Rozejm w Niemieży: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Michu1945 (dyskusja | edycje)
m drobne merytoryczne
Mzopw (dyskusja | edycje)
mer
Linia 1:
'''Rozejm w Niemieży''' koło [[Wilno|Wilna]] zawarty został pomiędzy [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzecząpospolitą]] a [[carstwo Rosyjskie|Carstwem Rosyjskim]] [[3 listopada]] [[1656]] r.
 
W toczącej się od maja [[1654]] r. [[Wojna polsko-rosyjska 1654-1667|wojnie]] wojska rosyjskie wspomagane przez [[Kozacy zaporoscy|Kozaków zaporoskich]] osiągnęły znaczne sukcesy. W [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwie Litewskim]] armia dowodzona przez cara [[Aleksy I Michałowicz|Aleksego Michałowicza]] nie tylko odbiła utracone w [[pokój w Polanowie|utracone w I połowie XVII]] w. tereny, ale zajęła znaczną część [[BiałoruśRuś Biała|BiałorusiBiałej Rusi]] oraz samo Wilno. [[Bohdan Chmielnicki]] wspomagany przez Rosjan pod dowództwem [[Wasyl Buturlin|Wasyla Buturlina]] zajął [[Lublin]] i dotarł aż do [[Puławy|Puław]]. Co prawda sprzymierzone z Polską wojska [[Tatarzy|tatarskie]] zmusiły go do powrotu na [[Ukraina|Ukrainę]], ale sytuacja Rzeczypospolitej broniącej się od lipca [[1655]] r. przed [[potop szwedzki|najazdem szwedzkim]] była bardzo trudna.
 
Sukcesy [[Szwecja|Szwedów]], którzy zajęli znaczną część [[Korona Polska|KoronęKorony]] i zmusili [[Jan II Kazimierz|Jana Kazimierza]] do wyjazdu do posiadłości [[Wazowie|Wazów]] na [[Śląsk]]u spowodowały, że [[car]] rosyjski zahamował swoją ofensywę na Litwie jesienią 1655 r., nie przekraczając [[Niemen|Niemna]]. Obawa przed całkowitym triumfem Szwedów, co spowodowałoby zagrożenie również dla interesów Rosji, skłoniła Aleksego Michałowicza do podjęcia najpierw tajnych rokowań z [[hetman]]em polnym litewskim [[Wincenty Gosiewski|Wincentym Gosiewskim]], a później oficjalnych negocjacji.
 
Żądania terytorialne cara chcącego wykorzystać trudne położenie państwa polsko-litewskiego były bardzo daleko idące. Oprócz terenów [[województwo smoleńskie|województw smoleńskiego]] i [[województwo czernihowskie|czernihowskiego]] domagał się on znacznej części Białorusi oraz Ukrainy ([[województwo kijowskie|województwa kijowskiego]] i [[województwo bracławskie|bracławskiego]]). Strona polska nie mogła zaakceptować tych propozycji. Sytuacja militarna państwa zmuszała ją jednak do prowadzenia negocjacji. Carowi zaoferowano w zamian za pomoc przeciwko Szwedom koronę Rzeczypospolitej dla jego syna.
 
Przedłużające się rokowania, w trakcie których nie prowadzono regularnych działań wojennych, dały możliwość zwrócenia praktycznie całych sił militarnych Rzeczypospolitej przeciwko Szwedom i odniesienie na tym froncie znacznych sukcesów. Zawarty w takich okolicznościach [[3 listopada]] [[1656]] r. rozejm również można uznać za sukces Polski, zwłaszcza w aspekcie podpisanego w [[Traktat w Radnot|Radnot]] ([[6 grudnia]] [[1656]] ) układu rozbiorowego Rzeczypospolitej pomiędzy Szwecją, [[Siedmiogród|Siedmiogrodem]], [[Brandenburgia|Brandenburgią]], Chmielnickim i księciem [[Bogusław Radziwiłł|Bogusławem Radziwiłłem]].
 
Roszczenia terytorialne cara pozostały nierozstrzygnięte, ale obie strony porozumiały się co do wspólnej walki ze Szwecją i Rosja [[Wojna rosyjsko-szwedzka (1656-1658)|nasiliła swoje działania]] przeciwko niej w [[Inflanty|Inflantach]]. Komisarze polscy z [[Jan Kazimierz Krasiński|Janem Kazimierzem Krasińskim]] na czele zgodzili się na elekcję cara Aleksego jeszcze za życia Jana Kazimierza. Tylko pod tym warunkiem kierujący rosyjską delegacją Odojewski zgodził się na przerwanie działań wojennych i wycofanie części rosyjskich sił z obszaru Wielkiego Księstwa Litewskiego.
 
Rozejm niemieżski, nie rozstrzygając zasadniczego sporu terytorialnego i terytorialnych żądań Rosji był nietrwały. W [[1658]] r., po [[Unia Hadziacka|Unii Hadziackiej]] Rosja wznowiła działania wojenne wobec Rzeczypospolitej.
Rosja rozpoczęła [[Wojna rosyjsko-szwedzka (1656-1658)|wojnę ze Szwecją]].
 
Rozejm niemieżski, nie rozstrzygając zasadniczego sporu terytorialnego i terytorialnych żądań Rosji był nietrwały. W [[1658]] r., po [[Unia Hadziacka|Unii Hadziackiej]] Rosja wznowiła działania wojenne wobec Rzeczypospolitej.
 
{{Traktaty pokojowe w historii Polski}}