 1981 powołano nową radę rzeczników, której członkami zostali Aleksander Hall, Jacek Bartyzel, Zdzisław Bradel, Lech Jeziorny, Krzysztof Nowak, Janusz Majewski i Piotr Ogiński oraz radę programową (w składzie Aleksander Hall, Jacek Bartyzel, Zdzisław Bradel, Piotr Mierecki, Janusz Pierzchała, Marian Piłka, Arkadiusz Rybicki, Wiesław Urbański i Tomasz Wołek. Ta ostatnia nie odegrała większej roli.
W styczniu 1982 pozostający na wolności działacze Ruchu zawiesili jego działalność, ogłaszając, że oddają się do dyspozycji podziemnej "Solidarności". m.in. Aleksander Hall został członkiem podziemnych władz Regionu Gdańskiego związku. W 1983 większość ukrywających się członków zdecydowała się na wyjście z podziemia i zrezygnowała z angażowania się w działalność "Solidarności, poszukując innych form aktywności.
Środowisko RMP wydawało w latach 80. periodyk "[[Polityka Polska]]", angażowało się w klub polityczny "Dziekania", Klub im. Lecha Bądkowskiego (Gdańsk), Wielkopolski Klub "Ład i Wolność" (Poznań). Wśród nowych członków RMP byli m.in. [[Marek Gadzała]], [[Jarosław Sellin]], [[Rafał Matyja]].
==Bibliografia==
* Piotr Zaremba ''Młodopolacy'', wyd. Arche, Gdańsk 2000
* Anna Mueller ''Geneza powstania Ruchu Młodej Polski'' w: ''Studia i materiały z dziejów opozycji i oporu społecznego. Tom II'', wyd. Gajt, Wrocław 1999
* Anna Mueller ''Działalność Ruchu Młodej Polski w latach 1979-1982'' w: ''Studia i materiały z dziejów opozycji i oporu społecznego. Tom III'', wyd. Gajt, Wrocław 2000
* Sławomir Cenckiewicz ''Oczami bezpieki'', wyd. Arcana, Kraków 2004
== Inna literatura==
* Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979-1989), Toruń 2011
▲Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979-1989), Toruń 2011.
== Zobacz też ==
* [[ZINO]]
| |||