Afryka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Transport drogowy: dodatek |
→Okres wolnej Afryki: nowy podrozdział |
||
Linia 874:
Okres 1960 – 1994 był czasem najbardziej dynamicznego [[przyrost naturalny|przyrostu naturalnego]] w Afryce Subasaharyjskiej. Jego tępo było tak duże, że w większości krajów liczba ludności ulegała podwojeniu w okresie krótszym niż 30 lat i to pomimo wysokiego poziomu umieralności niemowląt i najniższej na świecie przewidywanej długości życia<ref name="United Nations Population Fund">, [http://www.unfpa.org United Nations Population Fund] grudzień 2010</ref><ref name="World Urbanization Prospects">, [http://esa.un.org/unup World Urbanization Prospects:The 2007 Revision Population Database], grudzień 2010</ref>;<ref name="Hanson S.">, [http://www.cfr.org Urbanization in Sub-Saharan Africa], Council of Foregin Relations, 2007</ref>;). Wzrastająca liczba ludności doprowadziła do szeregu przemian, wśród nich postępującej [[urbanizacja|urbanizacji]], powiększania się [[dzielnic marginalnych]] ([[slumsy|slumsów]]), większej presji na tereny rolnicze, [[migracje|migracji]] ekonomicznych.
==== Okres po 1994 ====
Współczesny okres w historii Afryki Subsaharyjskiej jest czasem wychodzenia z głębokiego kryzysu gospodarczego i normalizacji sytuacji politycznej. W 1994 nastąpiły dwa wydarzenia ważne we współczesnej historii Afryki: [[ludobójstwo w Rwandzie]] i pierwsze wolne wybory w [[RPA]], definitywnie kończące okres [[apartheid|apartheidu]]. Po tym roku wybuchły dwa ważne konflikty zbrojne na kontynencie:
* [[konflikt w Darfurze]] (Sudan) (od 2003)
* [[wojna erytrejsko-etiopska]] (1998–2000)
Normalizacji sytuacji politycznej w większości krajów sprzyjał koniec zimnej wojny. Choć w krótkiej perspektywie wiązał się ze wzrostem dostępności taniej broni ręcznej i lekkiej z terenów byłego ZSRR na rynku afrykańskim, to w dłuższej sprzyjał dążeniom większości krajów w stronę [[demokracja|demokracji]]. Proces demokratyzacji wspierany był również przez [[Bank Światowy]] i [[Międzynarodowy Fundusz Walutowy]], które uzależniały część pożyczek od reform prodemokratycznych. Wiele, spośród tych przemian ograniczało się do wprowadzenia wyborów powszechnych głowy państwa i parlamentu, bez upowszechniania wolności słowa, zrzeszania się, czy równego dostępu do mediów dla partii politycznych. Mimo fasadowości przemian, sprzyjały one wprowadzaniu podstaw [[społeczeństwo obywatelskie|społeczeństwa obywatelskiego]], a w konsekwencji upowszechnianiu innych cech demokracji.
Proces demokratyzacji, wprowadzania podstaw społeczeństwa obywatelskiego oraz [[urbanizacja]] i [[industrializacja]] są przez niektórych autorów uważane za przyczynę zmiany charakteru politycznej rywalizacji<ref>Bińkowski B. Przemiany urbanizacyjne krajów afrykańskich a zmiana charakteru konfliktu politycznego – zarys problemu, [w:] A. Grzegorczuk (red.), Miasta w czasach globalizacji, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012, s. 173-186.</ref>. Konflikty zbrojne ustępują miejsca dyskusji w przestrzeni publicznej, połączonej ze sporadycznymi protestami, które czasem przyjmują brutalną formę zamieszek ([[Wybory w Kenii w 2007 roku|Kenia 2007]]).
Już w 1994 władze większości krajów Afryki Subsaharyjskiej wybierane były w wyborach powszechnych. Obecnie jedynie Sudan, Somalia, Zimbabwe, Suazi i Gwinea Równikowa posiadają władze nie pochodzące z wyborów<ref name="Animated Atlas of African History" />.
Pomimo wielu konfliktów zbrojnych, które miały miejsce w historii niepodległej Afryki, zmiany na mapie politycznej przyniósł dopiero okres normalizacji. W 1993 powstała [[Erytrea]], a w 2011 po wielu latach wojny powstało nowe państwo afrykańskie - [[Sudan Południowy]]. Faktycznie niepodległe są również [[Somaliland]] i [[Puntland]], wyodrębnione na terenach północnej Somalii.
== Historia odkryć i eksploracji Afryki ==
| |||