Wikipedia

Holenderska Kompania Zachodnioindyjska: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
520 554 edycje
drobne redakcyjne
Linia 1:
[[ImagePlik:West-Indisch Huis.jpg|thumb|320px245px|Dom WIC w [[Amsterdam]]ie]]
[[ImagePlik:WIC.JPG|thumb|300px245px|right|[[amsterdam]]skiAmsterdamski skład towarów WIC]]
 
'''Holenderska Kompania Zachodnioindyjska''' ([[język niderlandzki|niderl.]] ''West-Indische Compagnie'', ''WIC'') – [[Holandia|holenderska]] kompania, powstała [[3 czerwca]] [[1621]] roku z nadania [[Monopol|monopolu]] [[Handel|handlowego]] przez [[Republika Zjednoczonych Prowincji|Republikę Zjednoczonych Prowincji]].
 
== Historia ==
We wczesnym okresie [[Kolonializm|kolonizacji]] [[Ameryka|Ameryk]] wyprawy odkrywcze były całkowicie prywatnymi inwestycjami finansowymi. W zamian za ryzyko inwestorzy otrzymywali od [[Monarcha|monarchy]] (lub lokalnych władz) prawo do monopolu na handel z nowo odkrytymi ziemiami. Podobnie było w przypadku Kompanii Zachodnioindyjskiej.
 
Kompania miała szerokie uprawnienia, oprócz floty miała własną armię, mogła prowadzić wojny i zawierać traktaty pokojowe. Zajmowała się żeglugą i handlem głównie w Amerykach (łącznie z obszarem [[Ocean Spokojny|Pacyfiku]]) i zachodniej [[Afryka|Afryce]] (od [[Zwrotnik (geografia)|zwrotnika Raka]] do [[Przylądek Dobrej Nadziei|Przylądka Dobrej Nadziei]]). Zamysłem utworzenia takiej kompanii było wyeliminowanie wzajemnej konkurencji między wieloma już utworzonymi holenderskimi placówkami handlowymi. Miała ona duże znaczenie w holenderskiej kolonizacji Ameryk.
 
Kompania Zachodnioindyjska wzorowana była na innej holenderskiej organizacji handlowej – [[Holenderska Kompania Wschodnioindyjska|Kompanii Wschodnioindyjskiej]] (utworzonej [[20 marca]] [[1602]]). Różnicą było to, że mogła podejmować zaczepne działania militarne, a nie tylko - jak VOC - w obronie "swoich interesów", bez aprobaty rządu Republiki Zjednoczonych Prowincji. Podobnie jak Kompania Wschodnioindyjska była podzielona na 5 oddziałów (''kamers''): [[Amsterdam]], [[Middelburg]], [[Rotterdam]], [[Hoorn]] i [[Groningen]]. W zarządzie kompanii zasiadało 19 członków (Haaren XIX).
 
Początki Kompanii Zachodnioindyjskiej były pomyślne. Utworzyła ona wiele nowych faktorii i kolonii. Do najważniejszych należały: Nowe Niderlandy (wraz z miastem Nowy Amsterdam – późniejszy [[Nowy Jork]]), Nowa Holandia (dzisiejsza [[Australia]]), [[Gujana Holenderska]], [[Antyle Holenderskie]] i szereg innych wysepek na [[Karaiby|Karaibach]]. Główną siedzibą Kompanii na Karaibach była [[Curaçao (terytorium)|wyspa Curacao]].
<br>W roku 1628 nadszedł sukces kiedy flota wojenna kompanii, pod dowództwem admirała Pieta Heina zdobyła hiszpańską srebrną flotę z rocznym urobkiem tego kruszcu z meksykańskich kopalń.▼
<br>Handel odbywał się futrami (z Ameryki Północnej), cukrem (z Ameryki Południowej), a z Afryki pochodziły: złoto, kość słoniowa i niewolnicy, wykorzystywani do pracy na plantacjach Gujany Holenderskiej, czy Antyli Holenderskich.▼
 
▲<br>W roku [[1628]] nadszedł sukces kiedy flota wojenna kompanii, pod dowództwem admirała Pieta Heina, zdobyła [[Hiszpania|hiszpańską]] srebrną flotę z rocznym urobkiem tego kruszcu z meksykańskich kopalń.
Później nadeszły lata niepowodzeń, utraty kolonii, faktorii, wypierania przez rywalizujące państwa. Ostatecznie Kompania zakończyła działalność w roku [[1674]], a na jej miejsce powstała nowa. Nadal kondycja jej była zła i została ona przejęta przez rząd holenderski w roku [[1791]], a w [[1794]] zlikwidowana.▼
 
▲<br>Handel odbywał się futrami (z Ameryki Północnej), cukrem (z Ameryki Południowej), a z Afryki pochodziły: złoto, kość słoniowa i niewolnicy, wykorzystywani do pracy na plantacjach Gujany Holenderskiej, czy Antyli Holenderskich.
== Zewnętrzne linki ==▼
 
▲Później nadeszły lata niepowodzeń, utraty kolonii, faktorii, wypierania przez rywalizujące państwa. Ostatecznie Kompania zakończyła działalność w roku [[1674]], a na jej miejsce powstała nowa. Nadal kondycja jej była zła i została ona przejęta przez rząd holenderski w roku [[1791]], a w [[1794]] zlikwidowana.
*[http://www.s4ulanguages.com/wic.html faksymile 15 WIC-książek] w związku z wydarzeniami w Brazylii w XVII wieku▼
 
== Zobacz też == ▼
* [[Holenderska kolonizacja Ameryki Północnej]]▼
** [[Nowa Holandia]]▼
* [[Holenderska Kompania Wschodnioindyjska]]▼
* [[Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska]]▼
* [[Francuska Kompania Wschodnioindyjska]]▼
* [[Duńska Kompania Wschodnioindyjska]]▼
* [[Holenderskie imperium kolonialne]]
* [[Szwedzka Kompania Wschodnioindyjska]]▼
* [[Krzysztof Arciszewski]]▼
 
{{Commonscat|West-Indische Compagnie}}
▲== Zewnętrzne linki ==
▲* [http://www.s4ulanguages.com/wic.html faksymile 15 WIC-książek] w związku z wydarzeniami w Brazylii w XVII wieku
 
▲==Zobacz też==
▲*[[Holenderska kolonizacja Ameryki Północnej]]
▲**[[Nowa Holandia]]
▲*[[Holenderska Kompania Wschodnioindyjska]]
▲*[[Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska]]
▲*[[Francuska Kompania Wschodnioindyjska]]
▲*[[Duńska Kompania Wschodnioindyjska]]
*[[Duńska Kompania Zachodnioindyjska]]
▲*[[Szwedzka Kompania Wschodnioindyjska]]
▲*[[Krzysztof Arciszewski]]
 
[[Kategoria:Historia Holandii]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Holenderska_Kompania_Zachodnioindyjska”