Powstanie kwietniowe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m typo |
m ort. |
||
Linia 9:
== Przygotowania ==
W listopadzie 1875 roku doszło do zebrania aktywistów Bułgarskiego Centralnego Komitetu Powstańczego w [[Giurgiu]]. Podczas spotkania zdecydowano o utworzeniu na terenie Bułgarii pięciu okręgów (komitetów) powstańczych:
* w [[Wielkie Tyrnowo|Wielkim Tyrnowie]] (pod przewodnictwem "apostołów" (agitatorów) Stefana Stambołowa, Georgiego Izmirliewa,
* w [[Sliwen]]ie ("apostołowie" Ilarion Dragostinow, Georgi Ikonomow, Georgi Obretenow i Stoił Wojwoda),
* we [[Wraca|Wracy]] ("apostołowie" [[Stojan Zaimow]] i Georgi Apostołow),
Linia 25:
W odpowiedzi na powstanie Turcy skierowali do walki regularną armię liczącą około 10 tys. żołnierzy i wyposażoną w [[artyleria|artylerię]] oraz nieregularne wojska, które tworzyli tzw. [[Baszybuzuk|baszybuzucy]], w sile 80 tys. Powstańców, w większości słabo uzbrojonych, było zaledwie 8–10 tys. Już 26 kwietnia padła Klisura, zaatakowana przez dwutysięczną armię Tosuna Beja. Obóz powstańczy na wzgórzu Eledżik, zaatakowany przez wojska Hasana Paszy, bronił się zaciekle do 1 maja. Po zdobyciu obozu Turcy zamordowali zgromadzonych w nim Bułgarów, włącznie z kobietami i dziećmi. 30 kwietnia Hafyz Pasza zajął Panagjuriszte, które następnie zostało podpalone. Kopriwsztica uniknęła tego samego losu dzięki zapłaceniu ogromnego okupu. 2 maja wojska Reszida Paszy zajęły miasto [[Perusztica]], 4 maja Ahmed Barutanlijata dowodzący dziesięciotysięczną armią zdobył miasto [[Batak (Bułgaria)|Batak]], po czym wymordował jego mieszkańców, którzy schronili się w [[cerkiew (budynek)|cerkwi]]. [[Bracigowo]] upadło 7 maja, kiedy dotarła tam regularna armia Hasana Paszy.
W '''pozostałych okręgach''' powstanie wybuchło w znacznie mniejszej skali i było prowadzone przez oddzielne, zwykle kilkudziesięcioosobowe czety. Wybuch powstania w '''I okręgu''' znacznie utrudniły masowe aresztowania członków komitetu powstańczego. 26 kwietnia do aresztu trafili Georgi Izmirliew i Iwan Panow, którzy zostali później straceni przez powieszenie. W tej sytuacji Stefan Stambołow zdecydował o rozpoczęciu powstania, ale nie stanął na jego czele. Brak jednolitego dowództwa spowodował, że walki w okręgu miały charakter lokalny. 29 kwietnia we wsi Musina [[pop (kapłan)|pop]] Hariton z pomocą [[Baczo Kiro|Baczy Kiry]] i
Niedobitki powstańców w większości schroniły się w Starej Płaninie. Kobiety, dzieci i starcy uchodzili do okolicznych lasów. W krytycznych dniach powstania walkę i ucieczkę utrudniał nieoczekiwany o tej porze roku deszcz ze śniegiem.
| |||