Wikipedia

Anthony Ashley-Cooper (3. hrabia Shaftesbury): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
EmausBot (dyskusja | edycje)
Boty
725 897 edycji
Linia 1:
[[Plik:Anthony Ashley Cooper, 3. Earl of Shaftesbury.jpg|thumb|right|250px|Anthony Ashley Cooper, trzeci Lord Shaftesbury]]
'''Lord Shaftesbury''' (''The 3<sup>rd</sup> Earl of Shaftesbury'') '''Anthony Ashley Cooper''' (ur. [[26 lutego]] [[1671]], -zm. [[4 lutego]] [[1713]]), – [[Wielka Brytania|brytyjski]] [[filozofia|filozof]] i [[etyka|etyk]].
 
=== Elementy biograficzne ===
Linia 6:
 
=== Ogólna postawa filozoficzna ===
Anthony Ashley Cooper był pod filozoficznym wpływem [[John Locke|Johna Locke'a]], który był przez kilka lat sekretarzem lorda – wpływ ten jednak nie oznaczał zaakceptowania przez niego wszystkich poglądów mistrza, zwłaszcza tych na istnienie ''idei wrodzonych'' (''innate ideas''). Lord Shaftesbury sprzeciwiał się także [[Kartezjusz|kartezjańskiemu]] dowodowi na istnienie (''Cogito ergo sum''), gdyż wydawało mu się wystarczającym zaufanie w tej dziedzinie [[zdrowy rozsądekRozsądek|zdrowemu rozsądkowi]] (''sensus communis'').
 
Postawę Shaftesbury'ego charakteryzowała [[teleologia]], przekonanie o celowości świata i o jego harmonii, a w nim o celowości życia człowieka, którego obserwacja dostarcza wiedzę na temat owego celu. Spłycaniem wizji człowieka było, wg lorda, rozważanie na jego temat poza tym konkretnym kontekstem, a winnymi tego spłycania są, m.in., Locke i Kartezjusz.
 
=== Filozofia moralna ===
Lord Shaftesbury bronił specyficznej idei dobra. Twierdził, że [[teologia|teologiczna]] koncepcja dobra jest [[egoizmEgoizm etyczny|samolubna]], interesuje ją bowiem spodziewana po śmierci nagroda. Wtedy tylko, twierdzi Shaftesbury, można mówić o prawdziwej cnocie, gdy posiada się pewnego umiłowania wobec dobrych rzeczy, związanego wyłącznie z ich dobrem samym w sobie. Jednym z obiektów krytyki filozofa był społeczny kontrakt oparty na postulatach pielęgnowania egoizmu promowany przez [[Thomas Hobbes|Hobbesa]]. Celem edukacji moralnej nie jest, wg brytyjskiego filozofa, automatyczne reagowanie na strach przed karą, ale wychowanie w człowieku bezinteresownej miłości dla najwyższego dobra, wykształcenie ''zmysłu moralnego'' (''moral sense''). Najpoważniejszym współczesnym krytykiem filozofii moralnej lorda Shaftesbury był [[Bernard de Mandeville]], który zarzucał jej zbytnie idealizm nieprzystającą do rzeczywistości, oraz bronił ludzkich przywar jako czynników spajających społeczeństwo.
 
=== Twórczość ===
Linia 26:
 
=== Linki zewnętrzne ===
* [http://ljaffro.chez-alice.fr/letter_concerning_enthusiasm.pdf "List dotyczący entuzjazmu"] (po [[język angielski|ang.]], format [[Portable Document FormatPDF|pdf]])
* [http://plato.stanford.edu/entries/shaftesbury/ Shaftesbury w ''Stanford Encyclopedia of Philosophy'']
 
{{DEFAULTSORT:Shaftesbury}}
 
[[Kategoria:Brytyjscy filozofowie]]
[[Kategoria:Etycy]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Anthony_Ashley-Cooper_(3._hrabia_Shaftesbury)”