Gametofit: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprzednia grafika była wręcz rażąca |
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
||
Linia 1:
[[Plik:
'''Gametofit''' – [[haploid]]alne stadium [[przemiana pokoleń|przemiany pokoleń]] [[Rośliny
== Gametofit mszaków ==
[[Plik:Phaeoceros laevis.jpg|thumb|250px|Plechowaty gametofit [[Glewik gładki|glewika gładkiego]]]]
W świecie roślin
=== Glewiki ===▼
Gametofit [[glewiki|glewików]] jest [[plecha|plechowaty]]. Ma postać [[rozetka (botanika)|rozetek]] na brzegach podzielonych płatowato, gładkich lub ze słabo zaznaczonym żebrem. Plecha składa się z wielu (od 5 do 30) warstw niezróżnicowanych komórek. Każda z nich zawiera pojedynczy, duży [[chloroplast]] z [[pirenoid]]em. Po stronie brzusznej znajdują się gładkie [[chwytniki]]. [[Rodnia|Rodnie]] i [[plemnia|plemnie]] tworzą się po stronie grzbietowej. Rodnie mają komórkę jajowatą zagłębioną w plesze, prowadzi do niej komórka kanałowo-brzuszna i kilka komórek kanałowych. Plemnie tworzą się po kilka na krótkich trzonkach<ref>{{cytuj książkę |autor=Władysław Koła, Magdalena Turzańska |tytuł=Wątrobowce (Hepaticopsida) i glewiki (Anthocerophytina) |rok=1995 |strona 16 |wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego |miejsce=Wrocław |isbn = 83-229-1325-7}}</ref>.
=== Wątrobowce ===▼
[[Plik:Marchantia polymorpha20090914 178.jpg|thumb|250px|Plechowaty gametofit [[Porostnica wielokształtna|porostnicy wielokształtnej]]]]
Gametofit [[wątrobowce|wątrobowców]] ma różną postać morfologiczną – od plechowatych, płaskich [[Rozetka (botanika)|rozetek]] lub rozwidlonych taśm, do delikatnych pędów o rozgałęzionych łodyżkach z [[Listek (rośliny nienaczyniowe)|listkami]] ułożonymi w trzech prostnicach. Ta ostatnia forma występuje u większości wątrobowców.
; Jungermaniowe:▼
Występuje najczęściej w formie płożącej się łodyżki zaopatrzonej w listki zbudowane z jednej warstwy komórek i chwytniki. Nie posiada tkanek przewodzących ani aparatów szparkowych, których funkcje zastępują pory.▼
; Porostnicowe:▼
Gametofit ma zazwyczaj postać płatowatej plechy o skomplikowanej budowie wewnętrznej, przytwierdzonej do podłoża jednokomórkowymi chwytnikami. Można w nim wyróżnić [[aparat szparkowy|aparaty szparkowe]], skórkę, tkankę asymilacyjną i tkankę spichrzową.▼
=== Mchy ===
Linia 13 ⟶ 27:
: W budowie anatomicznej łodyżki wyróżnia się: skórkę ([[epiderma|epidermę]]), korę ([[skleroderma|sklerodermę]]), tkankę zasadniczą ([[tkanka parenchymatyczna|parenchymatyczną]]) i [[wiązka środkowa|wiązkę środkową]].
; [[Listek (rośliny nienaczyniowe)|Listki]]: Z reguły całobrzegie, siedzące i najczęściej zbudowane z jednej warstwy komórek. Mają kształt zróżnicowany, typowy dla poszczególnych gatunków. Zwykle są większe na łodyżce głównej i mniejsze na gałązkach bocznych. Mają podłużne zgrubienie, tzw. żeberko w części środkowej, pełniące funkcję wzmacniającą, a nie przewodzącą jak [[wiązki przewodzące]] u [[rośliny naczyniowe|roślin naczyniowych]]. U nasady listków często występują tzw. uszka powstające z większych od reszty i wypukłych komórek, u niektórych gatunków schodzą one na łodyżkę i zrastają się z nią (listki zbiegające). Listki ułożone są skrętolegle. U niektórych mchów występują tzw. nibylistki - nitkowate, liściokształtne wyrostki służące do zatrzymywania wody. U [[Płonniki|płonników]] listki pokryte są charakterystycznymi, podłużnymi listewkami, na przekroju poprzecznym wyglądającymi jak kolumny z kilku-kilkunastu komórek. Listewki te znacznie zwiększają powierzchnię asymilacyjną liścia i ułatwiają gromadzenie wody.
▲===Wątrobowce===
▲Gametofit ma różną postać morfologiczną – od plechowatych, płaskich rozetek lub rozwidlonych taśm do delikatnych pędów o rozgałęzionych łodyżkach z listkami ułożonymi w trzech prostnicach. Ta ostatnia forma występuje u większości wątrobowców. Liście są zbudowane z reguły z pojedynczej warstwy komórek (istnieją bardzo nieliczne wyjątki), niemal zawsze też komórki nie są zróżnicowane. Liście pełnią ważną rolę w zatrzymywaniu wody, przybierając nierzadko kształt kubeczków lub woreczków. Liście osadzone są szeroką nasadą na łodydze. Mogą być całobrzegie, ząbkowane, orzęsione i podzielone na płaty. [[Plemnia|Plemnie]] i [[rodnia|rodnie]] u wątrobowców liściastych osłonięte są liśćmi zmodyfikowanymi. Liście okrywające plemnie rosną gęsto, są wypukłe i w efekcie mają postać zwartego kłosa. Liście osłaniające rodnie zwane są perychecjalnymi i są zwykle większe od innych i głębiej podzielone. Sąsiadujące liście często ze sobą zrastają się tworząc wokół rodni okrywę, chroniącą zarówno rodnię jak i później młody, rozwijający się sporofit. Budowa tej okrywy ma istotne znaczenie przy oznaczaniu gatunków.
▲; Jungermaniowe:
▲Występuje najczęściej w formie płożącej się łodyżki zaopatrzonej w listki zbudowane z jednej warstwy komórek i chwytniki. Nie posiada tkanek przewodzących ani aparatów szparkowych, których funkcje zastępują pory.
▲; Porostnicowe:
▲Gametofit ma zazwyczaj postać płatowatej plechy o skomplikowanej budowie wewnętrznej, przytwierdzonej do podłoża jednokomórkowymi chwytnikami. Można w nim wyróżnić [[aparat szparkowy|aparaty szparkowe]], skórkę, tkankę asymilacyjną i tkankę spichrzową.
▲===Glewiki===
== Gametofit paprotników ==
Linia 50 ⟶ 52:
Gametofit żeński roślin nagonasiennych nazywany też [[megaspora|megasporą]]. Podobnie jak gametofit męski rozwija się z tkanki archesporialnej jednak nie tak jak w przypadku mikrospor z wielu komórek ale z jednej dużej komórki. Wewnątrz [[zalążek|zalążka]] pojedyncza komórka archesporialna zwiększa swoje rozmiary i zagęszczenie [[cytoplazma|cytoplazmy]] a następnie przechodzi podział mejotyczny w wyniku którego powstają cztery megaspory. Podział ten ma na celu jedynie zredukowanie liczby [[chromosom|chromosomów]] w [[jądro komórkowe|jądrze komórkowym]] o połowę gdyż trzy z czterech komórek powstałych w trakcie tego podziału degeneruje i zanika a tylko jedna z nich dzieląc się buduje właściwy gametofit żeński. Z czasem wewnątrz gametofitu powstają rodnie a wewnątrz każdej z nich znajduje się pojedyncza duża [[komórka jajowa]].
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
| |||