Rezerwat przyrody Jezioro Kalejty: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne, poprawa linków
Witia (dyskusja | edycje)
Rozbudowa hasła
Linia 9:
| kod mapy = POL
| data = [[1980]]
| akt prawny = {{Monitor Polski|rok=1980|numer=19|pozycja=94}} § 11
| powierzchnia = 740,67
| galeria_commons =
Linia 15 ⟶ 16:
| link = <!-- link do artykułu o rezerwatach (domyślnie Rezerwaty przyrody w Polsce lub brak, jeśli rezerwat nie jest w Polsce)-->
}}
__NOTOC__
'''Rezerwat przyrody Jezioro Kalejty''' - [[rezerwat przyrody]] położony na terenie gmin [[Gmina Nowinka|gminy Nowinka]] i [[Gmina Płaska|Płaska]] w [[Województwo podlaskie|województwie podlaskim]], w zachodniej części [[Puszcza Augustowska|Puszczy Augustowskiej]],. 3,5Przedmiotem kmochrony na północnywartości wschód od Augustowa. Rezerwat obejmujeprzyrodnicze [[Jezioro Długie Augustowskie|jezioroJeziora KalejtyDługiego Augustowskiego]] o(dawna powierzchninazwa: 159Kalejty) oraz swoiste cechy krajobrazu,7 hatypowe orazdla otaczająceśrodkowej lasyczęści Puszczy Augustowskiej.
 
== Położenie i obszar ==
Przedmiotem ochrony są wartości przyrodnicze jeziora [[Jezioro Długie Augustowskie|Kalejty]] oraz swoiste cechy krajobrazu.
Większość rezerwatu położona jest w gminie Nowinka, niewielki fragment na wschodzie - w gminie Płaska. Rezerwat znajduje się na terenie nadleśnictwa Szczebra. Położony jest kilkaset metrów na północ od brzegu [[Jezioro Białe Augustowskie|Jeziora Białego Augustowskiego]], będącego administracyjną granicą [[Augustów|Augustowa]], i ok. 5 km od centrum miasta<ref name="geoportal">Odległość na podstawie: {{cytuj stronę| url = http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/ | tytuł = Geoportal.gov.pl| data dostępu = 2011-07-25}}</ref>. Od północy
rezerwat graniczy z wsią [[Strękowizna]], od zachodu z gruntami PKP ([[linia kolejowa nr 40]]) i gruntami wsi [[Szczebra]]. Przez teren rezerwatu przebiegają drogi gruntowe: jedna publiczna, jedna gminna oraz szereg dróg leśnych. Na obszarze rezerwatu zlokalizowane są też ścieżki edukacyjne<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.okl.lasy.gov.pl/web/szczebra/68620 | tytuł = Nadleśnictwo Szczebra. Ochrona Lasu| data dostępu = 2011-07-26 | opublikowany = Portal Korporacyjny Lasów Państwowych}}</ref>.
 
Rezerwat obejmuje Jezioro Długie Augustowskie o powierzchni 159,7 ha oraz otaczające lasy o powierzchni 580,97 ha. Wg aktu powołującego<ref>{{cytuj stronę| url = http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WMP19800190094 | tytuł = Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 11 sierpnia 1980 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody.| data dostępu = 2011-07-26}}</ref> ogólna powierzchnia rezerwatu wynosi 740,67 ha. Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody podaje 763,51 ha (różnice wynikają z innej metodologii pomiaru i wliczania). Długość granic rezerwatu to 21,95 km.
== Zespoły roślinne ==
 
Na terenie rezerwatu znajdują się następujące [[zespół roślinności|zespoły roślinności]]:
Położenie rezerwatu wg podziału [[Kraina przyrodniczo-leśna|przyrodniczo-leśnego]]:
* kraina: [[Kraina Mazursko-Podlaska|Mazursko-Podlaska]]
** dzielnica: Suwalsko-Augustowska
 
== Geologia ==
Obszar rezerwatu ma dość jednorodną budowę geologiczną - jest częścią [[sandr]]owej [[Równina Augustowska|Równiny Augustowskiej]]. Dominują [[gleby rdzawe]]. W nieregularnych zagłębieniach w zachodniej i wschodniej części rezerwatu, dolinach rzeczek oraz tarasach jeziora znajdują się [[gleby bagienne]] i pobagienne powstałe z utworów organicznych (głównie [[Torfowisko wysokie|torfów wysokich]]).
 
== Wody ==
Środkową część rezerwatu zajmuje Jezioro Długie. Ma ono nieregularny kształt, wydłużony ze wschodu na zachód. Akwen składa się z 3 odnóg (Wołowe, Kalejty, Ślepe), rozdzielonych długimi, wąskimi [[Półwysep|cyplami]]. Linia brzegowa jest silnie rozwinięta. Brzegi mają niezbyt strome krawędzie. Dostępne są w 80%, pozostałe części są zatorfione. Na jeziorze położona jest wyspa o pow. 0,25 ha porośnięta mieszanym drzewostanem z dominującą 80-letnią [[Olsza|olszą]] i domieszką 125-letniej [[Sosna zwyczajna|sosny]].
 
W rezerwacie znajdują się też 3 [[Jezioro dystroficzne|jeziora dystroficzne]], określane na [[Suwalszczyzna|Suwalszczyźnie]] jako [[Suchar|suchary]]. Są to Jez. Ślepe I i Jez. Ślepe II w oddziale 165 [[Obręb leśny|obrębu]] Szczebra (płn.-zach. część rezerwatu) oraz jeziorko bez nazwy w oddziale 71 obrębu Przewięź (płd.-wsch. część rezerwatu).
 
Przez zachodnią część rezerwatu przebiega rzeczka Dłużanka, wypływająca z Jeziora Długiego i wpadająca do rzeki [[Blizna (rzeka)|Blizna]].
 
== Flora ==
Drzewostany zajmują prawie 76% powierzchni rezerwatu. Najbardziej rozpowszechnionym zbiorowiskiem jest bór brusznicowy. W tarasie rzeczki Dłużanki występują rzadkie w puszczy bory mieszane torfowcowe o charakterze borealnym. Wg [[Typologia leśna|typologii leśnej]] największą powierzchnię zajmuje [[bór świeży]] (prawie 75% pow. leśnej). Następne są: [[bór bagienny]] (ponad 7%) i [[bór mieszany świeży]] (prawie 6%). Pozostałe siedliska nie zajmują więcej niż 3% powierzchni. Przeważają drzewostany z panującą sosną. [[Starodrzew]] w wieku pow. 100 lat (czasami dochodzący do 170 lat) zajmuje ok. 35% pow. Stare sosny, rosnące często nad brzegiem, mają ciekawe ukształtowanie i są jedną z atrakcji rezerwatu.
 
[[zespół roślinności|Zespoły roślinności]] występujące na terenie rezerwatu:
 
* [[świerkowo-sosnowy bór brusznicowy]] (''Vaccinio vitis-ideae - Pintum'') - z runem złożonym głównie z [[borówka czarna|borówki czarnej]] i [[borówka brusznica|borówki brusznicy]]. Występuje tu również: [[sasanka otwarta]], [[widłak goździsty]], [[widlicz spłaszczony]], [[tajęża jednostronna]], [[pomocnik baldaszkowy]], [[arnika górska]]. Zajmuje on największą powierzchnię,
Linia 30 ⟶ 52:
* [[las mieszany torfowcowy]] (''Betulo pubescentis - Piceetum'') - porasta go świerk [[brzoza omszona|brzozy omszonej]], [[olsza czarna]], [[listera sercowata]], [[widłak jałowcowaty]], [[wroniec widlasty]] i [[wawrzynek wilczełyko]].
* [[zespół turzycy bagiennej]] (''Caricetum limosae'') - we wschodniej części rezerwatu, z rzadkimi gatunkami: [[bagnica torfowa]], [[rosiczka długolistna]], [[przygiełka biała]], [[pływacz średni]], [[pływacz drobny]], [[turzyca dwupienna]], [[kłoć wiechowata]].
 
== Fauna ==
 
Teren rezerwatu jest miejscem schronienia i bytowania licznych gatunków zwierząt, zwłaszcza ptactwa leśnego i wodno-błotnego.
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj stronę| url = http://crfop.gdos.gov.pl/dane_podstawowe.php?fop_id_s=33899 | tytuł = Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody| data dostępu = 2011-07-26}}
* A.W. Sokołowski, ''Przyroda województwa podlaskiego i jej ochrona'', Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów. Łomża 2006
* {{cytuj książkę | tytuł = Plan urządzenia gospodarstwa leśnego nadleśnictwa Szczebra na okres 01.01.2004 – 31.12.2013. Program ochrony przyrody
| wydawca = Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Białymstoku| miejsce = Białystok| rok = 2003 | url = http://bip.lasy.gov.pl/pl/bip/px_dg~rdlp_bialystok~nadl_szczebra~tekst.pdf?page_opener=http%3A%2F%2Fbip.lasy.gov.pl%2Fpl%2Fbip%2Fdg%2Frdlp_bialystok%2Fnadl_szczebra%2Fplan_urzadzania_lasu%2Fczesc_opisowa%2Findex_html}}
* {{cytuj książkę | autor = A.W. Sokołowski, ''| tytuł = Przyroda województwa podlaskiego i jej ochrona'', | wydawca = Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów.| miejsce = Łomża| rok = 2006 }}
 
[[Kategoria:Gmina Nowinka]]