Wikipedia

2 Armia Wojska Polskiego (1968): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
m drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 29:
'''2 Armia Wojska Polskiego''' (2 AWP) – [[związek operacyjny]] [[Ludowe Wojsko Polskie|Sił Zbrojnych PRL]], powołany ze składu [[Śląski Okręg Wojskowy|Śląskiego Okręgu Wojskowego]] [[zarządzenie]]m [[Ministerstwo Obrony Narodowej|Ministra Obrony Narodowej]] [[gen.]] broni [[Wojciech Jaruzelski|Wojciecha Jaruzelskiego]] z 27 lipca 1968 w celu interwencji militarnej w [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]]. Były to największe nieradzieckie siły w niej uczestniczące oraz jednocześnie jedyny polski związek armijny powstały po 1945 r. Armię powołano w oparciu o mobilizowaną na wypadek wojny [[2 Armia Ogólnowojskowa WP (1955-1990)|2 Armię Ogólnowojskową]].
 
== Geneza i zadaniaHistoria ==
W styczniu 1968 I sekretarzem Komitetu Centralnego [[Komunistyczna Partia Czechosłowacji|Komunistycznej Partii Czechosłowacji]] (KSČ) został [[Alexander Dubček]]. Zapowiedział on liberalizację polityki (''Czechosłowacka droga do socjalizmu'') polegającą na zniesieniu cenzury, wprowadzeniu wielopartyjności i wolnych wyborów. Przez kierownictwo [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] oraz [[Blok wschodni|innych krajów socjalistycznych]] należących do [[Układ Warszawski|Układu Warszawskiego]] działania te zostały uznane za "kontrrewolucję" i rozpoczęto przygotowania do interwencji militarnej w duchu późniejszej [[doktryna Breżniewa|doktryny Breżniewa]], czyli przeciwstawianiu się wszelkim próbom uniezależniania się od ZSRR.
 
W celu sprawdzenia wojsk przeprowadzono ćwiczenia pod kryptonimem ''Szumawa'', a następnie ''Pochmurne lato '68'', które pod koniec lipca miało przerodzić się w interwencję. Dlatego 27 lipca ze składu ŚOW (wzmocnionego posiłkami z [[Pomorski Okręg Wojskowy|POW]]), rozkazem ministra obrony narodowej ze składu ŚOW wydzielono '''2 AWP''' pod dowództwem gen. bryg. Floriana Siwickiego, tworzącą wraz z 1 Gwardyjską Armią Pancerną (z [[Grupa Wojsk Radzieckich w Niemczech|Grupy Wojsk Radzieckich w Niemczech]]), 411 Armią LotnicząGwardyjską (z [[Bałtycki Okręg Wojskowy|Bałtyckiego Okręgu Wojskowego]]) i 114 Armią GwardyjskąLotniczą (z [[Północna Grupa Wojsk|Północnej Grupy Wojsk]]) '''Grupę Wojsk "Północ"''', operującą z terenu [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]] i PRL. Miała ona za zadanie opanowanie północnych i zachodnich Czech (w tym rejonu [[Hradec Králové]], odpowiedzialnego za 2 Armię), mimo iż naprzeciwko polskich jednostek stały siły dwukrotnie wyższe. Tymczasem wojska już od [[29 lipca]] stały na pozycjach wyjściowych, a samo wkroczenie zaplanowano na godzinę 00.00 [[21 sierpnia]], więc 4 godziny wcześniej rozdano żołnierzom amunicję.
 
=== Działania i okupacjaInwazja ===
[[Plik:T-55 skos RB.jpg|thumb|250px|left|[[T-55]] – [[czołg podstawowy]] polskich dywizji pancernych – symbol wojsk inwazyjnych]]
Jako pierwsze granicę w rejonie [[Lubawka|Lubawki]] i [[Ostrawa|Ostrawy]] przeszły pododdziały [[1 Batalion Szturmowy|1 Batalionu Szturmowego]], rozbrajając miejscową straż graniczną oraz otwierając drogę dla 10 i 11 Dywizji Pancernej (reszta wojsk znajdowała się w drugim rzucie lub odwodzie). Armia posuwała się dosyć wolno za sprawą blokad dróg i zdejmowaniem lub zmienianiem tablic z nazwami miejscowości przez negatywnie nastawioną miejscową ludność, niekiedy nawet powstawały barykady, usuwane dopiero po interwencjach władz cywilnych. Mimo tego do ranka [[22 sierpnia]] obsadzono trójkąt [[Šumperk]]-[[Havlíčkův Brod]]-[[Ołomuniec]]. W zablokowanych garnizonach czechosłowackich utworzono specjalne komendy, gdyż nie zamierzano ich rozbrajać. Ponadto nie zamierzano do miast wprowadzać cięższego sprzętu. [[23 sierpnia]] sztab armii przeniesiono do Hradec Králové. Następnie do [[25 sierpnia]] mniejsze jednostki 2 Armii stopniowo blokowały kolejne garnizony w rejonie mającym znaleźć się pod polską kontrolą oraz likwidowały nielegalne drukarnie i stacje radiowe. Tego dnia do Czechosłowacji wkroczyła też 4 Dywizja Zmechanizowana, a do [[Kotlina Kłodzka|Kotliny Kłodzkiej]] przetransportowano 6 Dywizję Powietrznodesantową, zwiększając liczący dotychczas 18500 żołnierzy kontyngent.
 
=== Okupacja ===
[[Plik:Oficerowie 27 pcz w Ilniku.jpg|250px|thumb|Oficerowie [[27 Pułk Czołgów|27 pułku czołgów]] w [[Ilnik]]u]]
Przez następnych kilka miesięcy miała miejsce rotacja oddziałów okupacyjnych, zaś na terenie Czechosłowacji następowała "normalizacja". [[16 października]] rządy Czechosłowacji i Związku Radzieckiego podpisały umowę o stałym stacjonowaniu Armii Czerwonej na terytorium ČSSR, czym luzował siły reszty państw Układu Warszawskiego (Polski, Węgier i Bułgarii, gdyż Rumunia zachowała neutralność). W związku z tym gen. Jaruzelski [[23 października]] wydał rozkaz wycofania wszystkich sił polskich do [[11 listopada]]. Wcześniej, bo [[2 listopada]] rozwiązano 2 Armię Wojska Polskiego<ref>W (w Czechosłowacji został tylko [[25 Pułk Zmechanizowany]], który ostatecznie wycofano [[12 listopada]].</ref>), zaś jej dowódca został w tym samym roku awansowany na generała dywizji.
 
W przeciwieństwie do wojsk radzieckich<ref>Przeciwko którym w [[Praga|Pradze]] powstały nawet barykady, na których trwały walki.</ref> 2 Armia nie napotkała żadnego zbrojnego oporu. Jedyne cywilne ofiary interwencji to dwie osoby zabite i cztery ranne na skutek ataku pijanego żołnierza, kilku zabitych i rannych w wyniku wypadków oraz ranionych przez patrole. Wojskowe straty to dziesięciu żołnierzy, którzy zginęli z powodu niewłaściwego użycia broni, dwóch samobójców i dwóch rannych przez wspomnianego pijanego.
 
== SkładDowództwo bojowyi skład ==
[[Plik:Siwicki.Florian.07.JPG|thumb|150px|gen. bryg. Florian Siwicki]]▼
* Dowództwo i sztab
** [[dowódca]] – gen. bryg. [[Florian Siwicki]]▼
** zastępca dowódcy – [[szef sztabu]] – płk Tadeusz Bełczewski▼
** zastępca dowódcy – [[kwatermistrz]] armii – płk [[Jan Sośnicki]]▼
** zastępca dowódcy ds. politycznych – gen. bryg. [[Włodzimierz Sawczuk]]▼
** zastępca dowódcy ds. liniowych – gen. bryg. [[Zbigniew Ohanowicz]]▼
* [[4 Pomorska Dywizja Zmechanizowana|4 Dywizja Zmechanizowana]]
** [[11 Pułk Zmechanizowany]]
Linia 83 ⟶ 90:
* 592 transportery opancerzone
* 450 dział
* 38 Mi-2, An-2 i PZL-104 Wilga; wg Lech Kowalski, "Kryptonim Dunaj", wyd. Książka i Wiedza, Warszawa, 1992.
* ok. 7000 pojazdów samochodowych
 
== Dowództwo==
▲[[Plik:Siwicki.Florian.07.JPG|thumb|150px|gen. Florian Siwicki]]
▲* [[dowódca]] – gen. bryg. [[Florian Siwicki]]
▲* zastępca dowódcy – [[szef sztabu]] – płk Tadeusz Bełczewski
▲* zastępca dowódcy – [[kwatermistrz]] armii – płk [[Jan Sośnicki]]
▲* zastępca dowódcy ds. politycznych – gen. bryg. [[Włodzimierz Sawczuk]]
▲* zastępca dowódcy ds. liniowych – gen. bryg. [[Zbigniew Ohanowicz]]
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
{{Bibliografia start}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Pajórek | imię = Leszek, '' | tytuł = Polska a "Praska Wiosna". Udział Wojska Polskiego w interwencji zbrojnej w Czechosłowacji w 1968 roku'', Wyd.| data = 1998 | wydawca = Egros i WIH AON, | miejsce = Warszawa 1998| isbn = 8386268778 }}
* ''Wokół Praskiej Wiosny: Polska i Czechosłowacja w 1968 roku'', pod red. Łukasza Kamińskiego, Wyd. IPN, Warszawa 2004
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Kamiński | imię = Łukasz | tytuł = Wokół Praskiej Wiosny: Polska i Czechosłowacja w 1968 roku | data = 2004 | wydawca = IPN | miejsce = Warszawa | isbn = 8389078694 }}
** [http://www.marzec1968.pl/portal/m68/798/6919/Wokol_praskiej_wiosny_Polska_i_Czechoslowacja_w_1968.html Książka w wersji elektronicznej]
* [{{cytuj stronę| url = http://historycy.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=137:6-pdpd-w-czechosowacji-1968-r&catid=42:wiek-xx&Itemid=53 | tytuł = 6 PDPD w Czechosłowacji (1968 r.) | data dostępu = 16 października 2011 | autor = Przemysław Wywiał | opublikowany = Historycy.pl] | język = pl}}
{{Bibliografia stop}}
 
{{Ludowe Wojsko Polskie}}
{{OdeB}}
 
[[Kategoria:Armie LWP]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/2_Armia_Wojska_Polskiego_(1968)”