Quetzalcoatl: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Andman-PL (dyskusja | edycje)
dodana wymowa
Linia 1:
[[Plik:Quetzalcoatl 1.jpg|right|thumb| '''Quetzalcoatl''' - rysunek z ''[[Kodeks Borbonicus|Codex Borbonicus]]'', XVI wiek.]]
 
'''Quetzalcoatl''' (wym. ''kecalkoatl'', [[Język nahuatl|nah.]] ''Quetzalcōātl'') – jeden z najważniejszych bogów plemion [[Mezoameryka|Mezoameryki]]; ''Pierzasty Wąż'', wąż o piórach ptaka [[kwezal herbowy|kwezala]] ([[Język nahuatl|nah.]] ''ketsal'' lub ''quetzal'').
== Mitologia ==
Uważany był za współtwórcę świata oraz Słońce Wiatru (''Nahui Ehecatl'') w drugiej epoce świata. Według wierzeń Indian był bogiem wiatru, nieba (symbolizują to pióra) i ziemi (czego oznaką jest wąż). Uznawany był także za bóstwo wody i płodności, opiekuna 2. dnia miesiąca (''[[Ehecatl]]'') w [[Kalendarz aztecki|kalendarzu azteckim]]. Urodzony przez boginię-dziewicę [[Coatlicue]], jego bratem-bliźniakiem był [[Xolotl]]. Pierwowzorem ''Pierzastego Węża'' był [[Toltekowie|toltecki]] bóg przyrody, który z czasem stał się bogiem wiatru, powietrza, dziennego nieba i dobrobytu. Był opiekunem człowieka, zwłaszcza rzemieślników. Nauczał ludzi, przekazał wiedzę o kalendarzu, niebie i świecie podziemnym. Był wyobrażany jako bóg o białej skórze i jasnych oczach, dlatego też uważano go za uosobienie światłości i boga [[Biała magia|białej magii]]. Przybył z krainy na wschodzie.
 
Walczył z bogiem [[Tezcatlipoca|Tezcatlipocą]] (''Dymiącym Zwierciadłem'') i jego zwolennikami, gdyż sprzeciwił się praktykom składania ofiar z ludzi i był zwolennikiem samodoskonalenia moralnego. Zmuszony do opuszczenia [[Tula|Tuli]], udał się wraz ze swoimi zwolennikami do [[Cholula|Choluli]], gdzie nauczał przez dwadzieścia lat. Opuścił to miasto w towarzystwie czterech najbardziej oddanych uczniów, którym następnie nakazał wrócić do miasta, rządzić i głosić jego naukę, dopóki nie powróci. On zaś udał się na tratwie czy też łodzi do swojej dalekiej ojczyzny za morzem. Inna wersja legendy głosi, że na wybrzeżu Morza Wschodniego ofiarował swoje życie za ludzi spalając się na stosie ofiarnym, a jego dusza uniosła się do nieba, zamieniając się w ''Gwiazdę Wieczorną'' (czyli planetę [[Wenus]]), sam zaś Quetzalcoatl przeniósł się do [[Mictlan]]u. Od tego czasu ludzie oczekiwali jego [[cudCud (religia)|cudownego]]ownego powrotu. Wiara w ponowne nadejście ''Pierzastego Węża'' była tak silna, iż przybywającego na [[Półwysep Jukatan (półwysep)|Jukatan]] hiszpańskiego [[konkwista]]dora [[Hernán Cortés|Hernána Cortésa]] miejscowa ludność początkowo wzięła za powracającego boga ''Quetzalcoatla''.
 
W wierzeniach [[Majowie|Majów]] nosił imię [[Kukulkan]] lub Gucumatz, na południu Meksyku, zwłaszcza wśród [[MixtekowieMistekowie|Mixteków]], nazywano go Yucano (''Jasne Słońce'', ''Jasne Światło''). Nosił wiele przydomków. Najbardziej znane są: Ehecatl (Eecatl) - bóg wiatru, Huemac - ''O Mocnych Rękach'', twórca cywilizacji. Inne przydomki tego boga to ''Syn Białej Chmury'' oraz ''Gwiazda Zaranna'' - Tlahuizcalpantecuhtli.
 
Z czasem pierwotne założenia tego kultu uległy wypaczeniu i chociaż Quetzalcoatl w swych naukach sprzeciwiał się ofiarom z ludzi, to właśnie takie ofiary składano na jego [[ołtarz]]ach, a on sam zasilił [[panteon]]y bóstw u ludów, które nastąpiły po Toltekach.
Linia 13:
Jego znakiem był [[kwinkunks]].
 
Quetzalcoatl jest też imieniem najwyższego kapłana i władcy Tolteków, [[Ce Acatl Topiltzin]] (947-999 [[Naszej ery|n.e.]]), sprawującego rządy w [[Tula|Tule]] (''Tollan'') w okresie jej świetności. Tytuł ten nosili także najwyżsi kapłani [[Aztekowie|azteccy]].
 
== Źródła oryginalne ==
Linia 26:
== Zobacz też ==
{{commons|Plumed serpent|{{PAGENAME}}}}
* [[Kecalkoatl|Quetzalcoatlus]]
* [[Wierzenia Azteków]]
* [[Wirakocza]]