Wielki Lipnik (potok): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
poprawa linków
Selso (dyskusja | edycje)
poprawa linków
Linia 2:
[[Plik:Faklówka GL1.jpg|thumb|250px|Dolina Wielkiego Lipnika w środkowej części]]
 
'''Wielki Lipnik''' ([[język słowacki|słow.]] ''Veľký Lipnik'') – potok, lewy dopływ [[Poprad (rzeka)|Popradu]]. Ma źródła na wysokości ok. 900 m n.p.m. na południowo-wschodnich stokach [[Przełęcz Gromadzka|Przełęczy Gromadzkiej]], na słowackiej stronie. Spływa doliną, której zachodnie zbocza tworzy grzbiet ciągnący się od Przełęczy Gromadzkiej (931 m) przez [[Szczob]] (935 m) i dalej do [[Litmanowa|Litmanowej]]. Zbocza wschodnie tworzy grzbiet [[Okrúhli]] (958 m), [[Eliaszówka (szczyt)|Eliaszówki]] (1023 m) i [[MedwedelicyMedvedelica|Medvedelicy]] (''Medvedelica'', 888 m). Wszystko są to wzniesienia [[Pasmo Radziejowej|Pasma Radziejowej]] w [[Beskid Sądecki|Beskidzie Sądeckim]]<ref name=BS>{{Cytuj książkę |nazwisko=Mościcki |imię=Bogdan |tytuł=Beskid Sądecki i Małe Pieniny |wydawca=Oficyna Wyd. „Rewasz” |miejsce=Pruszków |rok= 2007 |isbn=978-83-89188-65-6}}</ref>, jednak Słowacy używają nazwy ''Ľubovnianska vrchovina'' ([[Góry Lubowelskie|Pogórze Lubowelskie]])<ref name=wit>{{Cytuj książkę |tytuł=Beskid Sądecki. Mapa 1:50&nbsp;000|wydawca=Agencja Wyd. „Wit” s.c. |miejsce=Piwniczna |isbn=83-915737-3-7}}</ref>.
 
Powyżej zabudowań Litmanowej i powyżej [[Litmanowskie Skałki|Litmanowskich Skałek]] Wielki Lipnik łączy się z potokiem [[Rozdziel]] spływającym spod przełęczy [[Przełęcz Rozdziela|Przełęczy Rozdziela]] na granicy polski-słowackiej. Od tego miejsca na polskich mapach ma nazwę Litmanowskiego Potoku<ref name=wit/><ref>{{Cytuj książkę |tytuł=Pieniny polskie i słowackie. Mapa turystyczna 1:25&nbsp;000 |wydawca=Agencja Wydawnicza „WiT” s.c |miejsce=Piwniczna |data=2008 |isbn=978-83-907671-3-9}}</ref>. Słowacy natomiast uważają Rozdziel za dopływ Wielkiego Lipnika, ten zaś za dopływ Popradu i zwykle nie używają nazwy Litmanowski Potok<ref name=SLK>{{Cytuj stronę |url= http://mapy.hiking.sk/|tytuł= Turystyczna mapa Słowacji|data dostępu = 2011-06-10}}</ref>.
 
Wielki Lipnik poniżej połączenia z Rozdzielem dokonuje [[przełom rzeki|przełomu]], przecinając Litmanowskie Skałki na dwie grupy (wschodnią i zachodnią). Spływa przez miejscowość Litmanowa, potem [[JarabinaJarzębina (Słowacja)|Jarzębina]] i w [[Stara Lubowla|Startej Lubowli]] uchodzi do Popradu. Zachodnie zbocza doliny Wielkiego Lipnika tworzy [[Faklówka]] (''Fakľovka'', 934 m) i [[Wielka Góra (Pieniny)|Wielka Góra]] (''Veľká hora'', 801 m), zbocza wschodnie niski i niemal całkowicie bezleśny grzbiet oddzielający Wielki Lipnik od bardzo blisko i równolegle do niego płynącego potoku [[Mały Lipnik (potok)|Mały Lipnik]]<ref name=SLK/>. Doliną Wielkiego Lipnika poprowadzono drogę dojazdową do Litmanowej przez Jarzębinę. Powyżej Litmanowskich Skałek zakręca ona w prawo i wzdłuż Wielkiego Lipnika prowadzi na polanę Zwir do [[Sanktuarium Matki Boskiej Litmanowskiej]], gdzie się ślepo kończy<ref name=wit/>.
 
Wielki Lipnik spływa przez trzy mikroregiony geograficzne: w górnym biegu przez Góry Lubowelskie, poniżej Litmanowskich Skałek jego dolina oddziela [[Pieniny]] od Gór Lubowelskich, a w dolnej części płynie przez [[Kotlina Lubowelska|Kotlinę Lubowelską]].