Simplicissimus: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
kat. |
m poprawa linków |
||
Linia 24:
| quote =
}}
'''Simplicissimus''' ([[Łacina|łac.]] ''Prostaczek'') – niemiecki tygodnik satyryczny ukazujący się w [[Monachium]] od [[4 kwietnia]] [[1896]] do [[13 września]] [[1944]]. Symbolem czasopisma był czerwony buldog na czarnym tle, zaprojektowany przez Tomasza Teodora Heinego.
== Historia ==
Linia 32:
Tygodnik został założony przez Alberta Langena i Tomasza Teodora Heinego i miał być pierwotnie poświęcony przeglądowi sztuki i literatury, wzorem francuskiego ''Gil Blas Illustré''. Szybko porzucono ten zamiar. Z wysokiego nakładu pierwszego numeru udało się sprzedać zaledwie 1000 egzemplarzy. Mimo szybko rosnącej sprzedaży długo trzeba było czekać na opłacalność przedsięwzięcia.
Do współpracowników ''Simplicissimusa'' należeli m.in. [[Hermann Hesse]], [[Thomas Mann]],
Satyra była wymierzona w moralność mieszczańską, politykę wilhelmińską, w to, co mieści się w pojęciu establishmentu.
Linia 38:
W Austro-Węgrzech czasopismo było objęte zakazem sprzedaży, Heine i Wedekind byli skazywani na więzienie za obrazę majestatu. Często całe nakłady ulegały konfiskacie.
Wydawca Langen został skazany na 30 tysięcy marek grzywny. Przeżył pięć lat w Szwajcarii by uniknąć więzienia. Wkrótce jednak okazało się, że procesy wytaczane przez cenzurę wpływają na wzrost sprzedaży. Sprzedaż wzrosła w roku 1904 do 85.000 egzemplarzy jednego numeru.
W roku [[1906]] współpracownicy Simplicissimusa wyłączyli tygodnik z wydawnictwa Alberta Langena i utworzyli spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (Simplicissimus-Verlag G.m.b.H. München).
=== Burzliwe lata (1909–1933) ===
Czasopismo poniosło straty – zmarli lubiani współpracownicy. Ale rozwijało się pomyślnie, objętość wzrosła [[1909]]-[[1914]] z 8 do 16 stron.
Podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] tygodnik uczestniczył w propagandzie wojennej, atakując przeciwników Niemiec. Ten odwrót od dotychczasowej tradycji zaszokował lewicowych intelektualistów. Do publikacji trafiło niewiele tekstów o życiu w warunkach wojennych.
W okresie [[Republika Weimarska|Republiki Weimarskiej]] tygodnik powoli wracał do dawnej świetności. Jeszcze ukazywały się ataki na zwycięskich Aliantów, ale już wracała zjadliwa satyra na strasznych mieszczan.
Linia 51:
Po przejęciu kierownictwa redakcji przez Hermanna Sinsheimera [[1924]] udało się uzyskać współpracę demokratycznych autorów, jak [[Käthe Kollwitz]], [[Joachim Ringelnatz]] i [[Kurt Tucholsky]].
Po przekazaniu kierownictwa przez Hermanna Sinsheimera w ręce Franza Schoenbernera [[1929]] rozpoczął się okres ponownego rozkwitu, trwający do lutego [[1933]]. Wkrótce doszło do ostrego konfliktu z narodowymi socjalistami.
=== Pod władzą NSDAP (1933–1944) ===
W lutem [[1933]] redakcja uległa spustoszeniu przez [[SA]]. Po dojściu Hitlera do władzy redakcja została „zglajchszaltowana”. Zabroniono wszelkiej krytyki władz. Tomasza Teodora Heinego usunięto ze względu na żydowskie pochodzenie; w maju [[1933]] wyemigrował do Pragi. Niektórzy współpracownicy dostosowali się do nowych wymagań. Najostrzej skrytykował nowego „Simplicissimusa” [[Klaus Mann]].
Roczniki z czasów III Rzeszy są świadectwem życia codziennego tych czasów. Dawną satyrę zastąpiła grzeczna rozrywka. Z tygodnikiem współpracowali neutralni twórcy: rysownik [[Alfred Kubin]] i młody pisarz [[Wolfgang Borchert]].
[[13 września]] [[1944]] ukazał się ostatni numer z całostronicowym rysunkiem [[Otto Nückel]]a, zatytułowanym „Bitwa upiorów”, przedstawiającym ruinę ze szkieletami wojowników. Był to ostatni przejaw opozycyjnego ducha, który mimo „wojny totalnej” zdołał przeslizgnąć się przez cenzurę.
=== Simplicus - na emigracji (1934–1935) ===
Na emigracji w [[Praga|Pradze]] próbowano wydawać wolne czasopismo, które ukazywało się od [[25 stycznia]] [[1934]] do [[13 września]] [[1934]] pod tytułem „Simplicus“, a do [[4 lipca]] [[1935]] pod tytułem „Simpl“. Równolegle ukazywały się wersje niemiecka i czeska. Do współpracowników należeli niemieccy emigranci [[Heinrich Mann]], [[Walter Mehring]], [[Erika Mann]], [[Stefan Heym]] i [[Theodor Plivier]], a także czescy autorzy [[
W latach [[1954]]-[[1967]] w Monachium wznowiono
== Digitalizacja ==
| |||