Sonora (stan): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Xqbot (dyskusja | edycje)
Linia 23:
W [[1531]] [[Nuño Beltrán de Guzmán]] zakłada miasto [[Culiacán|San Miguel de Culiacán]] w obecnym sąsiednim stanie [[Sinaloa]]. To właśnie Sinaloa była miejscem, z którego koloniści rozpoczęli poszukiwania cennych kruszców oraz zaczęli handlować niewolnikami. W [[1533]] [[Diego Guzmán]] jako pierwszy z Hiszpanów pojawia się na obszarze obecnego stanu Sonora. Po napotkaniu oporu ze strony indiańskich plemion przy rzece Yaquí postanawia opuścić ten niegościnny teren.
 
W [[1536]] [[Álvar Núñez Cabeza de Vaca|Alvar Nunez Cabeza de Vaca]] i trzech innych ocalałych z ekspedycji [[Pánfilo de Narváez]]a przeszło przez Sonorę w poszukiwaniu osiedli hiszpańskich. De Vaca w swoich wspomnieniach odnotował, że podczas swojej wędrówki natknął się na dwa duże miasta Indian – Cíbolę i Quivirę. Później wysłano kilka wypraw w celu ich odnalezienia, ale zakończyły się one niepowodzeniem. Ze względu na niewielką liczbę osadników Sonora zawsze miała peryferyjny charakter w stosunku do reszty Nowej Hiszpanii. W [[1586]] wybudowane zostaje więzienie. Ciągłe próby całkowitego podboju regionu doprowadzają w XVII w. do znacznego zmniejszenia się populacji Indian. Dzięki jezuitom udaje się schrystianizować ocalałych Indian i nakłonić ich do osiadłego trybu życia. Jezuici tworzą kilka osiedli, w których uczą Indian uprawy roli oraz pracy w kopalniach. W tym samym czasie część Yaquí w dalszym ciągu stawia opór Hiszpanom.
 
Ruch niepodległościowy, który w reszcie kraju rozpoczął się w [[1810]] w Sonorze nie znajduje wielkiego poparcia ze względu na zaangażowanie wielkich właścicieli ziemskich w walkę z atakami [[Apacze|Apaczów]].
 
W [[1821]] Sonora staje się jedną z części niepodległego Meksyku. Kilka lat później Sonora i Sinaloa stają się odrębnymi stanami (wcześniej były jedną jednostką administracyjną). Okres ten charakteryzował się wielką niestabilnością polityczną, ze względu na ciągłe walki o władzę. W [[1847]] podczas [[wojna amerykańsko-meksykańska|wojny amerykańsko-meksykańskiej]] Sonora zostaje zajęta przez armię Stanów Zjednoczonych. Po traktacie z Hidalgo i zawarciu pokoju wojska okupacyjne opuściły stan. Po okresie spokoju za rządów [[Porfirio DiazDíaz|Porfirio Diaza]]a kolejny okres walk przynosi wybuch [[rewolucja meksykańska|rewolucji meksykańskiej]], która kończy się w [[1917]].
 
Sonora przez cały czas pozostaje rolniczo-hodowlanym stanem z niewielką populacją i rozległymi terenami pustynnymi. Bliskość Stanów Zjednoczonych ma swoje wady i zalety. Do niekorzystnych zjawisk należy głównie wzrost przestępczości związany z działalnością kartelów narkotykowych. Z drugiej strony po zawarciu Porozumienia o Wolnym Handlu (tzw. [[Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu|NAFTA]]) przybyło tu wielu inwestorów i wybudowanych zostało wiele zakładów (głównie tzw. montowni – ''maquiladoras'').
 
== Warunki geograficzne i klimatyczne ==
Przez stan przebiega pasmo górskie – [[Sierra Madre Zachodnia|Sierra Madre Occidental]]. Zachodnia, nadbrzeżna część Sonory ma charakter równinny.
 
Większość rzek regionu wpada do [[Zatoka Kalifornijska|Zatoki Kalifornijskiej]]. Największą rzeką jest Yaquí, która ma następujące dopływy: ''Bavispe'', ''Sahuaripa'' i ''Moctezuma''. Przez południową część stanu przepływa rzeka ''Mayo''. Rzeka [[Kolorado (rzeka)|Kolorado]] tworzy naturalną granicę ze stanem [[Kalifornia Dolna|Baja California]].
 
Na wybrzeżu klimat jest z reguły ciepły i suchy, średnia temperatura wynosi tu ok. 23 °C. W północnej części stanu klimat jest bardziej umiarkowany i suchy (średnia temperatura wynosi ok. 16 °C). W górach jest dużo chłodniej. W [[Hermosillo]] średnia roczna temperatur wynosi ok. 23 °C a średnia opadów 24 cm rocznie. Na północy w [[Nogales]] średnia opadów jest większa i sięga ok. 42 cm rocznie, a średnia opadów śniegu ok. 11 cm.
 
Na wybrzeżu przeważa niska roślinność krzewiasta. W górach występują lasy [[sosna|sosnowe]] i [[dąb|dębowe]]. Ze zwierząt spotyka się m.in.: [[jeleń|jelenie]], [[dzik]]i, [[puma|pumy]], dzikie [[baran]]y, [[iguana|iguany]], [[kameleonowate|kameleony]] i [[zającZającowate|zające]]e.
 
== Gospodarka ==
Linia 47:
Rolnictwo odgrywa dużą rolę w gospodarce Sonory. Na północy i na północnym wschodzie w szerokim zakresie korzysta się z nawadniania. Uprawia się tam m.in.: [[oliwka europejska|oliwki]], [[winorośl właściwa|winorośl]], [[warzywa]]. W centralnej części stanu uprawia się: [[pszenica zwyczajna|pszenicę]], [[jęczmień]] i [[lucerna|lucernę]]. We wschodnim rejonie sieje się: [[kukurydza zwyczajna|kukurydzę]], [[fasola|fasolę]], dużą powierzchnię zajmują też sady owocowe.
 
W Sonorze od zawsze obecne były duże stada bydła ze względu na rozległe pastwiska. Oprócz tego hoduje się też: [[drób]], [[świniaŚwinia domowa|świnie]] i [[koza domowa|kozy]]. W wodach Zatoki Kalifornijskiej poławia się: [[krewetki]] i [[homarHomary|homary]]y.
 
Z surowców mineralnych wydobywa się: [[miedź]], [[grafit]], [[srebro]], [[ołów]] i [[wolfram]].