Skaleń: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
szpat polny
Muffi (dyskusja | edycje)
dodanie infoboxu
Linia 1:
{{Minerał infobox
[[Plik:Microcline.jpeg|150px|thumb|mikroklin]]
| pusty wiersz =
[[Plik:Amazonit, Rosja Kejvy.jpg|150px|thumb|amazonit]]
| Nazwa =Skaleń
[[Plik:Labradoryt, Madagaskar.jpg|150px|thumb|labradoryt]]
| grafika4 =Microcline.jpeg
[[Plik:PotassiumFeldsparUSGOV.jpg|150px|thumb|skaleń potasowy]]
| grafika4_opis =mikroklin
[[Plik: | grafika5 =Amazonit, Rosja Kejvy.jpg|150px|thumb|amazonit]]
| grafika5_opis =amazonit
[[Plik: | grafika6 =Labradoryt, Madagaskar.jpg|150px|thumb|labradoryt]]
| grafika6_opis =labradoryt
| Inne nazwy =
| Skład chemiczny =
* | [[Skala twardości Mohsa|Twardość w skali Mohsa]]: =6-6,5
| Przełam =
* | [[Łupliwość]]: =doskonała w dwóch kierunkach
| Pokrój kryształu =
* | [[Układ krystalograficzny]]: =jednoskośny lub trójskośny
| Topliwość =
== | Właściwości mechaniczne ==
| Gęstość minerału =2,54-2,76
* | [[Barwa]]: [[barwa biała|=biała]], białoszara lub z odcieniem czerwonawym, kremowożółty lub niebieskoszary
| Rysa =
| Połysk =
| Współczynnik załamania =
| Inne własności optyczne =
| Postacie alotropowe =
| Szczególne własności =
}}
'''Skalenie''', '''szpat polny''' – najpospolitsze [[minerał]]y w [[skorupa ziemska|skorupie ziemskiej]].
Skalenie są [[Krzemiany|glinokrzemianami]] przestrzennymi [[potas]]u, [[sód|sodu]], [[wapń|wapnia]], rzadziej [[Bar (pierwiastek)|baru]]. Zawierają izomorficzne domieszki [[lit (pierwiastek)|litu]], [[rubid]]u, [[cez]]u, [[stront]]u i [[żelazo|żelaza]].
 
Grupa skaleni obejmuje szereg minerałów o zróżnicowanym składzie chemicznym i różnej postaci kryształów. Tworzą one kryształy mieszane, w których wzajemnemu podstawieniu ulega jedna lub dwie pary jonów.
 
== Właściwości ==
* [[Barwa]]: [[barwa biała|biała]], białoszara lub z odcieniem czerwonawym, kremowożółty lub niebieskoszary
* [[Układ krystalograficzny]]: jednoskośny lub trójskośny
* [[Łupliwość]]: doskonała w dwóch kierunkach
* [[Skala twardości Mohsa|Twardość w skali Mohsa]]: 6-6,5
* [[Gęstość]]: 2,54-2,76 g/cm<sup>3</sup>
 
== Podział skaleni ==
Ze względu na skład chemiczny skalenie dzielą się na:
Linia 26 ⟶ 41:
** [[mikroklin]]
*** [[amazonit]]
 
== Występowanie ==
[[Plik:PotassiumFeldsparUSGOV.jpg|150px|thumb|left|skaleń potasowy]]
Są obok [[kwarc]]u najważniejszymi minerałami skałotwórczymi większości skał magmowych (przeważnie jako składniki jasne, wyjątkowo tylko mają [[barwa|barwę]] ciemną), stanowią bowiem blisko 60% objętości ich składu mineralnego. Ważną rolę skałotwórczą odgrywają także w pospolitych skałach metamorficznych. Skalenie występują również w skałach osadowych, głównie jednak jako składnik allogeniczny. Są też ważnymi komponentami materiału glebowego. Można znaleźć je również w [[pegmatyt]]ach i żyłach hydrotermalnych.
 
== Szlachetne odmiany skaleni ==
* [[Kamień księżycowy|adularowy kamień księżycowy]]
* [[amazonit]]
* [[kamień słoneczny]], czyli kamień awenturynowy
* [[labrador (minerał)|labrador]]