Wikipedia

Chromatografia jonowymienna: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne techniczne, WP:SK
Linia 1:
'''Chromatografia jonowymienna''' to rodzaj [[chromatografia cieczowa|cieczowej]] [[chromatografia kolumnowa|chromatografii kolumnowej]]. Jest to metoda preparatywna używana do wydzielenia z [[mieszanina|mieszaniny]] żądanej substancji.
 
W tej metodzie [[chromatografia|chromatografii]] faza stacjonarna, złoże, jest obdarzona ładunkiem (wymieniacze jonowe). Są to zazwyczaj substancje łatwo wymieniające jony, na jony znajdujące się w fazie ruchomej. Podstawę rozdziału stanowi [[powinowactwo chemiczne]] różnych jonów do jonitu.
 
Wymieniacze jonowe muszą być nierozpuszczalne w wodzie, odporne chemicznie, a ich ziarna muszą wykazywać formę kulistą. Najczęściej są to [[żywica|żywice]] jonowymienne lub modyfikowane [[celuloza|celulozy]].
Linia 12:
Grupy funkcyjne kationitów muszą mieć charakter kwasowy i są nimi najczęściej: grupy sulfonowe (-SO<sub>3</sub>H), karboksylowe (-COOH) lub fenylowe (-OH). Analogicznie, grupy funkcyjne anionitów muszą mieć charakter zasadowy, i są to, np.: aminy I- lub II-rzędowe (-NH(CH<sub>3</sub>)), (-NH(CH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>).
Aktywność jonitu zależy od kilku właściwości:
* Pojemność wymienna jonitu -– jest to liczba milimoli jonów o ładunku jednostkowym, wymienianych przez 1 cm<sup>3</sup>³ spęczniałego jonitu. Zależy ona między innymi od struktury szkieletu i od stopnia usieciowania. Usieciowanie to mostki łączące łańcuchy polimerowe, najczęściej zbudowane z [[diwinylobenzen]]u.
* Stopień usieciowania -– jest to zawartość procentowa diwinylobenzenu w żywicy. W nazwie opisuje się go zwykle X i najczęściej spotyka się 2, 4, 8 lub 12% zawartości (odpowiednio X2, X4, X8, X12). Im wyższy stopień usieciowania tym wyższa pojemność jonitu i selektywność. Jednak wyższy stopień, to dłuższy czas analizy (migracja cząstek).
* Rozmiar ziaren -– im ziarna są mniejsze, tym pojemność jonitu i selektywność jest większa. Jednak mniejsze ziarna stawiają większy opór, więc czas analizy jest dłuższy. Wielkość ziaren określa skala mesh (liczba oczek przypadających na 1 in<sup>2</sup>). Najczęściej spotyka się 50-100, 100-200 lub 200-400 mesh.
* Polarność -– decyduje o niej charakter grupy funkcyjnej. Im jest wyższa, tym szerszy jest zakres pH, w którym zachowuje właściwości jonowymienne.
* Powinowactwo do anionów lub kationów:
: &mdash;— powinowactwo rośnie ze wzrostem ładunku elektrycznego jonu
: &mdash;— dla jonów o jednakowym ładunku, powinowactwo wzrasta ze wzrostem masy
: &mdash;— jony złożone wykazują większe powinowactwo, im wyższy mają [[moment dipolowy]]
 
Związki związane z jonowymieniaczem mogą być wymyte z kolumny przez stopniową [[elucja|elucję]], a także poprzez zmianę stężenia [[sole|soli]] lub [[skala pH|pH]].
 
Tego rodzaju [[chromatografia|chromatografii]] używa się do oddzielania takich związków jak [[aminokwas]]y, [[peptyd]]y i [[białko|białka]] oraz do [[związki nieorganiczne|związków nieorganicznych]]. [[Chromatografia]] jonowymienna jest powszechnie stosowana do oczyszczania [[białko|białek]] w systemie [[FPLC]].
 
Odmianą chromatografii jonowymiennej jest chromatografia jonowa, w której stosuje się wysokosprawne kolumny rozdzielające wypełnione jednorodnymi żywicami o małych cząsteczkach i najczęściej z automatyczną [[detekcja konduktometryczna|detekcją konduktometryczną]].
 
== Źródła ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Chromatografia_jonowymienna”