Antyfeminizm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Idee antyfeministyczne: drobne redakcyjne
m dr. red. (przepraszam, konfikt edycji, zaraz sprawdzę poprzednie poprawki)
Linia 1:
[[Plik:Age-of-Iron Man-as-he-Expects-to-Be 1869.jpg|thumb|350px|Antyfeministyczna litografia z 1869 r. przedstawiająca zamianę [[role płciowe|ról płciowych]]]]
 
'''Antyfeminizm''' - stanowisko sprzeciwiające się ideom i ruchowi [[feminizm|feministycznemu]]. Antyfeminizm jest pojęciem nieostrym i istnieje wiele jego odmian.
 
Antyfeminizm nie jest tym samym co [[mizoginia]] czy [[seksizm]]. Seksizm i mizoginia są dyskryminacją i niechęcią wobec kobiet. Mogą więc istnieć bez odniesienia do feminizmu i są znacznie od niego starsze. Antyfeminizm jest natomiast sprzeciwem wobec idei i ruchu feministycznego i dlatego jego początki datowane są na [[oświecenie (okres)|epokę oświecenia]]<ref name="Mertz95"/>.
 
== Różnorodność antyfeminizmu ==
[[Plik:Antisuffragists.jpg|thumb|300px|AntysufrażyciściAntysufrażyści w Stanach Zjednoczonych (1911 r.)]]
Pojęcia ''feminizmu'' i ''antyfeminizmu ''są często kontestowane, i toczone są gorące sporya o ich zakres znaczeniowy toczone są gorące spory<ref name="Mertz94"/>. Określenia onete są używane nie tylko używane w celach opisowych, ale także jako pewne etykietki, stosowane w celach retorycznych. Obie strony określają się również za pomocą różnych obraźliwych epitetów (np. [[feminazistka|feminazistki]]), co ma je nawzajem skompromitować w oczach opinii publicznej.
 
Znaczenie antyfeminizmu jest też zmienne w czasie. Ruch i idee feministyczne ewoluowały, a wraz z nimi ewoluowała opozycja wobec nich<ref name="Mertz95"/>. Wielu współczesnych antyfeministów sprzeciwia się współczesnemu feminizmowi ([[feminizm drugiej fali|drugo-]] i [[feminizm trzeciej fali|trzeciofalowemu]]), natomiast nie sprzeciwiazgłasza sięzastrzeżeń ideomwobec idei [[feminizm pierwszej fali|pierwszofalowympierwszofalowych]], takimtakich jak równy dostęp do edukacji, [[prawo wyborcze dla kobiet]] czy równość w dysponowaniu majątkiem.
 
FeminizmAntyfeminizm jest często pewnym praktycznym stanowiskiem, sprzeciwiającym się ruchowi feministycznemu i jego działaniom w [[sfera publiczna|sferze publicznej]]. Może być jednak także prowadzony tylko na poziomie teoretycznym.
 
Antyfeminizmy różnią się też w zależności od tego, z czego wypływa ich sprzeciw wobec feminizmu. W szczególności należyrozróżnia rozróżnićsię antyfeminizm biorący swe źródła w światopoglądzie religijnym (nierówność płci ma charakter nadnaturalny), od antyfeminizmu bazującego na [[biologia|naukach biologicznych]] (nierówności mają charakter naturalny). Do pierwszej grupy należą m.in. niektórzy [[socjobiologia|socjobiolodzy]] (np. [[Steven Goldberg]]), do drugiej [[religijny konserwatyzm|religijni konserwatyści]] (np. [[Promise Keepers]])<ref name="Clatterbaugh"/>.
 
=== Religijne podstawy antyfeminizmu ===
Linia 19:
 
=== Biologiczne podstawy antyfeminizmu ===
Antyfeminizm odwołujący się do biologii wskazuje z kolei, że feminizm jest antynaukowy. Zgodnie z nim "biologia„biologia jest przeznaczeniem"przeznaczeniem”, tzn. że różnice biologiczne determinują różnice w sytuacji społecznej płci<ref name="Mertz96"/>. Nurt ten odwołuje się przede wszystkim do [[ewolucjonizm (biologia)|ewolucjonizmu]]. Zgodnie z tezami [[darwinizm|darwinistów]], głównym biologicznym celem kobiet jest reprodukcja i opieka nad potomstwem. Zgodnie z tym wiele idei feministycznych jest niebezpiecznych z punktu widzenia populacji. Walka o [[prawa reprodukcyjne]] (np. [[antykoncepcja]] czy dostęp do [[aborcja|aborcji]]), rezygnacja z życia rodzinnego na rzecz kariery zawodowej, czy promocja [[homoseksualizm]]u (przez [[feminizm lesbijski]]) są postrzegane jako egoizm i "zdrada gatunku"<ref name="Mertz96"/>.
 
Oprócz różnic w budowie fizycznej, biologicznie gruntowany antyfeminizm wskazuje również na różnice w psychice kobiet i mężczyzn, które mają wynikać z różnych ról przyjmowanych przez obie płcie w procesie ewolucji. Podpierając się [[psychologia ewolucyjna|psychologią ewolucyjną]] antyfeminiści wskazują, że różnice w działaniu mózgu uniemożliwiają faktyczną równość płci.
 
Do biologii odwołuje się również [[psychoanaliza]]. [[Sigmund Freud]] w swoich pracach przyjął tezę o [[fallocentryczność|fallocentryczności]] kultury ludzkiej. W konsekwencji jego zwolennicy traktowali różnice w psychice obu płci jako "naturalne"„naturalne” i niezmienne. Z biologizmem głównego nurtu freudyzmu polemizowały [[feminizm psychoanalityczny|feministki psychoanalityczne]], doprowadzając do rewizji wielu jego twierdzeń<ref name="Putnam171"/>.
 
=== Antyfeminizm w krajach trzeciego świata ===
Inny charakter ma antyfeminizm występujący w [[Trzeci Świat|krajach trzeciegoTrzeciego świataŚwiata]]. Feminizm jest tam postrzegany jako zachodnia ideologia, będąca przejawem [[imperializm kulturowy|imperializmu kulturowego]]. Feminizm ma reprezentować problemy i interesy zachodnich białych kobiet z klasy średniej. Zachodnie feministki krytykowane są za [[paternalizm]] wobec kobiet trzeciegoTrzeciego świataŚwiata, których życia i problemów w istocie nie rozumieją. Stąd też niektóre działaczki kobiece z trzeciegoregionów światasłabo rozwiniętych wolą nazywać się ''[[kobietyzm|kobietystkami]]'' (''womanists''). Kobietyzm ma zajmować się problemami kobiet trzeciegoTrzeciego świataŚwiata nie w opozycji do problemów tamtejszych mężczyzn, lecz wraz z nimi zajmować się dobrobytem całej społeczności<ref name="Putnam297"/>.
 
== Idee antyfeministyczne ==
Jednym z czołowych twierdzeń feministek jest twierdzenie o [[męska dominacja|dominacji mężczyzn]] w społeczeństwie. Antyfeminizm albo sprzeciwia się takiemu stwierdzeniu, albo też uważa, że nie jest możliwa jej zmiana. Różnice w społecznej sytuacji kobiet traktowane są przez niego jako konieczne, bądź pożądane<ref name="Mertz95"/>.
 
Istnieją dwa zasadnicze odłamy feminizmu różniące się celami do jakich dążą: [[feminizm równości]] i [[feminizm różnicy]]. Każdy z nich spotkał się z odmienną argumentacją antyfeministyczną<ref name="Mertz95"/>.
=== Równość płci ===
Istnieją dwa zasadnicze odłamy feminizmu różniące się celami do jakich dążą: [[feminizm równości]] i [[feminizm różnicy]]. Każdy z nich spotkał się z odmienną argumentacją antyfeministyczną<ref name="Mertz95"/>.
Feminizm równości dąży do zrównania różnic między kobietami a mężczyznami. Ideałem jest [[Androgynia (kultura)|społeczeństwo androgyniczne]], czyli społeczeństwo w którym płeć nie jest istotną kategorią różnicującą położenie ludzi. Antyfeminiści traktują taką działalność za błędną i szkodliwą dla społeczeństwa. Główną strategią jest tutaj wskazywanie na istnienie oczywistych i nieusuwalnych różnic między mężczyznami a kobietami. Ponieważ kobiety są w fizycznie różne od mężczyzn ich sytuacja społeczna musi być odmienna. Takie cechy jak słabsza budowa fizyczna, rodzenie dzieci, odmienna konstytucja hormonalna powodują, że zdaniem antyfeministów prawdziwa równość płci jest niemożliwa. Wielu antyfeministów stosuje przy tym strategie ośmieszające absurdalność idei powszechnej równości, wskazując np. że zgodnie z nią mężczyźni powinni nauczyć się karmić piersią<ref name="Mertz95"/>.
 
Feminizm równości dąży do zrównania różnic między kobietami a mężczyznami. Ideałem jest [[Androgynia (kultura)|społeczeństwo androgyniczne]], czyli społeczeństwo, w którym płeć nie jest istotną kategorią różnicującą położenie ludzi. Antyfeminiści traktują taką działalność za błędną i szkodliwą dla społeczeństwa. Główną strategią jest tutaj wskazywanie na istnienie oczywistych i nieusuwalnych różnic między mężczyznami a kobietami. Ponieważ kobiety są w fizycznie różne od mężczyzn, ich sytuacja społeczna musi być odmienna. Takie cechy jak słabsza budowa fizyczna, rodzenie dzieci, odmienna konstytucja hormonalna powodują, że zdaniem antyfeministów prawdziwa równość płci jest niemożliwa. Wielu antyfeministów stosuje przy tym strategie ośmieszające absurdalność idei powszechnej równości, wskazując np. że zgodnie z nią mężczyźni powinni nauczyć się karmić piersią<ref name="Mertz95"/>.
=== "Kobiece wartości" ===
 
Z kolei feminizm różnicy uważa kobiety za zasadniczo różne od mężczyzn. Idea równości zaś oznacza przyjęcie męskich cech i wartości. Feministki różnicy twierdzą, że odmienność kobiet nie oznacza, że są one gorsze. Jest ona inną, komplementarną wobec męskiej, perspektywą życiową. W przeciwieństwie do perspektywy męskiej promującej agresję, konflikt, konkurencję i dominację, perspektywa kobieca opiera się na [[empatia|empatii]], [[etyka troski|trosce]], oraz pełniejszym kontakcie ze środowiskiem. Zniesienie męskiej dominacji oznacza więc dla nich szerszy udział kobiet w życiu publicznym i przebudowę społeczeństwa zgodnie z kobiecymi wartościami<ref name="Mertz95"/>.
=== „Kobiece wartości” ===
Z kolei feminizm różnicy uważa kobiety za zasadniczo różne od mężczyzn., Ideazaś idea równości zaś oznacza przyjęcie męskich cech i wartości. Feministki różnicy twierdzą, że odmienność kobiet nie oznacza, że są one gorsze. Jest ona inną, komplementarną wobec męskiej, perspektywą życiową. W przeciwieństwie do perspektywy męskiej promującej agresję, konflikt, konkurencję i dominację, perspektywa kobieca opiera się na [[empatia|empatii]], [[etyka troski|trosce]], oraz pełniejszym kontakcie ze środowiskiem. Zniesienie męskiej dominacji oznacza więc dla nich szerszy udział kobiet w życiu publicznym i przebudowę społeczeństwa zgodnie z kobiecymi wartościami<ref name="Mertz95"/>.
 
Antyfeminiści krytykujący feminizm różnicy wskazują, że kobiece wartości są w istocie zagrożeniem dla istnienia społeczeństwa. Takie sfery życia jak gospodarka czy polityka są z natury konfliktowe i oparte na dominacji. Ich [[feminizacja]] jest więc szkodliwa społecznie<ref name="Mertz95"/>.
 
=== Życie osobiste ===
Bardzo często zarzuty wobec feminizmu mają charakter osobisty. Po śmierci jednej z pierwszych teoretyczek feminizmu, [[Mary Wollstonecraft]], jej mąż opublikował wspomnienia na jej temat. Wbrew jego intencjom Mary Wollstonecraft została uznana (zgodnie z ówczesnymi standardami) za osobę niemoralną, a jej idee zostały skompromitowane<ref name="Hodgson16"/>. Takie wiązanie idei feministycznych z życiem osobistym feministek stało się częstą taktyką antyfeminizmu. Feministkom zarzuca się np., że ich poglądy wynikają z frustracji wywołanej brakiem satysfakcjonującego życia seksualnego czy rodzinnego<ref name="Mertz95"/>. Są one opisywane bądź jako osoby nieatrakcyjne, aseksualne, "babochłopy"„babochłopy”, bądź też jako osoby wyuzdane, o rozpasanej seksualności (szczególnie zwolenniczki [[radykalny feminizm|radykalnyfeminizmu radykalnego]] i lesbijski feminizmlesbijskiego)<ref name="Mertz97"/>.
 
=== Podrzędna pozycja kobiet ===
Niektórzy antyfeminiści uważają również, że, wbrew przekonaniom feministek, [[instytucja (socjologia)|społeczne instytucje]] nie faworyzują mężczyzn względem kobiet. Pozycja kobiet, choć niejednokrotnie odmienna od męskiej, nie może być traktowana jako gorsza. W szczególności wskazuje się na wysoką pozycję kobiet, które tradycyjnie uważane są za godne czci. Takie stanowisko prezentował m.in. [[John Ruskin]] w dyskusji na temat praw kobiet, jaką prowadził z [[John Stuart Mill|Johnem Stuartem Millem]]. Z kolei feministki wskazują, że taka idealizacja kobiet jest jedną z form kontroli mężczyzn nad kobietami. W zamian za formalne przyznanie wyższości kobietom, mężczyźni zyskiwali nad nimi faktyczną władzę. Kobietom przypisywano pasywną rolę opiekunki ogniska domowego<ref name="Hodgson17"/>.
 
== Antyfeminizm a konserwatyzm ==
[[Plik:1856-Republican-party-Fremont-isms-caricature.jpg|thumb|300px|Zgodnie z tą karykaturą pochodzącą z [[Południe (Stany Zjednoczone)|Południa Stanów Zjednoczonych]] (1856) głosowanie na kandydata [[Partia Republikańska (USA)|Republikanów]] oznaczać będzie dopuszczenie do władzy feministek, niewolników, biedoty, zwolenników wolnej miłości, ruchu wstrzemięźliwości i jezuitów]]
Antyfeminizm jest jednym ze stałych elementów światopoglądu [[konserwatyzm|konserwatywnego]] (w różnych jego postaciach). Dążenie feministek do zmiany społecznej (reformistycznej czy rewolucyjnej) stoi najczęściej w konflikcie z wartościami konserwatystów. Zmiana ról płciowych kobiet i mężczyzn prowadzić ma, zdaniem konserwatystów, do rozbijania rodziny i szkodzi nie tylko dobru dzieci, ale i całemu społeczeństwu.
 
Dodatkowo, od swoich początków, feminizm bardzo często łączył się z innymi ruchami reformistycznymi czy rewolucyjnymi (np. [[jakobinizm]]em, [[abolicjonizm]]em, [[antymilitaryzm]]em, czy [[socjalizm]]em, [[antymilitaryzm]]em). Był też łącznie z nimi odrzucany<ref name="Mertz95"/>.
 
Szczególnie silna fala konserwatywnego sprzeciwu wobec feminizmu (''backlash'') miała miejsce w latach osiemdziesiątych XX wieku. Spowodowała ona wycofanie się państwa amerykańskiego z wielu równościowych programów społecznych. Analizując[[Susan Faludi]], analizując ten proces w swojej popularnej książce [[Susan Faludi]], nazwała go "niewypowiedzianą„niewypowiedzianą wojną przeciwko amerykańskim kobietom"kobietom”<ref name="Faludi"/>. Antyfeminiści wskazywali, że współczesny ruch feministyczny się wynaturzył i przestał służyć interesom zwykłych kobiet. Problem równości płci został już rozwiązany wraz z przyznaniem kobietom równych praw. Z tego powodu dalsza walka feministek pozbawiona jest sensu. Pogląd uznający, że ruch feministyczny osiągnął już sukces i powinien przestać działać, nazywany jest [[postfeminizm]]em i przez feministki jest często uznawany za przejaw konserwatywnej reakcji<ref name="Villanueva"/>.
 
{{przypisy|2|przypisy=
Linia 69 ⟶ 70:
 
[[Kategoria:Feminizm]]
 
 
[[ca:Antifeminisme]]