Metaarsenin sodu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Asyryjczyk (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
drobne redakcyjne, drobne techniczne, poprawa linków, źródła/przypisy (fr.wiki nie może być źródłem), WP:SK
Linia 1:
{{Związek chemiczny infobox
|nazwa = Arsenian(III) sodu
|1. grafika = Sodium_arseniteSodium arsenite.svg{{!}}Arsénite de sodium
|opis 1. grafiki =
|2rozmiar 1. grafika grafiki = 80
|opis 2. grafikigrafika = =
|3opis 2. grafika grafiki =
|ts źródło3. grafika =
|opis 3. grafiki =
<!-- Właściwości chemiczne -->
|nazwa systematyczna = metaarsenian(III) sodu
|inne nazwy = Arsenian(III) sodu, Arseninarsenin(III) sodu
|wzór sumaryczny = NaAsO<sub>2</sub>
|inne wzory =
|masa molowa = 129.,91 g/mol
|wygląd = biały, bądź szarawy proszek lub białe, bądź szarawe płytki., [[Higroskopijność|Higroskopijnyhigroskopijny]]
|SMILES = [O-][As]=O.[Na+]
|numer CAS = 7784-46-5
|PubChem = {{PubChem|443495}}
|DrugBank =
<!-- Właściwości fizyczne -->
|gęstość = 1,87
|gęstość źródło = {{r|GESTIS}}
|stan skupienia w podanej g = ciało stałe
|g warunki niestandardowe =
|rozpuszczalność w wodzie =
|rww warunki niestandardowe =
|inne rozpuszczalniki =
|temperatura topnienia = 35.5150
|tt źródło = {{r|GESTIS}}
|tt warunki niestandardowe = rozkład
|temperatura wrzenia = 160
|tw źródło =
|tw warunki niestandardowe =
|temperatura krytyczna =
|tk źródło =
|ciśnienie krytyczne =
|ck źródło =
|kwasowość =
|zasadowość =
|aktywność optyczna =
|lepkość =
|l warunki niestandardowe =
|napięcie powierzchniowe =
|np warunki niestandardowe =
|punkt izoelektryczny =
|typ hybrydyzacji i VSEPR =
|układ krystalograficzny =
|moment dipolowy =
|moment dipolowy źródło =
|zewnętrzne dane MSDS = {{Sigma-Aldrich|71287|SIAL|link=tak}}
|zagrożenia GHS źródło = {{GHS|ZVG=520009|wspólna nazwa=Związki arsenu|data dostępu=2011-07-13}}
|piktogram GHS = {{Piktogram GHS|06|09}}
|hasło GHS = Niebezpieczeństwo
|zwroty H = {{Zwroty H|301|331|410}}
|zwroty EUH = {{Zwroty EUH|brak}}
|zwroty P = {{Zwroty P|261|273|301+310|311|501}}{{r|Sial}}
|zagrożenia UE źródło = {{RL|ZVG=520009|wspólna nazwa=Związki arsenu|data dostępu=2011-07-13}}
|piktogram UE = {{Piktogram ostrzegawczy|T|N}}
|zwroty R = {{Zwroty R|R45|R2323/25|R5050/53}}
|zwroty S = {{Zwroty S|S531/2|S2020/21|S28|S4545|S6060|S6161}}
|NFPA 704 = {{NFPA 704|zdrowie=4}}
|NFPA 704 źródło = {{r|Sial-US}}
|HMIS = {{HMIS|zdrowie=4|chroniczne=tak|ochrona=I}}
|temperatura zapłonu =
|tzHMIS źródło = {{r|Sial-US}}
|temperatura zapłonu =
|tz warunki niestandardowe =
|tz źródło =
|temperatura samozapłonu =
|tz warunki niestandardowe =
|ts źródło =
|temperatura samozapłonu =
|ts warunki niestandardowe =
|numerts RTECSźródło = =
|ts warunki niestandardowe =
|dawka śmiertelna = 41 mg x kg <sup>-1</sup> (szczur, doustnie)
|innenumer anionyRTECS =
|innedawka kationyśmiertelna = LD<sub>50</sub> 41 mg/kg =(szczur, doustnie){{r|GESTIS}}
|pochodne ?inne aniony =
|? inne kationy =
|podobnepochodne związki? = =
|? =
|podobne związki =
|commons =
}}
'''Arsenian(III) sodu''' – [[związki nieorganiczne|nieorganiczny]] [[związek chemiczny]], [[sole|sól]] [[sód|sodowa]] [[kwas metaarsenowy(III)|kwasu metaarsenowego(III)]].
 
== Otrzymywanie ==
'''Arsenian(III) sodu''' (nazywany też ''arseninem'' [[Sód|sodu]], o wzorze NaAsO<sub>2</sub>). Właściwa nazwa tego związku to ('''metaarsenian(III) sodu'''). Substancja ta [[Dysocjacja elektrolityczna|dysocjuje]] jonowo na kation sodu- Na<sup>+</sup> oraz anion arseninowy- [AsO<sub>2</sub>]<sup>-</sup>.
{{fakt|Otrzymywany jestmoże min.być poprzez stopieniestapianie [[Węglanwęglan sodu|węglanu sodu]] z [[Tlenektlenek arsenu(III)|tlenkiem arsenu (III) (arsenawym)]]|data=2011-07}}.
 
==Otrzymywanie Zastosowanie ==
{{fakt|Arsenian(III) sodu jest stosowany przy uprawie [[Winorośl|winorośliwinorośl]]i jako [[insektycydy|środek owadobójczy, co ciekawe bardzo skuteczny]]. NiestetyWykazuje związekon ten wykazujejednak dużą [[toksyczność]] w stosunku dodla środowiska. Badania wykazały, że środki ochrony roślin na bazie arseninu sodu, sklasyfikowane zostały jako [[rakotwórczość|rakotwórcze]], jestprzez więcco niebezpiecznystwarzają zagrożenie dla zdrowia użytkowników, mimo podjętychstosowania środków ostrożnościochrony w czasie aplikacjiużycia. Decyzja ta została podjęta po naukowej Komisji do badania toksyczności pestycydów w maju 2001 r.,roku zalecając wprowadzenie zakazu stosowania arseninu sodu<ref>http://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_de_substances_actives_de_produits_phytopharmaceutiques_autoris%C3%A9es_par_l%27Union_Europ%C3%A9enne </ref>|data=2011-07}}.
Otrzymywany jest min. poprzez stopienie [[Węglan sodu|węglanu sodu]] z [[Tlenek arsenu(III)|tlenkiem arsenu (III) (arsenawym)]].
 
Arsenin(III) sodu znalazł też zastosowanie jako środek konserwujący skóry oraz w produkcji [[Mydłamydła|mydeł]] i [[Antyseptykaantyseptyka|środków antyseptycznych]], a także w dziedzinach medycynymedycynie i farmacji. W medycynie trwają badania nad arseninem sodu. Wykazano, że wpływa na [[ekspresja genu|ekspresję genów]] związanych z [[Homeostazahomeostaza|homeostazą]] [[Glukozaglukoza|glukozy]] w tkankach. Wywiera więc onBierze najprawdopodobniej rolęudział w [[patogeneza|patogenezie]] [[Cukrzycacukrzyca typu 2|cukrzycy typu 2]], jednak podstawowemechanizm molekularnedziałania mechanizmyna działaniapoziomie molekularnym nie zostałyzostał jeszcze dokładnie poznane<ref>http://ajpendo.physiology.org/content/295/2/E368.full</ref><ref>http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18505831</ref>poznany{{r|Chanda}}.
==Zastosowanie==
Arsenian(III) sodu jest stosowany przy uprawie [[Winorośl|winorośli]] jako środek owadobójczy, co ciekawe bardzo skuteczny. Niestety związek ten wykazuje dużą [[toksyczność]] w stosunku do środowiska. Badania wykazały, że środki ochrony roślin na bazie arseninu sodu, sklasyfikowane zostały jako rakotwórcze, jest więc niebezpieczny dla zdrowia użytkowników, mimo podjętych środków ostrożności w czasie aplikacji. Decyzja ta została podjęta po naukowej Komisji do badania toksyczności pestycydów w maju 2001 r., zalecając wprowadzenie zakazu stosowania arseninu sodu<ref>http://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_de_substances_actives_de_produits_phytopharmaceutiques_autoris%C3%A9es_par_l%27Union_Europ%C3%A9enne </ref>.
 
{{== Przypisy}} ==
Arsenin(III) sodu znalazł też zastosowanie jako środek konserwujący skóry oraz w produkcji [[Mydła|mydeł]] i [[Antyseptyka|środków antyseptycznych]], a także w dziedzinach medycyny i farmacji. W medycynie trwają badania nad arseninem sodu. Wykazano, że wpływa na ekspresję genów związanych z [[Homeostaza|homeostazą]] [[Glukoza|glukozy]] w tkankach. Wywiera więc on najprawdopodobniej rolę w patogenezie [[Cukrzyca typu 2|cukrzycy typu 2]], jednak podstawowe molekularne mechanizmy działania nie zostały jeszcze dokładnie poznane<ref>http://ajpendo.physiology.org/content/295/2/E368.full</ref><ref>http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18505831</ref>.
{{Przypisy-lista|1=
* <ref name="Sial">{{Sigma-Aldrich|71287|SIAL|MSDS=tak|data dostępu=2011-07-13}}</ref>
* <ref name="Sial-US">{{Sigma-Aldrich|71287|SIAL|MSDS=tak|data dostępu=2011-07-13|język=en}}</ref>
* <ref name="Chanda">{{cytuj pismo|tytuł=Sodium arsenite induces orphan nuclear receptor SHP gene expression via AMP-activated protein kinase to inhibit gluconeogenic enzyme gene expression |imię=Dipanjan |nazwisko=Chanda |imię2=Sung-Jin |nazwisko2=Kim |imię3=In-Kyu |nazwisko3=Lee |imię4=Minho |nazwisko4=Shong |imię5=Hueng-Sik |nazwisko5=Choi |czasopismo=American Journal of Physiology Endocrinolgy and Metababolism |wolumin=295 |numer=2 |doi=10.1152/ajpendo.00800.2007 |strony=E368–E379 |rok=2008 |pmid=18505831}}</ref>
* <ref name="GESTIS">{{GESTIS|7784-46-5|data dostępu=2011-07-13}}</ref>
* <ref name="Sial">{{Sigma-Aldrich|71287|SIAL|MSDS=tak|data dostępu=2011-07-13}}</ref>
* <ref name="Sial-US">{{Sigma-Aldrich|71287|SIAL|MSDS=tak|data dostępu=2011-07-13|język=en}}</ref>
}}
 
{{Zastrzeżenia|medycyna}}
{{Przypisy}}
 
[[Kategoria:SoleNieorganiczne sole sodu]]
[[Kategoria:Związki arsenu]]