Marcin Poczobutt-Odlanicki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
linki zewnętrzne |
||
Linia 43:
Nauki pobierał m.in. w Polsce, Pradze, Włoszech, Francji i Berlinie. Od [[1764]] był profesorem matematyki i astronomii, w latach [[1780]]–[[1799]] rektorem [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytetu Wileńskiego]]. Przebudował w latach 1770-1772 [[Obserwatorium astronomiczne|Obserwatorium Astronomiczne]] w [[Wilno|Wilnie]] (budowę rozpoczął w [[1753]] przez [[Tomasz Żebrowski|Tomasza Żebrowskiego]])<ref>Środki na budowę obserwatorium pochodziły z fundacji Elżbiety z Ogińskich Puzyniny. Pisze o tym [[Adam Mickiewicz]] w ''Panu Tadeuszu'' (VIII).</ref>.
Pod jego kierownictwem (od [[1764]]) Obserwatorium stało się znane w całej Europie.
Prowadził regularne obserwacje astronomiczne, z których najważniejsze (m.in. 60 wyznaczeń pozycji [[Merkury|Merkurego]]) posłużyły [[Francja|francuskiemu]] astronomowi [[Jérôme Lalande]] do obliczenia orbit planet i stworzenia tablic ruchu planet. Reformator Szkoły Głównej Litewskiej. Przed powrotem do jezuitów białoruskich przekazał ([[1807]]) kierownictwo Obserwatorium [[Jan Śniadecki|Janowi Śniadeckiemu]]. Następnie wyjechał do [[Dyneburg|Dyneburga]], gdzie odnowił śluby zakonne<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko=Janowski|imię=Maciej|tytuł=Narodziny inteligencji 1750-1831|data=2008|wydawca=Nertion|miejsce=Warszawa|strony=58|isbn=978-83-7543-027-1}}</ref>.
W [[1777]] w wydanym przez siebie dziele ''Cahiers des observations astronomiques faites à l’observatoire royal de Vilna en 1773'' ogłosił o odkryciu nowej [[gwiazdozbiór|konstelacji]], którą nazwał na cześć [[Władcy Polski|króla]] [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] [[Ciołek Poniatowskiego|Ciołkiem Poniatowskiego]].
Był kawalerem [[Order Orła Białego|Orderu Orła Białego]], został odznaczony [[Order Świętego Stanisława|Orderem Świętego Stanisława]]. Tytuł astronoma królewskiego otrzymał w [[1766]]. Członek Królewskiej Akademii Nauk w Londynie, [[Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk|Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie]], korespondent [[Francuska Akademia Nauk|Francuskiej Akademii Królewskiej]].
Poczobutt-Odlanicki ma znaczący dorobek naukowy w dziedzinie astronomii - dokonał m.in. istotnych obserwacji położeń [[Merkury|Merkurego]], zajmował się pomiarem szerokości i długości geograficznej miast na podstawie zaćmień Słońca i Księżyca.
W [[1919]] imieniem Poczobutta nazwano jeden z dziedzińców [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie]]. Imię Poczobutta nosi także jeden z [[krater uderzeniowy|kraterów uderzeniowych]] na [[Księżyc]]u (krater [[Poczobutt (krater księżycowy)|Poczobutt]]).
{{Przypisy}}
| |||