Głaz narzutowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 89.74.81.137 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Mika58.
nic
Linia 1:
[[Plik:Glaz mszczonowski01.jpg|thumb|250px|''Głaz Mszczonowski'']]
[[Plik:Glacial erratic.jpg|thumb|250px|Granitowy głaz narzutowy przed wejściem do Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie]]
[[Plik:Głaz żoli.JPG|thumb|250px|Głaz narzutowy na warszawskich [[Sady Żoliborskie|Sadach Żoliborskich]] (nieopodal skrzyżowania ul. Broniewskiego i ul. Elbląskiej).]]
{{disambigR|pojęcia z zakresu geologii|[[Głaz (ujednoznacznienie)|Głaz]] – inne znaczenia tego słowa}}
'''Głaz narzutowy''', '''eratyk''', '''narzutniak''' (z [[łacina|łac.]] ''errare'' – błądzić) – fragment [[skała|skały]] litej, przyniesiony przez [[lądolód]].
 
Obszary północnej i środkowej Polski pokryte są utworami polodowcowym – składają się na nie głazy, żwirowiska, mułki, różne gliny i iły. Obok całkowicie zwietrzałych skał moreny zawierają też materiał grubszy – zaokrąglone bryły i wielkie bloki często o objętości wielu metrów sześciennych. Część z nich uległa zniszczeniu, jednak te utworzone ze skał odporniejszych zachowały się do naszych czasów.
 
Głazy narzutowe są różnie zachowanym, wyselekcjonowanym materiałem skalnym o dużej wytrzymałości i odporności na działanie czynników klimatycznych. Zbudowane są przeważnie z [[granit]]ów, [[amfibolit]]ów, [[gnejs]]ów, [[porfir]]ów, [[kwarcyt]]ów.
 
Głazy narzutowe są zbierane na polach oraz eksploatowane z [[morena|moren]] kamienistych np. okolic [[Suwałki|Suwałk]].
 
Niekiedy pojęcie '''eratyk''' jest utożsamiane również z bliskim pojęciem '''[[kra lodowcowa|porwak lodowcowy]]''', które jednak dotyczy skał plastycznych lub sypkich o znacznych wymiarach. Głazy narzutowe często są też składnikami większej kry lodowcowej (porwaka lodowcowego).
 
== Zastosowanie głazów narzutowych ==
* wykonuje się z nich kamień łamany i [[kruszywo]],