Sztuka grecka w okresie hellenistycznym: Różnice pomiędzy wersjami

W tym czasie powstawały też duże obiekty sportowe – [[gimnazjon]]y, gmachy bibliotek miejskich (np. w Aleksandrii i [[Pergamon (miasto)|Pergamonie]]), w budowlach [[teatr grecki|teatrów]] rozbudowywano ''[[proskenion]]'', którego część podziemną – ''[[Hyposkenion|hyposkeon]]'' wyposażano w portyk. O możliwościach technicznych rozwiązań ówczesnych architektów świadczy wielopiętrowa budowla, jaką była zaliczana do [[siedem cudów świata|siedmiu cudów świata]] [[Latarnia morska na Faros|latarnia morska w Faros]]. Zachodziły także zmiany w budownictwie rezydencji. Powstawały pełne przepychu pałace, rozbudowane w planie piętrowe budynki o bogatym wystroju malarskim, marmurowych wykładzinach, [[mozaika]]ch zdobiących posadzki. W mniej bogatych willach okładziny marmurowe zastępowano malarską imitacją.

Przemieszanie etniczne ludności w epoce hellenistycznej widoczne jest w rysach rzeźbionych postaci. W rzeźbie ukazywane są postacie Greków, [[Persowie|Persów]], [[Nubia|Nubijczyków]] czy [[starożytna Syria|Syryjczyków]]. Realistycznie oddawane są różnice strojów, fryzur czy uzbrojenia. Częstym tematem są wizerunki młodego [[Eros (mitologia)|Erosa]]a i Afrodyty (do najbardziej znanych wizerunków bogini należy rzeźba zwana ''[[Wenus z Milo]]'' lub też ''Afrodyta z Melos'' powstała około [[150 p.n.e.|150]]–[[120 p.n.e.]]). Popularność zyskały przedstawienia bóstw opiekuńczych miast, np. ''Tyche Antiochii'' autorstwa [[Eurychides z Sykionu|Eutychidesa]]. Bogini ukazana jest jako postać zasiadająca na górze [[Silpius]]. Głowę jej zdobi ''[[corona muralis]]'', w ręku trzyma kłosy – znak dobrobytu. Nowością, niespotykaną w okresach wcześniejszych, było też częste kopiowanie najsławniejszych dzieł powstałych w okresie hellenistycznych i w okresach wcześniejszych (w V i IV wieku p.n.e.)

Z ośrodkiem na wyspie Rodos związana była twórczość artystów, autorów znanych kompozycji przestrzennych jak ''[[Grupa Laokoona]]'' (autorstwa [[Agesander z Rodos|Agesandrosa]], [[PolydorosPolidor|Polydorosa]]a i [[Atenodor z Rodos|Atenodorosa]]) i ''[[Byk Farnezyjski|Byka Farnezyjskiego]]'' (''Ukaranie Dirke'') wykonanego przez [[Apollonios z Tralles|Apolloniosa]] i [[Tauriskos z Tralles|Tauriskosa]]. Bogactwo skomplikowanej kompozycji, efektów światłocieniowych, precyzja wykonania wiąże te dwie rzeźby z nurtem tzw. "baroku hellenistycznego". Innymi znanymi dziełami twórców związanych z tą wyspą jest [[Boetos z Chalkedonu]], autor rzeźby przedstawiającej chłopca duszącego gęś; [[Doidalses]] – twórca tzw. [[Afrodyta|Afrodyty]] przykucniętej, rzeźby wielokrotnie kopiowanej na zamówienia Rzymian; oraz nieznany z imienia twórca rzeźby ''[[Nike z Samotraki]]''.

Szkoła aleksandryjska specjalizowała się w tematyce dnia codziennego. Miękki modelunek, dokładne polerowanie powierzchni, lekkość i finezja gestów, [[Erotyka (sztuka)|erotyczne]] zabarwienie nadały rzeźbom aleksandryjskim specyficzny klimat o niemal [[iluzjonizm|iluzjonistycznych]] efektach. Te cechy skłoniły historyków do nadania rzeźbom szkoły aleksandryjskiej nazwy "antycznego rokoka". Tematyka sielankowa reprezentowana jest przez rzeźby związane z wyobrażeniami [[Eros (mitologia)|Erosa]]a i [[Psyche (mitologia)|Psyche]], śpiących [[Hermafrodyta|hermafrodytów]]. Przykładem rzeźby alegorycznej jest przedstawienie [[personifikacja|personifikacji]] [[Nil]]u, symbolu dobrobytu miasta. Nil ma postać wspartego na [[sfinks]]ie starca z rogiem obfitości w dłoni, a bawiące się z krokodylem dzieci umieszczone u jego stóp to najprawdopodobniej symbole dopływów Nilu. Postacie bawiących się dzieci w tej grupie rzeźbiarskiej uważane są za najdoskonalsze przedstawienie dzieci w sztuce hellenistycznej. Rzeźba aleksandryjska to także nurt naturalistyczny ukazujący ludzi starych, kalekich. Najbardziej znane rzeźby to postać starego mężczyzny i starej pijanej żebraczki (której autorem jest [[Myron z Teb]]). Przez drobną plastykę zostały spopularyzowane figurki przedstawiające [[karykatura]]lne wizerunki kalek i karłów. Ten [[groteska|groteskowy]] nurt nie ominął postaci bogów ukazując podstarzałą Afrodytę, przebiegłego [[Hermes]]a czy pyszałkowatego [[Ares (mitologia)|Aresa]].

Na zamówienie tworzone były oficjalne portrety, niektóre przetrwały w rzymskich kopiach, np. portret [[BerenikeBerenika II Euergetis|Berenike II]] jako rzymska [[mozaika]].