Wikipedia

Order Świętej Anny: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
520 554 edycje
m r2.7.1) (robot dodaje: pt:Ordem de Santa Ana
Oleo (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
33 647 edycji
infobox, drobne techniczne, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Odznaczenie infobox
'''Order Świętej Anny''' był od r. [[1735]] do [[1797]] [[Order domowy|orderem domowym]] i orderem zasługi [[Holsztyn|holsztyńskiej]] dynastii [[Oldenburgowie|Schleswig-Holstein-Gottorp]] panującej w księstwie [[Gottorf]], w [[Szwecja|Szwecji]] oraz w r. [[1762]] i ponownie od [[1796]] w [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskim]]. W roku 1797 car [[Paweł I Romanow|Paweł I]] wcielił go do systemu orderów carskich jako ''Opдeнъ cв. Aнны'' i przydzielił mu najniższe miejsce w ich hierarchii, w której pozostał do r. [[1917]]. Obecnie jest jednym z orderów domowych b. panującej dynastii [[Romanowowie|Romanow]].▼
|nazwa = Order św. Anny<br />''Орден Святой Анны''
|awers = Anna1st.jpg
|awers opis = orderu i gwiazdy I klasy
|awers 2 = Star with crown to Order St Anna.jpg
|awers 2 opis = brylantowej gwiazdy I klasy z koroną
|rewers =
|rewers opis =
|rewers 2 =
|rewers 2 opis =
|baretka = RUS Order św. Anny (baretka).svg
|baretka opis =
|baretka 2 =
|baretka 2 opis =
|ustanowiono = [[1735]]
|wielkość =
|kruszec =
|wydano =
}}
 
▲'''Order Świętej Anny''' był([[Język od rrosyjski|ros.]] ''Орден Святой Анны'') – od [[1735]] do [[1797]] [[Orderorder domowy|orderem domowym]] i orderemoraz zasługi [[Holsztyn|holsztyńskiej]] dynastii [[Oldenburgowie|Schleswig-Holstein-Gottorp]], panującej w księstwie [[Gottorf]], w [[Szwecja|Szwecji]] oraz w r. [[1762]] i ponownie od [[1796]] w [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskim]]. W roku [[1797]] car [[Paweł I Romanow|Paweł I]] wcielił go do systemu orderów carskich jako ''Opдeнъ cв. Aнны'' i przydzielił mu najniższe miejsce w ich hierarchii, w której pozostał do r. [[1917]]. Obecnie jest jednym z orderów domowych b. panującej dynastii [[Romanowowie|RomanowRomanowów]].
=== Historia ===▼
 
[[Plik:Annenorden 2.jpg|thumb|left|Order św.Anny (Kolekcja rodzinna AvF, I klasa, egzemplarz z r.1860)]]▼
▲==== Historia ====
[[Plik:Star with crown to Order St Anna.jpg|thumb| Brylantowana gwiazda I Klasy z koroną]]
▲[[Plik:Annenorden 2.jpg|thumb|200px|left|Order św. Anny (Kolekcja rodzinna AvF, I klasaklasy, egzemplarz z r.1860)]]
Intencję ufundowania orderu ogłosił już [[26 maja]] [[1725]] oblubieniec [[Anna Piotrowna (córka Katarzyny I)|Anny Piotrowny]] (córki [[Piotr I Wielki|Piotra Wielkiego]] i [[Katarzyna I|Katarzyny I]]), książę Holstein-Gottorpu [[Karol Fryderyk von Holstein-Gottorp|Karol Fryderyk]], ale ustanowił go 10 lat później ku pamięci swej małżonki i jej kuzynki, panującej wówczas [[car]]ycy [[Anna Iwanowna|Anny]]. Początkowo order był jednoklasowy i miał liczyć tylko 15 kawalerów.
 
Bezdzietna caryca [[Elżbieta Romanowa|Elżbieta I]] mianowała w roku [[1743]] syna powyższej pary, ''Karola Piotra Ulryka'', późniejszego [[Piotr III Romanow|Piotra III]] [[car]]ewiczem, tak że [[wielki mistrz]] orderu przeprowadził się na dwór [[Petersburg|petersburski]], podczas gdy order pozostał odznaczeniem holsztyńskim. W czasie panowania [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] św. Anna nie miała w ogóle żadnej przynależności narodowej, gdyż Piotr III zrzekł się praw do tronu holsztyńskiego na rzecz innej linii rodu, ale carewicz Paweł Pietrowicz (późniejszy [[Paweł I Romanow|Paweł I]]) nadawał odznaczenie jako order domowy w pokaźnych ilościach. Po wstąpieniu na tron carski Paweł wcielił św. Annę jako trójklasowy order zasługi do systemu rosyjskiego. Trzecia klasa była orderem wojskowym i noszono ją jako miniaturę na rękojeści szabli. Kawalerem Orderu Świętej Anny trzeciej klasy był książę [[Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki]]. Kawalerem Orderu Świętej Anny I klasy był natomiast Arcybiskup Warszawski [[Stanisław Kostka Choromański|Stanisław Kostka Lubicz Choromański]]. W roku [[1815]] car [[Aleksander I Romanow|Aleksander I]] stworzył nową III klasę noszoną na piersi, a miniatura na szabli stała się IV klasą.
 
Po roku [[1831]] św. Anna znalazła się na przedostatnim, szóstym miejscu w hierarchii orderowej, ostatnie siódme otrzymał wcielony do systemu [[Order Świętego Stanisława|Order św. Stanisława]].
 
==== Insygnia ====
''Order holsztyński'' to krzyż grecki z ramionami obłożonymi czerwonym szkłem, z medalionem przedstawiającym św. Annę w środku, z trzema srebrnymi kulkami na każdym zakończeniu ramienia i ze stylizowanymi złotymi sercami między ramionami.
[[Plik:Order of St Anna 4th and sword.jpg|thumb|150px200px|left|Szabla orderu (IV. klasa orderuodznaczenia)]]
[[Plik:RUSAnna Ordermedal both sides.jpg|thumb|240px|Medal Honorowy św. Anny (baretkaawers i rewers).svg|thumb|150px|Baretka]]
Insygnia ''orderu carskiego'' to krzyż (różnej wielkości w różnych klasach) oraz gwiazda (tylko dla I klasy). Krzyż, z rozszerzonymi ramionami, nie posiadał kulek na ich szpicach i emaliowany był na czerwono. W środkowym medalionie awersu posiadał malowaną farbą emaliową figurę św. Anny z krzyżem w dłoni, w rewersie splecione inicjały świętej '''"S A" (''' (Sancta Anna''). Między ramionami krzyża znajdowały się stylizowane złote płomienie. Od roku [[1828]] do [[1874]] nadawano I i II klasę z emaliowaną carską koroną jako zawieszeniem krzyża. W tym ostatnim roku zniesiono dekorację z koroną i wprowadzono złote miecze, które były podłożone pod płomienie między ramionami krzyża. I i II klasę nadawano także z brylantami, którymi okładano płomienie i otoczkę środkowego medalionu. Kawalerowie niechrześcijańscy otrzymywali odznaczenie z carskim orłem zamiast figury świętej w medalionie. Srebrna ośmiopromienna gwiazda orderu św. Anny miała w swym środku medalion z czerwonym [[Krzyż grecki|krzyżem greckim]], otoczony dewizą orderu AMANTIBUS''Amantibus IUSTITIAMIustitiam, PIETATEMPietatem, FIDEMFidem''. Przy dekoracji z koroną lub mieczami znajdywały się one nad medalionem gwiazdy. Wstęga orderu była czerwona z żółtymi obustronnymi paskami. I klasę noszono na szarfie z lewego ramienia na prawy bok, gwiazdę na prawej piersi.▼
 
▲Insygnia ''orderu carskiego'' to krzyż (różnej wielkości w różnych klasach) oraz gwiazda (tylko dla I klasy). Krzyż, z rozszerzonymi ramionami, nie posiadał kulek na ich szpicach i emaliowany był na czerwono. W środkowym medalionie awersu posiadał malowaną farbą emaliową figurę św. Anny z krzyżem w dłoni, w rewersie splecione inicjały świętej '''S A''' (Sancta Anna). Między ramionami krzyża znajdowały się stylizowane złote płomienie. Od roku [[1828]] do [[1874]] nadawano I i II klasę z emaliowaną carską koroną jako zawieszeniem krzyża. W tym ostatnim roku zniesiono dekorację z koroną i wprowadzono złote miecze, które były podłożone pod płomienie między ramionami krzyża. I i II klasę nadawano także z brylantami, którymi okładano płomienie i otoczkę środkowego medalionu. Kawalerowie niechrześcijańscy otrzymywali odznaczenie z carskim orłem zamiast figury świętej w medalionie. Srebrna ośmiopromienna gwiazda orderu św. Anny miała w swym środku medalion z czerwonym [[Krzyż grecki|krzyżem greckim]], otoczony dewizą orderu AMANTIBUS IUSTITIAM, PIETATEM, FIDEM. Przy dekoracji z koroną lub mieczami znajdywały się one nad medalionem gwiazdy. Wstęga orderu była czerwona z żółtymi obustronnymi paskami. I klasę noszono na szarfie z lewego ramienia na prawy bok, gwiazdę na prawej piersi.
 
Istnieją także odmiany orderu św.Anny (jak i innych orderów carskich mających formę krzyża z czerwoną emalią) wyłożonych (wbrew statutom) ''czarną emalią''. Była to moda panująca w końcu XIX i na początku XX wieku, czarne ordery były lepiej widoczne na niektórych uniformach.
[[Plik:Anna medal both sides.jpg|thumb|Medal Honorowy św. Anny, awers i rewers]]
Istniał także "Medal Honorowy św. Anny" (Знaкъ oтличия cв. Aнны), mały medal z koroną lub bez, z krzyżem orderu na awersie i numerem nadania na rewersie, nadawany podoficerom za 20 lat służby i uprawniający do wyższej emerytury. Nazywany był czasem V klasą.▼
 
▲Istniał także "Medal Honorowy św. Anny" (''Знaкъ oтличия cв. Aнны''), mały medal z koroną lub bez, z krzyżem orderu na awersie i numerem nadania na rewersie, nadawany podoficerom za 20 lat służby i uprawniający do wyższej emerytury. Nazywany był czasem V klasą.
=== Bibliografia ===▼
 
▲=== Bibliografia ===
{{Bibliografia start}}
* Arnhard Graf Klenau, ''Europäische Orden ab 1700'', München 1978
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Order_Świętej_Anny”