Markos Wafiadis: Różnice pomiędzy wersjami

Układem z Warkizy<ref>wybór fragmentów umowy z Warkizy przedstawiony jest m.in. w pracy C.M. Woodhouse'a "The Apple of Discord: A Survey of Recent Greek Politics in Their International Setting (London 1948) str.308-310, co przytacza m.in. Richard Clogg, rozdział 5.6 str.188 [http://books.google.com/books?id=0veZdS654aQC&pg=PA188&lpg=PA188&dq=varkiza+agreement+state+dept&source=bl&ots=_1fTiXoPC_&sig=Ngegt-tafusdHnYK1sJ9iVkD-RI&hl=el&ei=6niaS86XF9Cy4Qab3K1S&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CBEQ6AEwAg#v=onepage&q=&f=false]</ref>, w lutym 1945 ELAS rozwiązano oraz rozbrojono jego oddziały z okolic Aten. Wbrew zawartemu porozumieniu, a zgodnie z obawami Arisa Weluchiotisa w kraju zapanował wtedy niczym nie krępowany terror rojalistów. Dziesiątki tysięcy byłych partyzantów aresztowano, ponieważ ich wcześniejszą walkę z okupantami, opanowane przez rojalistów sądy kwalifikowały jako pospolite, ciężkie przestępstwo kryminalne<ref>{{cytuj książkę | autor = Brzeziński A.| tytuł = Grecja| wydawca = TRIO| miejsce = Warszawa| rok = 2002| strony = 127| isbn = 83-88542-30-3}}</ref>.. Sam Aris Weluchiotis został zdradzony, otoczony przez nieprzyjaciół i albo zamordowany, albo (wg relacji towarzyszy broni) popełnił samobójstwo. Wg informacji Ministra Sprawiedliwości Królestwa Grecji z dnia 10 grudnia 1945, tylko do tego czasu aresztowano już ponad 80 tysięcy byłych partyzantów ELAS i osób wspierających je, z czego znaczną część torturowano oraz skazano na wyroki więzienia<ref>więcej danych w tej sprawie podają hasła [[Demokratyczna Armia Grecji (DSE)|DSE]] oraz Wojna Domowa w Grecji.</ref>. Aresztowano i internowano większą część z dobrowolnie stających do dyspozycji Sztabu Generalnego oficerów przedwojennej armii greckiej, którzy w czasie II Wojny Światowej walczyli w szeregach ELAS, wśród nich naczelnego dowódcę ELAS [[Stefanos Sarafis|Stefanosa Sarafisa]]. W rezultacie greckie góry i lasy znów zapełniły się uciekinierami przed falą terroru, jak było to w czasach minionej, hitlerowskiej okupacji.

 

 

Po utworzeniu DSE, KC KPG mianował Wafiadisa przywódcą tej nowej formacji partyzanckiej. W latach 1947-1948 partyzanci osiągali duże sukcesy militarne i propagandowe, faktycznie kontrolując znaczną część terytorium kraju. W grudniu 1947 Wafiadis został też mianowany premierem i ministrem wojny tymczasowego demokratycznego rządu (potocznie określanego przez ludność, jako "Rzad z Gór"). W późniejszej fazie wojny domowej, sytuacja partyzantów uległa gwałtownemu pogorszeniu, wskutek udzielenia rządowi Grecji decydującej pomocy militarnej przez rząd [[Stany Zjednoczone|USA]]. Ostro zarysowały się wtedy różnice zdań w kwestiach doktryny wojskowej, pomiędzy Markosem Wafiadisem, a nie posiadającym dostatecznej wiedzy wojskowej Nikosem Zachariadisem. W ich następstwie, w sierpniu 1948, Wafiadisa usunięto z kierownictwa wojsk i armia partyzantów poniosła wtedy serię krwawych, spektakularnych porażek, a następnie także ciężkie klęski. Niemniej w październiku 1950 Wafiadisa usunięto też z KKE (czyli Komunistycznej Partii Grecji). Przebywał już wówczas w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], gdzie schronił się po klęsce DSE w wojnie domowej.

W listopadzie 1989 oraz w kwietniu 1990 został wybrany honorowo do greckiego parlamentu z listy krajowej [[Panhelleński Ruch Socjalistyczny|PASOK]] (czyli niekomunistycznej, dużej partii centro-lewicy), podkreślając, że z przekonań pozostaje komunistą oraz, że komunizm jest (w jego przekonaniu) realnie możliwym do zbudowania systemem. Zmarł wieku 86 lat, w roku 1992.

 

{{Przypisy}}