Wikipedia

Czarny obelisk Salmanasara III: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m +
drobne redakcyjne + info o białym obelisku
Linia 3:
'''Czarny obelisk Salmanasara III''' – kamienny, czworoboczny obelisk odnaleziony w 1846 roku przez [[Austen Henry Layard|Austena H. Layarda]] w czasie wykopalisk w [[Kalchu]] (obecne Nimrud w północnym [[Irak]]u)<ref name=obelisk>[http://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/me/t/the_black_obelisk_of_shalmanes.aspx The Black Obelisk of Shalmaneser III - opis zabytku na oficjalnej stronie British Museum]</ref>. Upamiętnione na nim zostały militarne dokonania [[Asyria|asyryjskiego]] króla [[Salmanasar III|Salmanasara III]] (858-825 p.n.e.). Zabytek ten znany jest przede wszystkim z umieszczonego na nim przedstawienia [[Jehu]], wzmiankowanego w [[Biblia|Biblii]] króla [[starożytny Izrael|Izraela]]. Obecnie obelisk znajduje się w zbiorach [[Muzeum Brytyjskie|British Museum]].
 
Władcy asyryjscy stawiali obeliski w określonych celach. Umieszczano na nich swego rodzaju polityczną propagandę. Pomniki miały za zadanie świadczyć o doniosłych dokonaniach panujących. W odróżnieniu od sumeryjskich, akadyjskich i egipskich płaskorzeźpłaskorzeźb, na krótychktórych przedstawione sceny miały charakter symboliczny, płaskorzeźby asyryjskie charakteryzowały się realizmem. Dlatego czarny obelisk jest ważnym źrdódłem dla odtworzenia realiów historycznych czasów Salmanasara III.
 
Obelisk powstał pod koniec panowania Salmanasara III. W roku 825 p.n.e. wystawiony został w [[Kalchu]] w miejscu publicznym. W [[Asyria|Asyrii]] trwała wówczas wojna domowa o władzę pomiędzy synami Salmanasara III.
Linia 16:
''"Trybut [[Jehu]], z rodu [[Omri]] ([[język akadyjski|akad]]. <sup>m</sup>Ia-u-a mār <sup>m</sup>Hu-um-ri). Otrzymałem od niego srebro, złoto, złotą misę, złotą wazę z ostro zakończonym dnem, złote kubki, złote naczynia, cynę, berło (godne) królewskiej dłoni, włócznie"''<ref name=obelisk />.
 
Jehu został przedstawiony w pozycji klęczącej. Twarz ma odwróconązwróconą ku ziemi. Przy porównaniu z Salmanasarem wygląda niepozornie. Król asyryjski w tym układzie przedstawiony został w całym majestacie. Uosabia potężne państwo, zdolne do opanowania i kontroli obszarów, sięgających daleko poza jego pierwotne granice<ref>M. L. Uberti, ''Wprowadzenie do historii starożytnego Bliskiego Wschodu'', Warszawa 2010, s. 169. ISBN 978-83-235-0680-5.</ref>. Salmanasar trzyma w lewej ręce czarę. Za nim stoją dwaj słudzy, z których jeden trzyma wachlarz. Z tyłu za klęczącym Jehu umieszczeni są czterej Asyryjczycy: dwóch na tym samym panelu co Jehu, dwóch – na kolejnym. Ostatni z czterech Asyryjczyków nie ma brody. Po nim następuje procesja z trzynastu Izraelitów: trzech, prawdopodobnie z darami ze srebra, stoi za Asyryjczykiem bez brody,; pięciu na kolejnym panelu przypuszczalnie niosąniesie dary ze złota: zwężane ku dołowi naczynia, wazon, berło i drzewo kadzidlane. Na ostatnim panelu tego rzędu przedstawiono kolejnych pięciu Izraelitów. Wszyscy składający dary IzraelitówIzraelici mają krótkie brody, stożkowate, złamane ku tyłowi, nakryciachnakrycia głowy oraz długie ubrania z narzuconymi na nie płaszczepłaszczami, wykończonymi [[Kutas (element ozdobny)|kutasikami]]. Obuwie ma ostre nocynosy. Każda z postaci trzyma dar, wymieniony w inskrypcji podnad płaskorzeźbąsceną<ref>[http://www.seminary.ru/rus/resyrs/res_text.php?black_obelisk ''Черный обелиск''], ЗАУ.</ref>.
 
Na uwagę zasługują też przedstawione wśród darów dla króla asyryjskiego egzotyczne zwierzęta, takie jak wielbłądy, małpy, słoń i nosorożec. Władcy asyryjscy uwielbiali ozdabiać swe królewskie parki roślinami i zwierzętami normalnie niewystępującymi na terenie [[Mezopotamia|Mezopotamii]].
 
Inskrypcje ze szczytu i podstawy obelisku zawierają fragmenty roczników królewskich Salmanasara III opisującez kampanieopisem wojennekampanii prowadzonewojennych prowadzonych przez niego samego i [[Dajjan-Aszur]]a, jego [[turtannu]] (dowódcę wojsk).
 
W zbiorach [[Muzeum Brytyjskie|British Museum]] poza czarnym obeliskiem Salmanasara III znajduje się również tzw. [[biały obelisk]] pochodzący najprawdopodobniej z czasów panowania asyryjskiego króla [[Aszurnasirpal I|Aszurnasirpala I]] (1049-1031 p.n.e.).
 
{{Przypisy}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Czarny_obelisk_Salmanasara_III”