Antropologia fizyczna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
porządki w kat. |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
[[Plik:Czaszki z legendą.png|thumb|Porównanie czaszek]]
'''Antropologia fizyczna''' – dział [[Antropologia|antropologii]] zajmujący się zmiennością cech [[anatomia człowieka|anatomicznych]] i [[fizjologia|fizjologicznych]] człowieka w czasie i przestrzeni.
== Charakterystyka dyscypliny ==
Do podstawowych metod antropologii fizycznej należy [[antropometria]]. Naukami pomocniczymi działu antropologii są: [[anatomia opisowa]] i [[Anatomia porównawcza zwierząt|porównawcza]], [[fizjologia]], [[genetyka]], [[prymatologia]], [[ekologia]], [[psychologia]] i [[psychiatria]], [[patologia]] i inne.
Przy ich pomocy antropologia bada budowę ciała ludzkiego, jego postawę, kształty i proporcje (konstytucję, symetrie i asymetrię), jego układ kostny, mięśniowy, oddechowy, naczyniowy, moczowo-płciowy i trawienny; jego skład ([[biochemia|biochemię]]), [[fizjologia|fizjologię]], [[serologia|serologię]], [[genetyka|geny]], powstanie, rozwój, rozród i wymieranie.
Główne działy to: [[antropologia filogenetyczna]], [[antropologia ontogenetyczna]] oraz [[antropologia ras]] (zwana ostatnio [[antropologia populacyjna|antropologią populacyjną]]).
Antropologia fizyczna bada różnoraką zmienność gatunku ludzkiego:
* stanowisko człowieka w świecie istot żywych, zwłaszcza wśród [[ssaki|ssaków]] w tym różnice fizyczne pomiędzy człowiekiem i innymi [[naczelne|naczelnymi]]
* zmienność całego [[Gatunek (biologia)|gatunku]] w czasie jego [[ewolucja|ewolucji]], czyli zagadnienia genezy gatunku ([[paleoantropologia]], [[antropogeneza]], [[filogeneza]], [[:Kategoria:Antropologia filogenetyczna|antropologia filogenetyczna]])
* zmienność między sąsiednimi [[populacja (biologia)|populacjami]], obserwowaną w tym samym czasie (antropologia populacyjna, [[genetyka populacji]], [[typologia antropologiczna]], [[rasa człowieka]], [[rasogeneza]], [[etnogeneza]])
* zmienność osobniczą w czasie życia jednej osoby (antropologia [[ontogeneza|ontogenetyczna]])
* zmienność osobniczą i odstępstwa od normy (normalne i anormalne funkcjonowanie ciała ludzkiego, narządów, mięśni, zmysłów, mózgu)
* zróżnicowanie pomiędzy płciami (m.
== Zastosowania antropologii fizycznej ==
Linia 22:
== Początki antropologii ==
[[Plik:Paul Broca.jpg|mały| [[Paul Broca|Pierre Paul Broca]]]]
Antropologia jako osobna gałąź wiedzy ludzkiej istnieje stosunkowo krótko. Jej początków można się doszukiwać w starożytnej Grecji, w pismach [[Herodot]]a, [[Hipokrates]]a i innych, jednak naukowe ujęcie i podstawy tej dziedziny wiedzy przedstawił dopiero chirurg francuski [[Paul Broca]]. On pierwszy określił dokładnie zadania antropologii i opracował metody jej badań, kładąc tym samym podwaliny pod tę nową dziedzinę wiedzy. W roku [[1859]] założył w [[Paryż]]u pierwsze Towarzystwo Antropologiczne, a w [[1876]] r. powstała tam z jego inicjatywy pierwsza szkoła antropologiczna ''
=== Początki antropologii w Polsce ===
W Polsce początków antropologii możemy się dopatrywać np. w legendzie o [[Lech (postać legendarna)|Lechu]], [[Wanda (legendarna księżniczka)|Wandzie]] i innych przodkach, w pracach kronikarzy [[Gall Anonim|Galla]], [[Wincenty Kadłubek|Kadłubka]] oraz w historiach rodów.
Na przełomie XIII i XIV wieku kronikarz [[Dzierzwa|Dzierzwy]] (Mierzwy), na bazie kompilacji ''[[Annales Polonorum Historiae]]'' próbuje wywieść pochodzenie Polaków od Jozefata. Mimo iż w owym czasie była taka moda, to jednak jego poglądy nie zakorzeniły się, natomiast obecnie wiadomo, że świat istnieje znacznie dłużej niż zapisali żydowscy pisarze.
Linia 32:
{{main|Lwowska szkoła antropologiczna}}
{{main|Polska
== Znani antropolodzy fizyczni ==
Linia 40:
* [[Richard Leakey]] (ur. 1944)
== Zobacz też ==
{{Zobacz kategorię|Antropologia fizyczna}}
Linia 47 ⟶ 46:
== Bibliografia ==
{{bibliografia start}}
* Andrzej Malinowski, Jan Strzałko (red.), ''Antropologia'',
{{bibliografia stop}}
| |||