Armia Polowa „Bernolak”: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kat.
drobne redakcyjne, drobne techniczne, poprawa linków, int.
Linia 1:
'''Armia Polowa "Bernolák"''', ([[Język słowacki|słow.]] ''Slovenská Poľná Armáda, (kryp. "Bernolák")'' - [[Słowacja|słowacka]] armia, biorąca udział w [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] po stronie [[NiemcyIII Rzesza|NiemiecIII Rzeszy]]. Dnia [[30 sierpnia]] [[1939]], przed inwazją na Polskę, zmobilizowano na Słowacji 51 306 mężczyzn. Dowództwo armii słowackiej mieściło się w czasie kampanii wrześniowej w miejscowości [[SpišskáNowa NováWieś Ves|Spiska Nowa Wieś]]. Słowacki sektor znajdował się w składzie niemieckiej [[Grupa Armii Południe|Grupy Armii "SüdPołudnie"]] przydzielony do [[14 Armia (niemieckaIII Rzesza)|14. Armii]] pod dowództwem gen. płk. [[Wilhelm List|Wilhelma Lista]]. Do zadań wyznaczonych dla słowackiej Armii Polowej należało zabezpieczenie wschodniego skrzydła 14. Armii oraz zapobieżenie przedostawaniu się Polaków na teren Słowacji. Politycznie agresja została uzasadniona zajęciem przez Polskę w latach [[1918]] i [[1938]] części [[Spisz]]a i [[Orawa (region)|Orawy]] a także popieraniem przez część polskich polityków [[Wojna węgiersko-słowacka|aneksji Słowacji przez Węgry]].
 
Dowódcą armii był gen. I rangi [[Ferdinand Čatloš]], szefem sztabu zaś – mjr Sztabu Generalnego [[Emil Novotný]].
 
Składała się z:
* 1. Dywizja Piechoty (kryp. „Jánošík”"Jánošík") – dowódca gen. II rangi [[Anton Pulanich]]: 4. i 5. Pułk Piechoty oraz II samodzielny batalion piechoty, 1. Pułk Artylerii, 2. dywizjon 4. Pułku Artylerii, 1. rozpoznawczy dywizjon kawalerii (wg stanu w dniu [[28 sierpnia]] [[1939]]). 1 września zajęła [[Jaworzyna Spiska|Jaworzynę]] i [[Niedzica (województwo małopolskie)|Niedzicę]].
 
* 2. Dywizja Piechoty (kryp. „Škultéty”"Škultéty") – dowódca ppłk [[Ján Imro]] (od [[5 września]] – gen. II rangi [[Alexander Čunderlík]]): 3. Pułk Piechoty oraz I, III i IV samodzielny batalion piechoty, 2. Pułk Artylerii, 2. rozpoznawczy dywizjon kawalerii (wg stanu w dniu [[28 sierpnia]] [[1939]]). [[8 września]] zajęła na terytorium Polski [[Krynica-Zdrój|Krynicę]], [[Tylicz]], i [[Biała Woda (województwo małopolskie)|Białą Wodę]]. [[16 września]] walczyła między miejscowościami [[Sanok]] i [[Dukla]].
 
* 3. Dywizja Piechoty (kryp. „Rázus”"Rázus") – dowódca płk dypl. [[AugustinAugustín Malár]]: 1. i 2. Pułk Piechoty oraz V i VI samodzielny batalion piechoty, 3. Pułk Artylerii, 1. dywizjon 4. Pułku Artylerii, 3. rozpoznawczy dywizjon kawalerii (wg stanu w dniu [[28 sierpnia]] 1939). 3. Dywizja współdziałała z niemiecką [[1 Dywizja Górska (niemieckaIII Rzesza)|1. Dywizją Górską]] w okolicach [[Sanok]]a i [[Krosno|Krosna]] do [[11 września]] [[1939]] na odcinku [[Bukowsko]]-[[Kulaszne]]-[[Baligród]]-[[Jabłonki]]-[[Cisna]]<ref>" 3. Dywizja Piechoty (Razus"Rázus") [[10 września]] 1939 przekroczyła granicę i maszerowała jedną kolumną na Bukowsko, a drugą na [[Baligród]]. Do [[11 września]] osiągnęła rejon BukowskoBukowska, [[Sanok]]a, [[Lesko|Leska]]. [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy Nrnr 3. 2004. str. 130. op. cit. W. Steblik. O koncentracji niemieckiej na Słowacji w 1939 roku. WPH 1961. nr str. 301.; "oddziały 3. Dywizji Piechoty obsadziły Dubne-[[Tylicz]] i Łupków a do [[11 września]] 1939 osiągnęły rubież [[Cisna]], [[Jabłonki]], [[Baligród]] ..." [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 2004, nr 3, . op. cit. P. Simunic. Slovenska armada s. 25.; "Po tym terminie zastąpiły ją pododdziały Grupy Szybkiej "Kalinčak", które ostatnich polskich jeńców wzięły [[19 września]] [[1939]] w rejonie Bukowsko,Bukowska i [[Wysoczany|Wysoczan]]." [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 2004, nr 3, str. 131.</ref>.
 
* [[Grupa Szybka "Kalinčak"]] – dowódca ppłk [[Ján Imro]] (od [[5 września]] 1939): I dywizjon kawalerii, II dywizjon kolarzy, III dywizjon zmotoryzowany.
 
* 4. i 51. Pułk Artylerii, pociąg pancerny ''Bernolák'' (kryptonim ''Hrdlička''), Dowództwo Lotnictwa i OPL, batalion telegraficzny „Bernolák”"Bernolák", batalion zmotoryzowany ''Topol'' (dowódca mjr Štefan Čáni – od [[3 września]] 1939).
 
[[1 września]] [[1939]] 1. Dywizja zajęła Jaworzynę i Niedzicę i posunęła się w ciągu kilku dni o 30 km, dochodząc do [[Ochotnica|Ochotnicy]]. [[9 września]] [[1939]] dywizja ta powróciła na Słowację. 2. Dywizja w składzie [[XVIII Korpus Górski (III Rzesza)|XVIII Korpusu Armijnego]] gen. piech. Eugena Beyera zajęła pozycje na linii [[Jasło]]-[[Krosno]]-[[Sanok]], mając styczność bojową z jednostkami polskimi ([[11 Karpacka Dywizja Piechoty|11. KDP]]). [[2 września]] 4 wozy pancerne dotarły do [[Tylicz]]a, gdzie napotkały silny opór i musiały ustąpić. [[5 września]] dowództwo słowackie wydało rozkaz utworzenia grupy szybkiej (tzw. ''Rychlá skupina'') pod kryptonimem "Kalinčak", jej dowództwo objął ppłk Ján Imro. Jednostka ta przekroczyła granicę Polską, ale nie brała udziału w walkach. [[12 września]] jednostki te zajęły Sanok oraz okolice.
 
W czasie trwania kampanii piechota słowacka zajęła pozycje, od zachodu na linii [[Kamienica (powiat limanowski)|Kamienica]]–[[Zbludza]]–[[Zalesie (powiat limanowski)|Zalesie]], [[Jaworki]]–[[Biała Woda (województwo małopolskie)|Biała Woda]] oraz [[Krynica-Zdrój]]–[[Tylicz]], bez znaczącego oporu ze strony polskiej. [[16 września]] jednostki piechoty użyte zostały następnie do umocnienia wcześniejszych pozycji na linii między miejscowościami [[Liszna (powiat leski)|Liszna]], [[Jabłonki]], [[Baligród]], [[Sanok]], [[Krosno]] i [[Dukla]]. Cała słowacka dywizja powróciła na Słowację [[1 października]] 1939 po wygaśnięciu walk na tym odcinku frontu.
 
W czasie całej [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] armia słowacka straciła w Polsce 18 żołnierzy, 46 zostało rannych, ia 11 uznano za zaginionych.
 
Po zakończeniu kampanii wrześniowej [[Adolf Hitler|Hitler]] wysłał list gratulacyjny na ręce prezydenta Słowacji oraz odznaczył trzech wysokich funkcjonariuszy państwa słowackiego [[Żelazny Krzyż Żelazny|Żelaznymi Krzyżami]], w tym gen. [[Ferdinand Čatloš|Ferdinanda Čatloša]].
 
== Dowództwo Słowackiej Armii Polowej "Bernolák" ==