V Korpus Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m + opis grafiki
Linia 1:
{{disambigR|V Korpusu Wielkiej Armii w 1812 roku|[[V Korpus Wielkiej Armii]] - całą historię V Korpusu WA w latach 1805-1813}}
[[GrafikaPlik:Ksiaze Jozef.jpg|thumb|200px|Książę [[Józef Poniatowski]], dowódca V Korpusu Wielkiej Armii. ''[[Portret księcia Józefa na koniu (obraz Juliusza Kossaka)|Portret księcia Józefa na koniu]]'', [[Juliusz Kossak]], 1879]]
'''V Korpus ''(Polski)'' Wielkiej Armii''' – największa polska [[formacja wojskowa]] w wojnie z [[1812]] roku powołana dekretem Napoleona z [[3 maja]] [[1812]]. Dowództwo nad korpusem powierzono księciu [[Józef Poniatowski|Józefowi Poniatowskiemu]]. Od [[12 listopada]] [[1812]], na skutek rany księcia Poniatowskiego, dowództwo przejął gen. [[Józef Zajączek]].
 
Szefem sztabu korpusu był gen. [[Stanisław Fiszer (generał)|Stanisław Fiszer]], aż do czasu gdy został śmiertelnie ranny w bitwie pod Tarutinem. Dowódcą artylerii korpusu zaś gen. Jean Pelletier, a wojsk inżynieryjnych gen. [[Jan Chrzciciel de Grandville Malletski|Jean-Baptiste Mallet de Grandville]].
 
Korpus liczył około 32 000 żołnierzy ''(inne źródła 36 tys.)'' i posiadał ok. 70 [[działo|dział]].
Linia 9:
=== Skład ===
[[Plik:MWP Zajaczek Jozef.JPG|150px|thumb|Generał Józef Zajączek]]
[[Plik:Jan Henryk Dąbrowski 1.PNG|thumb|right|150px|[[Jan Henryk Dąbrowski]]]]
* [[16 Dywizja Józefa Zajączka|16 Dywizja]] - gen. [[Józef Zajączek]] (potem gen. [[Izydor Krasiński]] i [[Franciszek Paszkowski]])
** Brygada - gen. [[Stanisław Kostka Mielżyński|Stanisław Mielżyński]]
*** 3 pułk piechoty
*** 15 pułk piechoty
Linia 37:
** 20 Brygada Jazdy - gen. [[Antoni Paweł Sułkowski]]
*** 5 pułk szaserów
*** 13 pułk huzarów
Trzy w/w brygady jazdy utworzyły następnie dywizję jazdy, której to dowództwo powierzono gen [[Michał Ignacy Kamieński|Michałowi Ignacemu Kamieńskiemu]].
 
=== Działania zbrojne ===
[[GrafikaPlik:Smolensk by hess.jpg|200px|thumb|right|<center> Bitwa pod Smoleńskiem]]
[[GrafikaPlik:Battle of Borodino.jpg|thumb|200px|Bitwa pod Borodino.]]
[[ImagePlik:Murat-moskowa.jpg|thumb|200px|Oddziały Joachima Murata w Moskwie (1812).]]
[[GrafikaPlik:Julian Falat Übergang der Französischen Armee über die Bresina.JPG|thumb|200px|''Odwrót spod Berezyny'',<br /> obraz Juliana Fałata]]
V Korpus uczestniczy w operacjach prawego skrzydła Wielkiej Armii, zdobyciu [[Grodno|Grodna]] i źle zorganizowanym [[pościg]]u za rosyjską 2 Armią księcia Bagrationa. Straty marszowe [[Korpus (wojsko)|korpuskorpusu]]u sięgają 1/3 stanów osobowych. Jego oddziały osiągają jednak [[Dniepr]] i reorganizują się pod [[Mohylew]]em.
 
W sierpniu 1812 maszerując na Smoleńsk korpus polski ''(bez dywizji Dąbrowskiego przegrupowanej w rejon Bobrujska)'' stanowi prawą boczną kolumnę marszową. W bitwie smoleńskiej [[17 sierpnia]] z armią Barclaya korpus wykonuje atak ze skrzydła i odcina Rosjan od mostów. W walce o miasto ginie gen. Grabowski, a gen. Zajączek jest ranny. W nocy piechota polska jako pierwsza wchodzi do płonącego [[Smoleńsk]]a.
{{main| Bitwa pod Smoleńskiem (1812)}}
W marszu na Moskwę korpus polski stanowi nadal prawą kolumnę. [[5 września]] wychodzi na lewe, wysunięte skrzydło armii rosyjskich, dowodzonych przez Kutuzowa. Wojska przeciwnika przyjęły ugrupowanie bojowe i stały gotowe do bitwy pod wsią Borodino.
[[7 września]] Napoleon postawił Poniatowskiemu zadanie [[obejścieObejście (wojsko)|obejścia]] ugrupowania rosyjskiego starym traktem smoleńskim przez wieś Utica i wyjścia na tyły lewego skrzydła [[przeciwnik]]a.
{{main|Bitwa pod Borodino}}
 
Linia 63:
W stosunku do tej formacji po raz pierwszy w rozkazach [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]] pojawiło się określenie '''''"Wojsko Polskie"'''''
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko= Gembarzewski|imię= Bronisław|autor link= Bronisław Gembarzewski|tytuł= Wojsko polskie. Księstwo Warszawskie. 1807-1814|miejsce= |rok= 1905}}
* [[Marian Kukiel]], ''Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej 1795-1815'', Poznań 1912;
Linia 72:
* [[VIII Korpus Wielkiej Armii]]
* [[Księstwo Warszawskie]]
* [[Armia Księstwa Warszawskiego|Wojsko Polskie Księstwa Warszawskiego]]
{{Armia Księstwa Warszawskiego}}
 
[[Kategoria:Korpusy polskie]]
[[Kategoria:Armia Księstwa Warszawskiego]]