Ferdousi: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
m poprawa transkrypcji |
||
Linia 1:
[[Plik:Mirek Firdousi Gazna.jpg|thumb|200px|Ferdousi przed sądem poetów w Ghaznie. Detal miniatury [[Agha Mirak|Aghi Miraka]] z 1532 r.]]
'''Ferdousi''' (albo '''Firdausi''', właściwie: '''Abol
[[Epika|epicki]], autor ''[[Szahname]]'', narodowego [[epos]]u [[Persowie|Persów]] i [[Tadżycy|Tadżyków]].
Poza jego "kunją" Abol
W roku 970 Ferdousiemu urodził się syn, więc musiał się ożenić jakiś czas wcześniej. Żadne informacje o jego żonie jednak do nas nie dotarły. Według własnych słów Ferdousiego rozpoczął on pracę nad ''Szahname'' po śmierci [[Daghighi]]ego, zamierzając kontynuować pozostawione przez niego dzieło. Musiało to być zatem w roku 976/977. Z pewnością Ferdousi pisał poezję już wcześniej i zachowało się wiele przypisywanych mu wierszy [[Liryka|lirycznych]], ale ich autentyczność jest wątpliwa. Przy swojej pracy poeta wykorzystywał kopię napisanej [[proza|prozą]] ''Szahname'' sporządzonej pod nadzorem [[Mohammad-e Abd ar-Razzagh|Mohammad-e Abd ar-Razzagha]] (zm. 961), [[Samanidzi|samanidzkiego]] namiestnika Tusu. Syn Mohammada, Mansur, wspierał Ferdousiego finansowo w jego przedsięwzięciu, dopóki w roku 987 nie został aresztowany i skazany na śmierć. Mimo starań Ferdousi nie znalazł żadnego kolejnego patrona i stopniowo popadał w coraz większą biedę. W roku 994 udało mu się ukończyć pierwszą wersję ''Szahname'', niemniej kontynuował swoją pracę nad ostateczną wersja eposu. W roku 1004, w trakcie zawartego w ''Szahname'' [[panegiryk]]u na cześć Mahmuda z Ghazny, prosi on [[wezyr]]a [[Fazl-e Ahmad Esfarajeni|Fazl-e Ahmada Esfarajeniego]] (zm. 1014) o wstawienie się za nim przed [[sułtan]]em. W roku 1006 zmarł syn Ferdousiego, któremu ten poświęcił zawartą w ''Szahname'' elegię. W napisanym w tym samym roku fragmencie Ferdousi skarży się, że wskutek kalumni rywali Mahmud nie zwrócił uwagi na ''Szahname'' i prosi młodszego brata Mahmuda, Nasra, o wstawienie się za nim. W tym okresie dzieło Ferdousiego zaczyna być kopiowane na użytek warstw wyższych i recytowane przez zawodowych recytatorów, ale on sam nie czerpie z tego żadnych korzyści finansowych. Ostatecznie ''Szahname'' została ukończona 8 marca 1010 roku<ref name="Iranica"/>.
|