Emanacja: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m r2.6.5) (robot poprawia ko:발출론 |
m drobne merytoryczne, tabelka, przypisy |
||
Linia 1:
'''Emanacja''' ([[Łacina|łac.]] ''emanatio'' – wypływ) – w [[Kosmogonia|kosmogonii]] [[Egipt|egipskiej]] i [[Fenicja|fenickiej]], a także [[Hellada|helleńskiej]], sposób powstania i rozwoju [[wszechświat]]a; proces wyłaniania się z pierwszej zasady (często utożsamianej z [[bóg|Bogiem]]) szeregu [[byt]]ów tworzących całą rzeczywistość. Emanacja jest procesem koniecznym, a jej efekty tracą na doskonałości wraz z oddalaniem się od swego źródła<ref name="olszewski">{{cytuj książkę | inni = [[Jan Hartman]] (red.) | tytuł = Słownik filozofii | wydawca = Wydawnictwo Zielona Sowa | miejsce = Kraków | rok = 2006 | strony = 48 | rozdział = Emanacja | nazwisko r = Olszewski | imię r = Mikołaj | isbn = 83-7435-267-1}}</ref>.
<div style="float:right">
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|+ <small>Porządek emanacji w metafizyce Plotyna</small><ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Stróżewski | imię = Władysław | tytuł = Ontologia | wydawca = Aureus, Znak | miejsce = Kraków | rok = 2003 | strony = 237 | isbn = 83-240-0393-2}}</ref>
|-
| style="background-color:BurlyWood; line-height: 1em" | <small>'''Jednia'''</small>
|-
| style="background-color:NavajoWhite; line-height: 1em" | <small>''Umysł'' - miejsce idei</small>
|-
| style="background-color:NavajoWhite; line-height: 1em" | <small>Dusza świata</small>
|-
| style="background-color:Wheat; line-height: 1em" | <small>Indywidualne byty duchowe (dusze ludzkie i demony)</small>
|-
| style="background-color:Bisque; line-height: 1em" | <small>Byty materialno-duchowe</small>
|-
| style="background-color:BlanchedAlmond; line-height: 1em" | <small>Istoty ożywione</small>
|-
| style="background-color:Cornsilk; line-height: 1em" | <small>Przedmioty materialne</small>
|}
</div>
W filozofii neoplatońskiej (zob. [[Plotyn]]) emanacją jest wypromieniowanie z jednej z [[hipostaza|hipostaz]] swojego odbicia: z Jedni, będącej ostatecznym źródłem wszelkiego bytu, wyłania się Umysł ([[język grecki klasyczny|gr.]] {{grc|νους}}, [[transliteracja|trl.]] ''nous''), z Umysłu Dusza, a z Duszy świat zmysłowy (przedmioty materialne). Zasadą tego procesu jest wypływająca z Jedni energia, która słabnie w miarę swojego rozprzestrzeniania się<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Stróżewski | imię = Władysław | tytuł = Ontologia | wydawca = Aureus, Znak | miejsce = Kraków | rok = 2003 | strony = 70 | isbn = 83-240-0393-2}}</ref> – przez co porządek powstawania bytów jest porządkiem malejącej doskonałości<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Stróżewski | imię = Władysław | tytuł = Ontologia | wydawca = Aureus, Znak | miejsce = Kraków | rok = 2003 | strony = 236 | isbn = 83-240-0393-2}}</ref>. Przeciwieństwem emanacji jest [[afirmacja]] prowadząca do zespolenia z Jednią. Drogą poznania Jedni jest [[ekstaza]].
W [[Filozofia świata islamu|filozofii arabskiej]] z prabytu emanuje duchowo-świetlista [[materia]], z której wyłania się [[duch (filozofia)|duch]] wszechświata – źródło duszy wszechświata, dające początek duszom niższym (wegetatywnym, zwierzęcym i myślącym).
Zagadnienie emanacji jest także obecne w filozofii Ulryka ze Strasburga, Dytrycha z Fryburga, [[Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling|F.W.J. Schellinga]]. Specyficzną wersję [[emanacjonizm]]u opracował [[Awicenna]]<ref name="olszewski"/>.
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Ontologia]]
| |||