Karzeł (gwiazda): Różnice pomiędzy wersjami

Przemiana wodoru w hel zachodzi w jądrach karłów przez dwa podstawowe łańcuchy [[reakcja termojądrowa|reakcji termojądrowych]]: tzw. cykl proton-proton (p-p) i [[cykl CNO]]. W mało masywnych karłach dominuje cykl p-p, w karłach o masie ok. <math> 1,3 \ M \odot</math> obydwa cykle mają porównywalną wydajność, w bardziej masywnych karłach dominuje zaś cykl CNO. W jądrach karłów o <math> M > 1,3 \ M \odot</math> wskutek [[konwekcja|konwekcji]] następuje mieszanie materii powodujące utrzymanie w całym jądrze praktycznie takiego samego składu chemicznego; skokowy spadek zawartości helu - do wartości odpowiadającej nie przetworzonej w reakcjach jądrowych materii gwiazdowej - występuje na jej zewnętrznej granicy; poza jądrem energia jest przenoszona na zewnątrz gwiazdy na drodze promienistej. W jądrach karłów o <math> M < 1,3 \ M \odot </math> nie ma konwekcji, a tempo malenia zawartości wodoru najszybsze jest w środku, coraz wolniejsze ku zewnętrznej granicy jądra; w efekcie zawartość helu spada płynnie od środka gwiazdy do granicy jądra; wytworzona energia jest przenoszona na zewnątrz, początkowo na drodze promienistej, a bliżej powierzchni karła w wyniku konwekcji. W karłach o coraz mniejszych masach i temperaturach efektywnych warstwa częściowej [[jonizacja|jonizacji]] (a wraz z nią warstwa konwekcyjna) sięga corac głębiej pod powierzchnię (np. w Słońcu do ok. 1/3 promienia), aż przy masie karłów ok. <math> 0,3 \ M \odot </math> dochodzi do środka gwiazdy. Obecność warstwy konwektywnej w rotującej gwieździe prowadzi do powstania aktywności magnetycznej gwiazdy. Minimalna masa karłów wynosi ok. <math> 0,08 \ M \odot </math> (dokładana jej wartość zależy od składy chemicznego materii gwiazdowej). Obiekty o mniejszych masach nie osiągają w centrum dostatecznie wysokiej temperatury, by mogły zachodzić w nich reakcje przemiany wodory w hel (brązowe karły).

 

# {{cytuj książkę |tytuł=Encyklopedia G.W.|miejsce=EU |rok= |wydawca=Mediasat Poland Sp. z o.o. |strony = 709-710| isbn = 83-89651-42-4}}