Wersja z 01:58, 9 wrz 2011 edytuj Roburek (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 3251 edycji →‎Historia: poprawa linków ← poprzednia edycja		Wersja z 23:58, 1 paź 2011 edytuj anuluj edycję Nostrix (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 41 573 edycje WP:SK, drobne techniczne następna edycja →
Linia 1: [[Plik:60PounderRecoilMechanismDiagram.jpg\|thumb\|250px\|left\|Oporopowrotnik [[Armata 60-funtowa\|armaty 60-funtowej]]]] '''Oporopowrotnik''' to element konstrukcji [[działo\|działa]], montowany głównie przy armatach czołgowych oraz działach artylerii holowanej, stałej i samobieżnej, służący do zmniejszenia [[odrzut broni\|odrzutu]] [[lufa\|lufy]], spowodowania powrotu lufy do położenia sprzed strzału oraz utrzymywania lufy w tym położeniu przy dowolnych kątach podniesienia. Oporopowrotnik powoduje zmniejszenie sił działających na [[łoże działa]] podczas wystrzału, w efekcie armata nie zmienia (lub prawie nie zmienia) swojego położenia, natomiast kolejne pociski trafiają w to samo miejsce. [[Plik:63mm Baranovsky gun 2.jpg\|thumb\|250px\|[[Armata Baranowskiego]]]] === Historia === Szybkostrzelność [[działo polowe\|polowych dział]] [[Broń odtylcowa\|odtylcowych]] ograniczał [[odskok działa]]. Po każdym strzale działo odskakiwało o kilkadziesiąt centymetrów do tyłu. Musiało być przesunięte z powrotem na stanowisko i wycelowane. Problem rozwiązywał oporopowrotnik. Pierwsze oporopowrotniki pojawiły się w drugiej połowie [[XIX wiek\|XIX]] wieku. Pierwszą konstrukcją była [[~~Armata Baranowskiego\|~~armata Baranowskiego]] kalibru 1,5" z 1872 r. Jej wersja kalibru 2,5" z 1875 r. została przyjęta formalnie w 1882 r. na uzbrojenie i użyta w [[X wojna rosyjsko-turecka\|X wojnie rosyjsko-tureckiej]] ([[1877]]-[[1878]]), [[Wojna rosyjsko-japońska\|rosyjsko-japońskiej]] ([[1904]]-[[1905]]) i [[Powstanie bokserów\|powstaniu bokserów]] ([[1899]]-[[1901]]). [[Działo górskie\|Górska armata]] Baranowskiego była pierwszym przyjętym na uzbrojenie działem o konstrukcji typowej dla [[działo szybkostrzelne\|armat szybkostrzelnych]]. Posiadała oporopowrotnik i [[[[Kołyska (broń palna)\|kołyskę]] z prostolinijnym ruchem lufy. Nie istniała jeszcze teoria opornika stąd [[Władimir Baranowski\|W. Baranowski]] przyjął [[krótki odrzut lufy]], mniej korzystny od stosowanego później [[długi odrzut lufy\|długiego]]. Mimo tego, uzyskał przy zasilaniu nabojem scalonym kalibru 2,5", maksymalną szybkostrzelność 10 strz./min. W Europie zwyciężyła doktryna Wille'a o nieprzydatności szybkostrzelnych dział polowych, dlatego wciąż produkowano działa z [[elastyczne łoże\|elastycznym łożem]] o kilkakrotnie mniejszej szybkostrzelności. Francuzi w tajemnicy opracowali teorię i wprowadzili na uzbrojenie armatę polową z oporopowrotnikiem [[Armata 75 mm wz. 1897\|75 mm wz. 1897]]. Przy zachowaniu ogólnej konstrukcji Baranowskiego wprowadzono długi odrzut lufy oraz [[proch bezdymny]] osiągając maksymalną szybkostrzelność 25 strz./min. Po ujawnieniu w 1900 r. przez Balliea prac teoretycznych na temat oporopowrotnika, podobne konstrukcje wprowadziły pozostałe kraje jeszcze przed wybuchem [[I wojna światowa\|I wojny światowej]]. Na francuskiej armacie 75 mm wzorowane były: rosyjska [[76 mm armata dywizyjna wz. 1902]], austro-węgierska [[8 cm FK M.5]] i zmodyfikowana niemiecka [[7,7 cm FK 96]] o nowym oznaczeniu [[7,7 cm FK 96 n.A.]]. === Budowa === Ze względu na sposób działania rozróżnia się oporopowrotniki hydrauliczne, mechaniczne i mieszane. Oporopowrotnik składa się z [[opornik (broń)\|~~opornik~~opornika]]a, [[powrotnik]]a i [[regulator powrotu\|regulatora powrotu]]. Oporopowrotnik jest pojedynczym urządzeniem albo występuje w postaci dwóch osobnych urządzeń – opornika i powrotnika. === Bibliografia === * {{cytuj książkę\|nazwisko=\|imię=\|tytuł= [[Mała encyklopedia wojskowa]]\|rok=1970\|wydawca= Wydawnictwo MON\|miejsce=Warszawa\|isbn =}} * {{cytuj książkę\|nazwisko=Szczegłow\|imię=Krzysztof\|tytuł=75 mm armata wz. 1897, [[Typy Broni i Uzbrojenia\|TBiU 123]]\|rok=1988 \|wydawca= Wydawnictwo MON\|miejsce=Warszawa\|isbn = 83-11-07561-1}} {{~~Commons~~commonscat\|~~Category:~~Recoil and counter-recoil mechanisms}} === Linki zewnętrzne === * [[:ru:Скорострельная пушка Барановского\|Armata Baranowskiego w rosyjskiej Wikipedii]] [[Kategoria:Artyleria]] [[Kategoria:~~Budowa_broni_palnej~~Budowa broni palnej]] [[ru:Противооткатные устройства]]

Oporopowrotnik: Różnice pomiędzy wersjami