Czarny obelisk Salmanasara III: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawiony tekst
St.Mons (dyskusja | edycje)
→‎Opis: drobne redakcyjne
Linia 4:
 
== Opis ==
Czarny obelisk Salmanasara III wykonany został z czarnego wapienia, ma wysokość 1,98 metra i szerokość 0,46 metra<ref name=obelisk />. Szczyt obelisku zwęża się schodkowo ku górze. Na każdym z jego czterech boków znajduje się pięć umieszczonych jeden nad drugim paneli z przedstawieniami reliefowymi. Panele te są częściami pięciu ułożonych w układzie pasowym scen obiegających obelisk dookoła. Każdej scenie towarzyszy umieszczona ponad nią inskrypcja w [[pismo klinowe|piśmie klinowym]] wyjaśniająca co zostało na niej przedstwawioneprzedstawione. InskrypcjaInskrypcje klinowaklinowe pokrywapokrywają również szczyt i dół obelisku.
 
Wszystkie sceny na obelisku przedstawiają składanie trybutu przed władcą asyryjskim. W kolejności od szczytu do podstawy ukazująjąukazują one odpowiednio: (1) składanie trybutu przez króla Suę z Gizanu (południowo-zachodni Iran); (2) składanie trybutu przez [[Jehu]] z rodu [[Omri]] ([[Królestwo Izraela (państwo północne)|północne królestwo Izraela]]); (3) składanie trybutu przez nienazwanego z imienia władcę z kraju Musri ([[starożytny Egipt|Egipt]]?); (4) składanie trybutu przez Marduk-apil-usura z Suhi (rejon środkowego [[Eufrat]]u); (5) składanie trybutu przez Qalparundę z Patiny (region wokół miasta [[Antiochia (Turcja)|Antakya]] w [[Turcja|Turcji]])<ref name=obelisk />
 
Na szczególną uwagę zasługuje druga scena od góry, na ktorejktórej przedstawiony został [[Jehu]], wzmiankowany w [[Biblia|Biblii]] król [[Królestwo Izraela (państwo północne)|północnego królestwa Izraela]], który złożył trybut [[Salmanasar III|Salmanasarowi III]] w 841 r. p.n.e. [[Achab|Ahab]], syn [[Omri]], król północnego królestwa Izraela, stracił życie kilka lat wcześniej walcząc z krolemkrólem [[Damaszek|Damaszku]]. Jego syn, [[Joram (król Izraela)|Joram]], po kilkuletnim panowaniu utracił tron, na którym zasiadł [[Jehu]], uzurpator, który zerwał istniejące przymierze z [[Fenicja|Fenicją]] i [[królestwo Judy|Judą]] podporządkowując się [[Asyria|Asyrii]]. Tekst ponad sceną składania przez niego trybutu Salmanasarowi III brzmi następująco:<br />
 
''"Trybut [[Jehu]], z rodu [[Omri]] ([[język akadyjski|akad]]. <sup>m</sup>Ia-u-a mār <sup>m</sup>Hu-um-ri). Otrzymałem od niego srebro, złoto, złotą misę, złotą wazę z ostro zakończonym dnem, złote kubki, złote naczynia, cynę, berło (godne) królewskiej dłoni, włócznie"''<ref name=obelisk />.
 
Na uwagę zasługują też przedstawione wśród darów dla króla asyryjskiego egzotyczne zwierzęta, takie jak wielbłądy, małpy, słoń czylub nosorożec. Władcy asyryjscy uwielbiali ozdabiać swe królewskie parki roślinami i zwierzętami niewystępującyminormalnie naturalnieniewystępującymi na terenie [[Mezopotamia|Mezopotamii]].
 
Na inskrypcję klinową na szczycie i u podstawy obelisku składają się fragmenty roczników królewskich Salmanasara III opisującychopisujące kampanie wojenne prowadzone przez niego samego i [[Dajjan-Aszur]]a, jego [[turtannu]], dowódcę wojsk.
 
Obelisk powstał pod koniec panowania Salmanasara III i umieszczony został w miejscu publicznym w [[Kalchu]] w 825 r. p.n.e., kiedy to w [[Asyria|Asyrii]] trwała wojna domowa o władzę pomiędzy synami Salmanasara III.