Kwas karminowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m regeneracja szablonu {{Związek chemiczny infobox}} + WP:SK
Linia 81:
Jeden [[kilogram]] koszenili uzyskuje się z około 155 tys. owadów<ref name = fi>{{cytuj stronę|url=http://www.food-info.net/pl/colour/cochineal.htm|tytuł=Koszenila, Karmin, Kwas karminowy (E120)|autor=Food-Info.net|data dostępu=2010-09-05}}</ref>.<br />
[[ADI|Dopuszczalne dzienne spożycie]] wynosi 5 [[kilogram|mg/kg]] masy ciała.
 
 
== Historia<ref name = fi/> ==
Linia 88 ⟶ 89:
W Ameryce początki stosowania koszenili jako barwnika sięgają cywilizacji [[Aztekowie|Azteków]] i [[Majowie|Majów]]. Już w tamtych czasach miała ona olbrzymią wartość handlową. Była towarem luksusowym, coroczne [[Danina|daniny]] [[eksport]]owano z poszczególnych miast do [[Tenochtitlán]] – stolicy państwa Azteków. Do [[Europa|Europy]] sprowadzili ją [[Hiszpania|hiszpańscy]] [[konkwista]]dorzy, podczas podbojów [[Ameryka Centralna|Ameryki Centralnej]]. Na [[Europa|Starym Kontynencie]] szybko doceniono jej wartość, gdyż była lepsza od używanych wówczas, europejskich barwników. Stała się jednym z popularniejszych (a zarazem droższych) barwników w Europie. Jej wartość na [[Giełda towarowa|giełdach towarowych]] (podobnie jak wartość [[szafran]]u) była porównywalna ze [[Złoto|złotem]]. Znalazła zastosowanie w barwieniu [[Tkanina|tkanin]] i [[Kosmetyki|kosmetyków]], rzadziej żywności. Koszenilą barwiono m.in. szaty [[kardynał]]ów [[rzym]]skich oraz [[Kurtka|kurtki]] [[żołnierz]]y [[Armia Brytyjska|armii brytyjskiej]]. Ciekawostką jest, iż większość Europejczyków w owych czasach nie znała pochodzenia tego barwnika, więc amerykańscy kolonizatorzy sprowadzali go ze Starego Kontynentu, zamiast prosto z [[Meksyk]]u (co byłoby dla nich tańsze).
 
[[Import]] koszenili zza [[Atlantyk|oceanu]] był kosztowny, toteż w [[XIX wiek]]u owady sprowadzono na [[Wyspy Kanaryjskie]] (gdzie były dla nich odpowiednie warunki) i rozpoczęto ich masową [[Hodowla|hodowlę]]. Spowodowało to upadek meksykańskiego monopolu na barwnik. Źródła podają, że w [[1868]] wyeksportowano z Wysp Kanaryjskich do Europy aż 6 [[milion]]ów [[Funt (masa)|funtów]] koszenili! (ilość ta odpowiada około 420 [[miliard]]om owadów!). Przyczyną tak masowej produkcji mógł być fakt, iż poza zastosowaniami [[Tekstylia|tekstylnymi]], w owym czasie zaczęto jej używać także do barwienia żywności, minm.in.: wypieków, [[Herbatniki|herbatników]], [[deser]]ów, przetworów [[Mięso|mięsnych]] i [[Owoce|owocowych]], [[Ryba|ryb]], [[Guma do żucia|gumy do żucia]], a także pastylek i kropli [[Kaszel|przeciwkaszlowych]]. Koszenila stała się także głównym składnikiem [[Róż (kosmetyk)|różu kosmetycznego]] (była to nowość w tamtych czasach).
 
W połowie [[XIX wiek]]u zapotrzebowanie na koszenilę gwałtownie zmalało, a w [[XX wiek]]u handel tym barwnikiem prawie całkowicie ustał. Przyczyną było wynalezienie syntetycznych barwników (w tym [[alizaryna|czerwieni alizarynowej]]). Dziś koszenila jest znów wartościowym towarem, ponieważ wielu [[producent]]ów woli stosować naturalne barwniki, które cieszą się większym zaufaniem wśród [[konsument]]ów, niż barwniki syntetyczne.